Azare

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Azare


Wuri
Map
 11°40′27″N 10°11′28″E / 11.6742°N 10.1911°E / 11.6742; 10.1911
Ƴantacciyar ƙasaNajeriya
JihaJihar Bauchi
Bayanan Tuntuɓa
Kasancewa a yanki na lokaci
Federal_Medical_Centre_Azare_Main_Gate
Federal_Medical_Centre_Azare_Main_Gate
Azare_Post_Office_,_No._1_Adendenya_road_Azare_Katagun_LGA-Bauch_State
Azare_Post_Office_,_No._1_Adendenya_road_Azare_Katagun_LGA-Bauch_State

Azare birni ne, dake a |jihar Bauchi]], a ƙasar Nijeriya. Katagum ce a jihar Bauchi, garin Azare yana da iyaka daga Gabas da Karamar hukumar Damban da Potiskum jihar Yobe, daga Kudu kuma Karamar Hukumar Misau ce da Giade, daga Yamma kuma Karamar Hukumar Jama’are, daga Arewa kuma ta yi iyaka da Karamar Hukumar Itas Gadau da Gamawa a Jihar Bauchi.

Azare Town Gate

Tarihin halittar Azare[gyara sashe | gyara masomin]

UAn kafa Azare ne a shekara ta 1803 a cewar iyalan Malam Lawan, mahaifin sarakunan farko da na biyu na Azare. Malam Bonni ya kasance kanin Malam Zaki. Malam Ibrahim Zaki shi ne mazaunin garin Azare na farko, Dan Malam Lawan ne wanda ya rasu a kauyen Yaya da ke kusa da Chinade. Malam Lawan ya fara zama a garin Nafada dake cikin masarautar Gombe daga baya kuma ya koma garin Yaya inda ya haifi dansa Zaki . Bayan rasuwar Malam Lawan, Malam Zaki ya je wurin Sheikh Usman Danfodio da ke Sakkwato domin ya karbi ragamar mulki a madadin Malam Lawan. A shekarar 1814, Malam Zaki ya kammala makarantar Islamiyya ta SheiUsman kh Dan Fodio da ke Sakkwato,jen shekara ta 1809, ya fara zama a kauyen Tashena mai tazarar kilomita 9 da Azare na yanzu, Malam Zaki ya fara mulki daga 1807 zuwa 1914, sai dan'uwansa ya gaje shi. wanda aka fi sani da Sulaiman Adandaya daga 1814 zuwa 1816. Sarkin Azare na uku Malam Dankauwa ya yi murabus daga shekarar 1816 zuwa 1846, a karamar hukumar Azare Katagum daga Sarakunan da bai wuce takwas suka mulki wannan yanki ba. [1]

Dangane da haka, lokacin noman rani a Ƙaramar Hukumar Azare Katagum yana gudana daga Oktoba zuwa Afrilu kuma lokacin damina yana faruwa ne kawai tsakanin watan Mayu zuwa Satumba yana kaiwa ga kololuwar watan Agusta tsakanin 1300mm a kowace shekara. A daya bangaren kuma kasa, kasa ta gefe tana nuna mafi girman wuraren fili na Azare Katagum . Yayinda a ƙasa mai albarka ta dogara ga filayen ambaliya suna samar da albarkatu daga ƙasa. Ƙasar tana da kyaun noma da noman auduga musamman a wasu sassa na Arewacin Azare, wanda kuma ya dace da noman auduga.

Duk da haka, Azare ta kasance al'ummar manoma tare da yawancin jama'a dangane da noma da kiwo kamar yadda yanayin ƙasa wanda ya fi dacewa da noman hatsi, noma yana da babban nasara a tarihi a Azare. Fadama mai arzikin da yake zagaye da shi yana samar da filayen noma mai albarka na hatsi, kayan amfanin gona na tushe, amfanin gonan bishiyu irin su ciyayi da kayan lambu iri-iri, gero (Gero), gero (Maiwa), dawa (Dawa), gyada da auduga. su ne manyan amfanin gonakin da ake fitar da su zuwa kasashen waje kuma hukumar tallace-tallace ta rubuta tan 22,271 na gyada, yanayi da yanayin kasa kuma suna tallafawa samar da wake (farkawa) da rogo (Rogo). Noma shi ne babban tattalin arzikin Azare. Wannan ya bayyana dalilin da ya sa mafi girman ƙasar haɗe tare da ingancin ƙasa yana ba da damar kusan kashi 80-90% na mazaunanta su shiga harkar noman abinci da noman kayan kuɗi. Manyan amfanin gona da ake nomawa a yankin sun hada da auduga, gero, gero daga baya, gyada da rogo da kuma masara ta Guinea.

