Felicia Abban

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Felicia Abban
Rayuwa
Haihuwa Sekondi-Takoradi (en) Fassara, 1936
ƙasa Ghana
Mazauni Accra
Mutuwa Accra, 4 ga Janairu, 2024
Ƴan uwa
Ahali Kwaw Ansah da Kofi Ansah
Karatu
Harsuna Turanci
Sana'a
Sana'a mai daukar hoto
Wurin aiki Accra
abbanfelicia.com

Felicia Abban (née Ansah; haifaffiyar 1935[1] - Mutuwa 4 ga Janairu, 2024) ita ce ƙwararriyar mace ta farko a Ghana. Ta yi aiki a matsayin mai daukar hoto ga shugaban Ghana na farko, Kwame Nkrumah, na shekaru masu yawa a cikin shekarun 1960.[2][3]

Rayuwar farko[gyara sashe | gyara masomin]

An haifi Felicia Abban a shekara ta 1935 a yankin yammacin Ghana kuma ta girma a wani gari da ke bakin teku mai suna Sekondi-Takoradi. Ita ce kuma babba a cikin ’ya’ya shida kuma cikin sauri ta bi sawun mahaifinta JE Ansah wajen daukar hoto, kuma ta zama almajiri tun tana shekara 14.[4] A lokacin tana da shekara 18, bayan aurenta, Felicia ta sake zama daga Takoradi zuwa Accra, inda ta kafa fadin nata.[5]

Abban ya yi karatu a wurinsa na tsawon shekaru hudu masu zuwa yana aikin sana'arta kuma tana da shekaru 18 Felicia ta sake zama daga Takoradi zuwa Accra, inda ta kafa nata studio. Ta koma Accra a nan ne ta gina ta kafa nata studio domin fara aikin nata. A cikin ƴan watanni ta buɗe kasuwancinta, “Mrs. Felicia Abban Day and Night Quality Art Studio" a tsakiyar Jamestown, Accra a 1955.

Mijin Felicia, Robert Annan, shi ne ya kera wannan masana’anta da hoton Kwame Nkrumah a kan furanni tare da taswirar Ghana domin bikin samun ‘yancin kai a shekarar 1957.[6] Fadin Abban kuma yana kusa da wasu dakunan karatu da suka hada da J.K. Bruce Vanderpuije's "Deo Gratias" da James Barnor's "Ever Young Studio".[4] Sun kuma ba da gudummawa ga tarihin masu daukar hoto na Ghana a wannan lokacin. Wannan ya kasance har yanzu kafin Ghana ta sami 'yancin kai kuma "Deo Gratias shine mafi tsufa ɗakin daukar hoto har yanzu yana aiki a Accra. Kakan Tamakloe James Koblah Bruce-Vanderpuije ne ya kafa shi a cikin 1922, ya sami suna don tattara mahimman abubuwan da suka faru a tarihin ƙasar.[7] Gidan daukar hoto na James Barnor a farkon shekarun 1950 kuma ya dauki lokaci na fitattun fitattun mutane da manyan jiga-jigan siyasa, ciki har da firaministan Ghana na farko, Kwame Nkrumah yayin da yake kokarin samar da hadin kan kasashen Afirka baki daya da 'yancin kai daga mulkin mallaka.[8] A farkon rayuwar Abban ta kuma yi aiki da Kamfanin Dillancin Labarai na Guinea, wanda a yanzu ake kira The Ghana Times, wadda ita ce mawallafin jam'iyyar Convention People's Party na Kwame Nkrumah lokacin da ya zama shugaban kasa.

Aikin daukar hoto[gyara sashe | gyara masomin]

Tsawon shekaru 50, aikinta na daukar hoto ta fara lokacin da ta koyi daukar hoto daga wurin mahaifinta, kuma ta zama mace tilo da ta koyo a lokacin.[2][9] Felicia Abban ita ce mace ta farko mai daukar hoto a Ghana.[10] Ta, duk da haka, ta ci gaba da zama ɗaya daga cikin masu fasahar hoto da ake mutuntawa a nahiyar a zamaninta - a kan biyan kuɗin Kwame Nkrumah da kuma cikakken mai sharhi kan sauyin ƙasarta.[11] Ta shahara wajen daukar hoton kanta, musamman wadanda ta dauka gabanin wani taron a matsayin wata hanya ta tallata kasuwancinta daga shekarun 1950 zuwa 1970. Abban ya kafa Studio dinta a Accra a 1955 kuma ya dauki wasu mata a matsayin masu koyo. Daga nan sai aka gane ta a matsayin ɗaya daga cikin ƴan matan Ghana na farko masu daukar hoto waɗanda ke tsara labarin Afirka ta hanyar ruwan tabarau.[12]

