Francis Bebey

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.

Francis Bebey, goma sha biyar ga Yuli shekara ta 1929 a Douala, Kamaru - ashirin da takwas ga Mayu shekara ta 2001 a Paris, Faransa) masanin kiɗan Kamaru ne, marubuci, mawaki, kuma mai watsa labarai.

Rayuwar farko[gyara sashe | gyara masomin]

An haifi Francis Bebey a Douala, Kamaru, a ranar goma sha biyar ga Yuli shekara ta 1929.[1] Bebey ya halarci kwaleji a Douala, inda ya karanta ilmin lissafi, kafin ya tafi karatun watsa shirye-shirye a Jami'ar Paris . Ya koma Amurka, ya ci gaba da karatun watsa shirye-shirye a Jami'ar New York .[2] In 1957, Bebey moved to Ghana at the invitation of Kwame Nkrumah, and took a job as a broadcaster.[3] A cikin shekara ta 1957, Bebey ya koma Ghana bisa gayyatar Kwame Nkrumah, kuma ya ɗauki aikin watsa labarai.

Aikin kiɗa[gyara sashe | gyara masomin]

A farkon shekarun 1960, Bebey ya koma Faransa ya fara aikin fasaha, inda ya kafa kansa a matsayin mawaki, mai gina gumaka, kuma marubuci. Har ila yau, shi ne mawaƙin Afirka na farko da ya fara amfani da maɓallan wutar lantarki da na'urorin ganga masu iya shirye-shirye waɗanda ya keɓe tare da kayan gargajiya na Afirka. Shahararriyar littafinsa shine Ɗan Agatha Moudio. Yayin da yake aiki a UNESCO daga shekara ta 1961-74, ya sami damar zama shugaban sashen kiɗa a Paris.[4][2][3] This job allowed him to research and document traditional African music.[5] Waikin ya ba shi damar yin bincike da rubuta wakokin gargajiya na Afrika

Bebey ya saki albam ɗinsa na farko a shekarar 1969. Bebey ya fitar da albam sama da ashirin akan Ozileka, tsakanin shekarar 1975 zuwa 1997. Waƙarsa ta kasance tushen gita ne, amma ya haɗa kayan kida na gargajiya na Afirka da na'ura kuma. Duk da cewa waƙar Bebey ta shahara a yanzu, amma ta haifar da cece-kuce a lokacin saboda cakuɗewar al'adun Afirka da ƙasashen yamma. Salon nasa ya haɗu da makossa ɗan Kamaru da guitar gargajiya, jazz, pop, da na lantarki, kuma masu suka sun yi la'akari da shi a matsayin mai ban sha'awa, "hankali, mai ban dariya, kuma mai zurfi". Ya yi waka da Duala, Ingilishi, da Faransanci.

Bebey ya taimaka wajen kaddamar da aikin Manu Dibango . Bebey ya fitar da kundi sama da ashirin a kan aikinsa, kuma an san shi da waƙarsa, gami da "Black Tears" (1963), waƙar da aka sadaukar don Maris akan Washington don Ayyuka da 'Yanci.

Bebey ya taka rawar gani wajen yada bututun nan na n'dehou, busar gora mai rubutu guda daya da masu alakar Afirka ta Tsakiya suka kirkira. Bebey ta gudanar da bincike a fage a tsakanin kabilun dawa, inda ta mai da hankali musamman kan al'adun waka.

Aikin adabi[gyara sashe | gyara masomin]

Bebey ya rubuta litattafai, wakoki, wasan kwaikwayo, tatsuniyoyi, gajerun labarai, da ayyukan almara. Ya fara aikin adabi a matsayin ɗan jarida a shekarun 1950 kuma a wani lokaci ya yi aiki a matsayin ɗan jarida a Ghana da wasu kasashen Afirka a gidan rediyon Faransa, Société de radiodiffusion de la France d'outre-mer (SORFOM).

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. "Francis Bebey". The Independent. 31 May 2001. Archived from the original on 11 August 2010. Retrieved 18 October 2016.
  2. 2.0 2.1 Southern 1982, p. 31.
  3. 3.0 3.1 DeLancey & DeLancey 2000, p. 48.
  4. "Bebey, Francis 1929–2001 | Encyclopedia.com". www.encyclopedia.com (in Turanci). Retrieved 2018-11-18.
  5. "Francis Bebey | Cameroonian writer and composer". Encyclopedia Britannica (in Turanci). Retrieved 2018-11-18.