Harsunan Tarokoid

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Tarokoid
Geographic distribution Nigeria
Linguistic classification Nnijer–Kongo
Glottolog taro1265[1]

Harsunan Tarokoid guda biyar reshe ne na dangin Plateau da ake magana a tsakiyar Najeriya, arewa da tsakiyar tsakiyar kogin Benue . Tarok da kansa yana da masu magana 300,000, tare da Pe da Sur kusan 5,000 kowanne. Yangkam yana cikin hatsari sosai, wanda kusan tsofaffi hamsin ne ke magana.[2]

Harsunan Tarokoid sun yi tasiri sosai ga harsunan Ron da kuma daga baya Ngas, amma ba sauran harsunan Chadic ta Yamma na Tel, Goemai, Mupun, da Mwaghavul . Yawancin kalmomin da aka aro sun fito ne daga Tarok zuwa Chadic, ko da yake a wasu lokuta ma kalmomin Chadic ana aro su cikin Tarok. A yau, Tarok ya kasance babban yare na yankin kudancin Filato na Najeriya.

Rabewa[gyara sashe | gyara masomin]

Harshen kawai tare da mahimman bayanai shine Tarok . An sanya Pe (Pai) a rassa daban-daban na Filato, kuma kwanan nan aka ƙara Kwang (Kwanka), amma yanzu ya bayyana a fili cewa harsuna biyar masu zuwa suna tare. Rarraba da ke ƙasa yana biye da Blench (2004).  

Sunaye da wurare[gyara sashe | gyara masomin]

A ƙasa akwai jerin sunayen harshen Tarokoid, yawan jama'a, da wurare daga Blench (2019).

Harshe Yaruka Madadin rubutun kalmomi Sunan kansa don harshe Endonym (s) Wasu sunaye (na tushen wuri) Sauran sunaye na harshe Exonym (s) Masu magana Wuri(s)
Tarok iTarok (Plain Tarok), iZini (Hill Tarok), Səlyər, iTarok Oga aSa, iGyang iTarok Appa, Yergam, Yargum Jihar Filato, Langtang da Wase LGAs
Yangkam Yakankam Bashiri Basharawa [20,000 (1977 Voegelin da Voegelin)]. An ba da yawan kabilanci; wadannan kungiyoyi yanzu suna magana da Hausa kawai. Tun daga 1996, akwai yuwuwar akwai kasa da masu magana da 400, duk sama da shekaru 40. Jihar Filato, Langtang da Wase LGAs, garin Bashar

Sake ginawa[gyara sashe | gyara masomin]

Siffofin Proto-Tarokoid da aka sake ginawa ta Longtau (2016):

Gloss Proto-Tarokoid
don konewa *bi-ʃi
kai *iki-ʃi
harshe *iki-lerem ~ *iti-lem
don yin baƙin ƙarfe *ku-la
gado *iki-ler
wutsiya *iku-ʃol
hyena *mmu-tuŋ
duiker *in-tep
guinea fowl *iru-nshok
tsani *n-kwaŋ
fonio *iti-ʃi
kai-pad *ati-kat
gwiwa *itu-kuruŋ
kashi *atu-kubi
gawa *atu-kum
fata *a-tukwa
zuciya *itun-rum
kudi * igi-ʧam
'ya'yan itace jemage *gi-gyaki
miji *ku-rom
kusoshi * i-ʃum
yunwa *y-yɔŋ

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2017). "Tarokoid". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History.
  2. Template:Cite conference