Winnie Byanyima

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Winnie Byanyima
executive director (en) Fassara

2013 -
ambassador (en) Fassara


Member of the Parliament of Uganda (en) Fassara

Rayuwa
Haihuwa Mbarara (en) Fassara, 13 ga Janairu, 1959 (65 shekaru)
ƙasa Uganda
Ƴan uwa
Abokiyar zama Kizza Besigye Kifeefe (en) Fassara
Karatu
Makaranta University of Manchester (en) Fassara
Jami'ar Cranfield
Cranfield School of Management (en) Fassara
Harsuna Turanci
Sana'a
Sana'a injiniya, ɗan siyasa, Mai wanzar da zaman lafiya, entrepreneur (en) Fassara da Matukin jirgin sama
Employers Majalisar Ɗinkin Duniya
Imani
Addini Katolika
Jam'iyar siyasa Forum for Democratic Change (en) Fassara

Winifred Byanyima (an haifeta ranar 13 ga watan Janairu, 1959) injiniyan jirgin sama ce na Uganda, 'yar siyasa, mai fafutukar kare hakkin ɗan adam, ɗan mata kuma jami'in diflomasiyya.Ita ce babbar darektan UNAIDS, mai tasiri daga Nuwamba 2019.

Kafin haka, daga Mayu 2013 har zuwa Nuwamba 2019, ta yi aiki a matsayin babban darektan Oxfam International. Ta yi aiki a matsayin darektan kungiyar jinsi a ofishin manufofin raya kasa a shirin raya kasashe na MDD (UNDP) daga 2006.

Fage[gyara sashe | gyara masomin]

An haifi Byanyima a Gundumar Mbarara a Yankin Yamma na Yuganda, wata mamaya ta Burtaniya a lokacin.Iyayenta sune Marigayi Boniface Byanyima, shugaban jam'iyyar Democratic Party na kasa a Uganda, da marigayi Gertrude Byanyima, tsohon malamin makaranta wanda ya rasu a watan Nuwamba 2008.Winnie Byanyima ta halarci Makarantar Mount Saint Mary's College Namagunga a gundumar Mukono.Ta ci gaba da samun digiri na farko a fannin injiniyan jiragen sama daga Jami'ar Manchester, inda ta zama mace ta farko 'yar Uganda da ta zama injiniyan jiragen sama.Daga baya ta sami digiri na biyu a injiniyan injiniya, wanda ya kware a fannin kiyaye makamashi daga Jami'ar Cranfield.

Kwararren aiki[gyara sashe | gyara masomin]

Bayan kammala horon ta a matsayin injiniyan jiragen sama, Byanyima ta yi aiki a matsayin injiniyan jirgin sama na Uganda Airlines. Lokacin da Yoweri Museveni ya fara yakin Bush na Ugandan 1981-1986, Byanyima ta bar aikinta ta shiga cikin tawaye masu dauke da makamai. Museveni da Byanyima sun girma tare a gidan Byanyima tun suna yara, tare da dangin Byanyima suna biyan duk wani ilimi na Museveni da bukatun ilimi.

Museveni, Byanyima, da mijinta Kizza Besigye ƴan gwagwarmaya ne a cikin National Resistance Army (NRA) a lokacin wannan yaƙin. Tuni dai Byanyima da mijinta suka yi takun-saka da shugaban na Uganda saboda danniya da mulkinsa na rashin bin tafarkin demokradiyya duk da hukuncin da aka yanke masa a baya.

Bayan da NRA ta ci wannan yaki, Byanyima ta zama jakadan Uganda a Faransa daga 1989 zuwa 1994. Daga nan ta koma gida ta zama mai taka rawar gani a siyasar Uganda. Ta yi aiki a matsayin memba na Majalisar Zartarwa wanda ya tsara kundin tsarin mulkin Uganda na 1995. Sannan ta yi wa'adi biyu a jere a matsayin 'yar majalisa, wacce ke wakiltar Mbarara Municipality daga 1994 zuwa 2004. Daga nan aka nada ta shugabar hukumar kula da harkokin mata, jinsi da ci gaba a hedkwatar kungiyar Tarayyar Afirka da ke Addis Ababa, kasar Habasha. Ta yi aiki a wannan matsayi har sai da aka nada ta a matsayin darektan kungiyar mata a ofishin raya manufofin raya kasa a UNDP a watan Nuwamba 2006.

