Robert Guéï

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Robert Guéï
Shugaban kasar Ivory cost

24 Disamba 1999 - 26 Oktoba 2000
Rayuwa
Haihuwa Man (en) Fassara, 16 ga Maris, 1941
ƙasa Ivory Coast
Mutuwa Cocody (en) Fassara, 19 Satumba 2002
Yanayin mutuwa kisan kai
Ƴan uwa
Abokiyar zama Rose Doudou Guéï (en) Fassara
Karatu
Makaranta École Spéciale Militaire de Saint-Cyr (en) Fassara
Harsuna Faransanci
Sana'a
Sana'a ɗan siyasa
Imani
Jam'iyar siyasa Democratic Party of Côte d'Ivoire – African Democratic Rally (en) Fassara

Robert Guéï (French pronunciation: ​ ɡe.i] ; 16 Maris 1941– 19 Satumba 2002) ya kasance shugaban mulkin soja na Ivory Coast daga ranar 24 ga watan Disamba 1999 zuwa 26 Oktoba 2000. [1]

Tarihin Rayuwa[gyara sashe | gyara masomin]

An haifi Guéï a Kabakouma, wani ƙauye a Sashen Man na Yamma, kuma ɗan kabilar Yacouba ne. Ya kasance soja na aiki: a karkashin gwamnatin Faransa, an horar da shi a makarantar soja ta Ouagadougou da makarantar soja ta St Cyr a Faransa. Ya kasance mai kishin goyon bayan tsohon shugaban kasar Félix Houphouët-Boigny, wanda a shekara ta 1990 ya naɗa shi babban hafsan soji bayan wani bore. Bayan mutuwar Houphouët-Boigny a 1993, Guéï ya yi nisa da sabon shugaba Henri Konan Bédié. Ƙin Guéï na tattara sojojinsa don warware rikicin siyasa tsakanin Bédié da madugun adawa Alassane Ouattara a watan Oktoban 1995 ya sa aka kore shi daga aiki. An naɗa shi minista amma an sake kore sa a watan Agusta 1996 kuma aka tilasta masa ficewa daga aikin soja a watan Janairun 1997.

An hambarar da Bédié a juyin mulki a jajibirin Kirsimeti, 1999. Duk da cewa Guéï ba shi da wata rawa a juyin mulkin, amma an karfafa wa shahararren janar din kwarin gwiwar ficewa daga ritayar da ya jagoranci mulkin soja har zuwa zaɓe na gaba. A ranar 4 ga watan Janairu, 2000, ya zama shugaban Jamhuriyar. [2] Guéï ya tsaya a zaben shugaban kasa na Oktoba 2000 a matsayin mai cin gashin kansa. Sai dai ya kyale dan takarar adawa daya, Laurent Gbagbo na jam'iyyar Popular Front ta Ivory Coast, ya yi takara da shi. Gbagbo ya sha kaye da Guéï amma ya ki amincewa da sakamakon. Sai da aka yi ta zanga-zanga a titunan ƙasar kafin a kai Gbagbo kan karagar mulki. Guéï ya gudu zuwa Gouessesso, kusa da kan iyakar Laberiya, amma ya kasance a fagen siyasa. An shigar da shi cikin wani taron sasantawa a shekara ta 2001 kuma ya amince ya guji hanyoyin da ba su dace ba.

Guéï ya janye daga yarjejeniyar dandalin a watan Satumba na 2002, amma an kashe shi tare da matarsa, tsohuwar uwargidan shugaban kasa Rose Doudou Guéï, da 'ya'yansu a ranar 19 ga watan Satumba 2002, a gundumar Cocody na Abidjan a farkon sa'o'i na yakin basasa. Halin mutuwarsa na da ban mamaki, ko da yake ana danganta shi ga dakarun da ke biyayya ga Laurent Gbagbo. An kuma kashe wasu daga cikin iyalansa da kuma ministan cikin gida, Emile Boga Doudou.

Bayan mutuwar Guéï, gawarsa ta kasance a dakin ajiye gawa har sai da aka yi jana'izar shi a Abidjan a ranar 18 ga watan Agustan 2006, kusan shekaru huɗu bayan rasuwarsa. [3]

Duba kuma[gyara sashe | gyara masomin]

  • Yakin basasar Ivory Coast na farko

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. "Robert Guéï 1941–2002" . encyclopedia.com. 2008. Retrieved 11 April 2011.Empty citation (help)
  2. "RFI - 1999-2003 : Trois années de turbulences" Empty citation (help)
  3. "IVORY COAST: Funeral for former military ruler Robert Guei, nearly four years after he was shot dead during the coup of 2001", ITN Source: 19 August 2006. Retrieved 11 April 2011.