Akin Omoboriowo

Akin Omoboriowo
Rayuwa
Haihuwa	12 ga Janairu, 1932
ƙasa	Najeriya
Harshen uwa	Yarbanci
Mutuwa	10 ga Afirilu, 2012
Karatu
Harsuna	Turanci Yarbanci Pidgin na Najeriya
Sana'a
Sana'a	Lauya
Imani
Jam'iyar siyasa	Jam'iyyar National Party of Nigeria

Akinwole Michael Omoboriowo (An Haife shi ne a ranar 12 ga watan Janairun shekarar 1932 - 10 Afrilu 2012 ) ya kasance lauyan Najeriya kuma ɗan siyasa wanda ya kasance Mataimakin Gwamnan Jihar Ondo, daga baya ya canza jam’iyyu ya tsaya takarar gwamna a 1983 a Jihar Ondo a lokacin Jamhuriya ta Biyu ta Najeriya . Da farko an ayyana shi a matsayin wanda ya yi nasara amma an yi jayayya kuma daga baya kotun daukaka ƙara ta soke shi kafin ya fara aiki.

An zaɓi Omoboriowo a matsayin mataimakin gwamna a dandalin Unity Party of Nigeria (UPN), tare da Michael Adekunle Ajasin, wanda ya zama gwamna. Ya yi ikirarin cewa ya kamata ya zama ɗan takarar gwamna na UPN, tunda ya sami kuri'u da Ajasin ya samu a zaben fidda gwani, amma shugabannin UPN sun yi magudi a sakamakon. A lokacin da yake mataimakin gwamna, ya yi sabani da Gwamna Ajasin, wanda ya ki rantsar da shi a matsayin mukaddashin gwamna lokacin da Ajasin ba ya jihar.

Omoboriowo ya sauya sheka zuwa Jam’iyyar National Party of Nigeria (NPN) inda ya fafata da tsohon maigidansa a zaɓen 1983. Wannan ya biyo bayan kin amincewa da ficewa daga takarar kujerar gwamna kamar yadda ake zargin a baya tsakanin Omoboriowo da Ajasin. Omoboriowo da wasu jiga -jigan jam'iyyar da suka haɗa da Cif SA Akerele na kin jinin jama'a, sun tafi NPN mai mulki a ƙarƙashin sa ya yi takarar kujerar gwamna. Lokacin da hukumar zaɓe ta tarayya ta ayyana Omoboriowo a matsayin wanda ya yi nasara a ranar 16 ga watan Agusta 1983, sanarwar ta haifar da tarzoma mai kisa. An bayar da rahoton cewa tarzomar ita ce mafi tashin hankali a tarihin yankin Yarbawa bayan samun 'yancin kai na biyu bayan tarzomar "Wet è". Rikicin, musamman wanda aka yi niyya ga jiga -jigan NPN da masu tausayawa sun yi asarar rayuka da dukiyoyin manyan mutane. An kubutar da Cif Omoboriowo da Akerele duk da cewa masu tayar da kayar baya sun lalata gidan Akerele (Akerele a lokacin ya gudu tare da iyalinsa zuwa jihar Kwara). A cikin wannan tarzomar, an kashe Cif Olaiya Fagbamigbe na masu buga Fagbemigbe da Hon. Kunle Agunbiade. Wani abin da ba a tabbatar da shi ba ya bayyana cewa an fille kan Agunbiade kuma an kai kan sa a faranti ga wasu shugabannin UPN.

A tsakiyar rikicin siyasa, Omoboriowo ya sami goyon bayan majalisar dokokin jihar Ondo. Bayan murabus dinsa daga mukamin mataimakin gwamna, Cif Ajasin sau biyu ya gabatar da sunan Dakta NF Aina ga majalisar don tabbatar da shi a matsayin wanda zai maye gurbin Omoboriowo- bukatar da gidan ya yi watsi da ita akai-akai bisa ga hadin kai ga Omoboriowo.