Babban Darakta na Oxfam, 2013-2019[gyara sashe | gyara masomin]

A cikin Janairu 2013, an sanar da Byanyima a matsayin babban darektan Oxfam International na gaba, ta maye gurbin Jeremy Hobbs.Byanyima ta fara shugabancinta na shekaru biyar a Oxfam a ranar 1 ga Mayu 2013. A cikin Disamba 2017, ta sanar da amincewa da tayin daga Hukumar Kula da Oxfam don yin wa'adi na biyu na shekaru biyar a matsayin Babban Darakta na Oxfam International.

A watan Janairun 2015, Byanyima ta jagoranci taron tattalin arzikin duniya a Davos. Ta yi amfani da dandalin wajen matsa lamba don ganin an takaita tazarar da ke tsakanin masu hannu da shuni. Binciken da kungiyar agajin ta gudanar ya yi ikirarin cewa kaso 1 cikin 100 na masu hannu da shuni na duniya mallakar dukiyar duniya ya karu zuwa kusan kashi 50 cikin 100 a shekarar 2014, yayin da kashi 99 cikin 100 ke da sauran rabin. Alkaluman Oxfam suna da karfi sosai daga masana tattalin arziki da yawa.

A watan Nuwambar 2016, Sakatare-Janar na Majalisar Dinkin Duniya Ban Ki-Moon ya nada Byanyima a cikin Babban Kwamitin Samar da Magunguna, wanda Ruth Dreifuss, tsohon shugaban kasar Switzerland, da Festus Mogae, tsohon shugaban kasar Botswana ke jagoranta.[1]

Babban Daraktan UNAIDS, 2019 - yanzu[gyara sashe | gyara masomin]

An nada Byanyima a matsayin babban darektan hukumar UNAIDS a watan Agustan 2019, ta hannun Sakatare-Janar na Majalisar Dinkin Duniya, António Guterres, biyo bayan cikakken tsarin zaɓe wanda ya ƙunshi kwamitin bincike wanda membobin Hukumar Gudanar da Shirin UNAIDS suka kafa. A sabon matsayinta kuma tana aiki a matsayin mataimakiyar Sakatare-Janar ta Majalisar Dinkin Duniya.

Baya ga rawar da ta taka a UNAIDS, Byanyima ta kuma yi aiki na tsawon shekaru biyu a matsayin memba na Majalisar Ba da Shawarwari ta Rukunin Bankin Duniya (WBG) kan Jinsi da Ci gaba.[2]

Sauran ayyukan[gyara sashe | gyara masomin]

  • Asusun Duniya don Yaki da AIDS, tarin fuka da zazzabin cizon sauro, Memba na Hukumar[3]
  • Equity Now, Memba na Hukumar Shawara[4]
  • Gasar Cin Kofin Jinsi na Duniya (IGC), Memba[5]

Rayuwa ta sirri[gyara sashe | gyara masomin]

A ranar 7 ga Yuli 1999, Byanyima ya auri Kizza Besigye a Nsambya, Kampala. Besigye shi ne tsohon shugaban jam'iyyar siyasa ta Forum for Democratic Change (FDC) a Uganda.Iyayen ɗa guda ne mai suna Anselm. Byanyima mamba ce a jam'iyyar FDC, ko da yake ta rage yawan shiga harkokin siyasar Uganda tun lokacin da ta zama jami'ar diflomasiyyar Uganda a 2004. Tana da 'yan'uwa biyar: Edith, Anthony, Martha, Abraham, da Olivia.

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]