A lokacin samun 'yancin kai na farko, Hotunanta kuma sun yi amfani da tufafi a matsayin ainihin bayanin ainihinta kuma an yi amfani da su azaman "katunan kira" a kusa da nata kayan tarihi. Hotunan nata sun yi kama da hotunan mujallar fashion tare da ƙarin mahallin zamani. Abin da ya yi daidai a cikin waɗannan hotuna daban-daban shi ne yadda Abban ya yi amfani da tufafi don bayyana ainihin macen da ta yi wasa tare da al'ada da na zamani a cikin fasahar fasaha da aka kwatanta da birni da kuma tekun Atlantika.[13]

Nana Oforiatta Ayim ce ta fara nunin aikinta na farko a bainar jama'a kuma an shirya shi a gidan wasan kwaikwayo na ANO a cikin Maris 2017 kuma gallery ɗin yana da shirye-shiryen mayar da ɗakinta zuwa gidan kayan gargajiya don girmama ta. Gidan kayan tarihin, idan an kammala shi, zai taimaka wajen kiyaye aikinta don ci gaba da zama cibiyar tallafawa masu fasaha masu zuwa.[2] Nana Oforiatta Ayim ta kuma ba da Freedom Ghana Pavilion na farko na Ghana a Venice Biennale a cikin 2019, wanda ya haɗa da Felicia Abban a cikin masu fasaha shida da aka zaɓa. Hotunan Abban da na kansa sun yi wani ɗan lokaci a tarihin Ghana ta hanyar kallon mace wanda ba kawai salonsu ba har ma da halayensu a lokacinsa.[14]

An kuma nuna aikin Felicia Abban a bugu na 12 na haduwar Bamako na shekarar 2019. Tarin Hotunan Abban na sirri sun ƙunshi hotunan kai kafin ta halarci events. Ta yi ritaya daga daukar hoto sakamakon mummunan yanayin ciwon huhu.[3]

Rayuwar iyali[gyara sashe | gyara masomin]

Felicia ta auri Robert Abban, mutumin da ya kera katangar don tunawa da bikin samun ‘yancin kai a Ghana a shekarar 1957 tare da hoton Kwame Nkrumah da ke dauke da furanni masu dauke da taswirar Ghana.[3] Mista Abban ya kasance daraktan kirkire-kirkire na tsohon kamfanin masana'antu da masana'antu na Ghana (GTMC). Ta taka rawar gani wajen baiwa mai shirya fina-finan Seminal Kwaw Ansah jagoranci, da kuma mai tsara kayan kwalliya Kofi Ansah wanda dukkansu daya ne daga cikin ‘yan uwanta.

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. "felicia abban date of birth - Google Search". www.google.com. Retrieved 2021-03-06.
  2. 2.0 2.1 2.2 Best, Tamara (7 March 2017). "Portraits by Ghana's First Woman Photographer". The New York Times. Retrieved 21 September 2018.
  3. 3.0 3.1 3.2 Bowles, Laurian R. (24 November 2016). "Dress Politics and Framing Self in Ghana: The Studio Photographs of Felicia Abban". African Arts. 49 (4): 48–57. doi:10.1162/AFAR_a_00313. ISSN 1937-2108. S2CID 57561319. Retrieved 21 September 2018.
  4. 4.0 4.1 "Felicia Abban: Behind the Scenes".
  5. Yeboah, Kwabena Agyare (10 September 2018). "Felicia Abban: Remembering the Woman in all the Portraits". Aha! Review. Archived from the original on 2 January 2019. Retrieved 2 January 2019.
  6. "Felicia Abban; Ghana's first female photographer in whose lens was Nkrumah's mirror". 11 December 2019.
  7. "TELLING THE STORY: DEO GRATIAS by Billie McTernan - Art Africa Magazine".
  8. "James Barnor, Ever Young". 15 May 2016. Archived from the original on 27 February 2021. Retrieved 14 March 2022.
  9. Best, Tamara (2017-03-07). "Portraits by Ghana's First Woman Photographer". Lens Blog (in Turanci). Retrieved 2020-04-16.
  10. "felicia abban - Google Search". www.google.com. Retrieved 2021-03-06.
  11. "Felicia Abban: Behind the Scenes". Contemporary And (in Jamusanci). Retrieved 2021-03-06.
  12. Davis, Mark G. (14 November 2017). "17 West African womxn photographers changing the world's visual language". Between 10 and 5. Archived from the original on 29 December 2018. Retrieved 29 December 2018.
  13. Bowles, Laurian R. (2016). "Dress Politics and Framing Self in Ghana: The Studio Photographs of Felicia Abban". African Arts. 49 (4): 48–57. doi:10.1162/AFAR_a_00313. S2CID 57561319.
  14. "Meet Ghana's first female photographer in whose lens was Nkrumah's mirror". 19 December 2019.