An yi jayayya da zabensa, kuma kotun daukaka kara ta soke shi kafin a rantsar da shi, tare da mayar da Ajasin kan mukaminsa. Bayan juyin mulkin da aka yi a ranar 31 ga Disamba 1983 wanda ya kawo Janar Muhammadu Buhari kan karagar mulki, an daure shi, kamar yadda kusan duk tsoffin gwamnoni da mataimakansu, amma sai aka sake shi ba tare da caji ba a cikin kasa da kwanaki 30. Daga baya zai bayyana cewa Buhari yayi daidai da daure shi da sauran a lokacin.

Omoboriowo ya kasance Awoist. Ya wallafa kuma ya buga littafi kan jigogi akan Awoism wanda ya sha suka mai tsanani daga wasu woan Awoists waɗanda suka ɗauki aikin a matsayin wani yunƙuri na ɗan ƙasa wanda bai yi nasara ba don tsotsar Baba Awo. Har yanzu, Baba Awo (kamar yadda ake kiran Obafemi Awolowo) yana son sa kuma yana ci gaba da duba shi. Tabbas, Omoboriowo ya yi ikirarin a cikin wata hira da Sun cewa Awolowo ya ce a cikin dukkan 'yan takara a zaɓen '79, shi (Omoboriowo) shi ne kawai wanda sha'awar kuɗi ba ta motsa shi ba. Ana tsammanin kodayake, alaƙar sa da Awolowo (aƙalla, a siyasance) ta yi ƙanƙanta bayan ficewar sa daga UPN.

A cikin NPN, Omoboriowo ya sadu kuma ya haɗu da wasu jiga-jigan siyasar Najeriya wanda ɗaya daga cikinsu shine Dim Chukwuemeka Odimegwu-Ojukwu wanda ya kasance abokansa har rasuwar marigayin a ƙarshen 2011.

Cif Omoboriowo ya yi ritaya daga siyasar bangaranci jim kadan bayan jamhuriya ta biyu amma ya ci gaba da ba da gudummawarsa ga fagen siyasar Najeriya. Ya kasance memba na taron tsarin mulki na 1996 kuma memba na Kwamitin Sulhu na Kasa na 1997/98

Daga baya ya zama Pro-chancellor kuma Shugaban kwamitin gudanarwa na Jami'ar Ado Ekiti, A baya -bayan nan, ya kasance Shugaban Kamfanin Wutar Lantarki, Genesis Electricity da ke Abuja inda ya kasance na tsawon lokaci kafin ya mutu.

A cikin wayewar rayuwarsa Omoboriowo ya sami kwanciyar hankali a cikin addini kuma ya zama mara kunya, mai ikirarin haifuwarsa Kirista. Ya sanya kusan kowane jumla tare da ambaton Allah kuma ya rayu a ƙarƙashin radar yana bautar Allah har ya mutu. A cikin hirar, ya ce "Ni Kirista ne mai tsaurin kai, ina yin ibada a Taron yabo na Christ a Abuja. Ina cikin cocin karshen zamani. "

Mutuwan

A farkon shekarar 2012, Akin Omoboriowo da matarsa sun koma jihar sa ta Ekiti. A watan Afrilun 2012, ya kamu da rashin lafiya kuma an kai shi asibitin Legas don kula da lafiyarsa. A can ne ya mutu a ranar 10 ga watan Afrilu 2012 duk da cewa labarin mutuwarsa bai ba da labari ba sai da rana mai zuwa. Wasu majiyoyi sun ce ya mutu ne sakamakon zub da jini na cikin gida a matsayin wahalar cutar sankara ta prostate da ya yi fama da ita. Iyalinsa ba su tabbatar da wannan bayanin ba. Ya rasu ya bar mata daya da ‘ya’ya biyar da kuma jikoki da yawa

Bayan mutuwarsa, yawancin encomiums sun zuba daga kowane bangare. Mawallafin mujallar Ovation Magazine, Dele Momodu ya wallafa a shafinsa na twitter "giwa ta fado" yayin da shugaban Najeriya, Goodluck Jonathan ya kira shi a matsayin "dan siyasa wanda bai ji tsoron tsayawa tsayin daka kan akidarsa ta siyasa"