Haka kuma, Azare yanki ne mai yawan jama'a wanda ya ƙunshi kabilu da addinai daban-daban waɗanda suka yi zaman tare a cikin shekaru tare da auratayya a cikin haɓakar al'adu da yawa a can fiye da ƙabilan da ba su wuce fiye da haka a Azare ba. ƙabilar Hausa itace Mafi akasarin al'ummar yankin, ƙabilu masu da’a ne Masarautar duk da haka sun hade cikin harshen Hausa da al’adun Hausawa suna yin cudanya da juna kan tattalin arziki da siyasa da yanayin kasa ya jawo hankalin jama’a zuwa yankin tun daga farkon karni na 19, da sauran bakin haure daban-daban wadanda suke da nau’ukan daban-daban. na mamaya sun kutsa cikin masarautu a Najeriya domin yin sana’o’i daban-daban da kasuwanci a masarautar Katagum baki sun samu karbuwa sosai kuma an ba su kulawar da ta dace tun karni na 19 masarautar Katagum galibi musulmi ce, don haka babu musulmin da suka lura da wasu al’adun gargajiya kamar bautar gumaka. bishiyoyi da sauran halittu da kuma shiga cikin sadaukarwar ɗan adam. Tsawon shekaru, tun ƙarni na 19 an kawar da irin waɗannan ayyuka gaba ɗaya. Musulunci ya ci gaba da kasancewa addini mafi rinjaye duk da cewa, kwararar bakin haure ya haifar da bullo da yada addinin kiristanci wanda hakan ya haifar da turawan mishan na turawan ingila, sakamakon haka ne majami'u suka taso a galibin sassan kasar. gundumomin masarautar. Amma, kamar yadda aka ce, rinjayen mutane musulmi ne. Lallai akwai masallatai da makarantun larabci (Makarantun Allo). Akwai kungiyoyin Musulunci daban-daban kamar Tijjaniyyah, Qadiriyyah, Shi'a da Jama'atul Izalatul Bida wa iqamatus sunnah wadanda aka bullo da su tun karni na 19. [2]

Mutanen Azare[gyara sashe | gyara masomin]

Addini[gyara sashe | gyara masomin]

Manyan addinai guda biyu a Azare su ne Musulunci (kimanin 90%) da Kiristanci (kimanin kashi 10%). [3] [4]

Al'adu[gyara sashe | gyara masomin]

Al'adun mutane ya fi tasiri ne da mutunta Musulunci, al'adun aure na mutane yana bisa tsarin Musulunci. Misali, Samun aure da yanayin sutura. Kodayake akwai wasu al'adu da Musulunci ya haramta, kamar tashe  wanda akasari yara kanana ke yi.

Noma[gyara sashe | gyara masomin]

Wuri ne da ke da kasa mai albarka domin ayyukan noma masu kyau da ake samu a yankin sun hada da gero, gyada, masara, wake, Albasa, alkama, auduga, kayan lambu, Dogon yaro (Bishiyar Maina) da kiwo.

Geography[gyara sashe | gyara masomin]

Azare tana nan a11°40′27″N 10°11′28″E / 11.67417°N 10.19111°E / 11.67417; 10.19111, a tsayin mita 436.

Ita ce mafi girma a cikin garuruwan da ke kusa da yankin da suka hada da Jama'are, Misau, Bulkachuwa, Disina, Faggo, Zadawa Madachi, da Madara. Azare mazauni ne ga Cibiyar Kiwon Lafiya ta Tarayya, Azare, Kwalejin Gwamnatin Tarayya ta Azare, [5] da Kwalejin Ilimi ta Azare. [6] Jirgin saman Azare yana kusa da 10 km kudu maso gabashin garin.

Yanayi[gyara sashe | gyara masomin]

Yankin Azare yana fuskantar damina da lokacin rani don samar da inganci tsakanin Mayu da Yuni kuma ya ƙare a watan Satumba zuwa Oktoba, akwai zafi a duk masarautar wanda a mafi yawanci lokaci awo na kaiwa 220c daga Afrilu zuwa Mayu (1991). Addini: Akwai manyan addinai guda biyu kuma su ne Musulunci da Kiristanci kuma yakamata a lura cewa Azare Musulmi ne. [7]

Tsire-tsire[gyara sashe | gyara masomin]

Tsarin ciyayi na Masarautar ana iya rarraba su zuwa Sudan da Sahel savannah, fitattun nau'ikan da aka fi samu su ne ciyawa shrub na Sabara da bagaruwa da kargo (1991).

Alkaluma[gyara sashe | gyara masomin]

Yawan jama'a ya karu daga 69,035 a kidayar 1991 zuwa 2007 da aka kiyasta kimarta na 110,452. A cikin shekaru biyar da suka gabata, yawan jama'a ya karu da fiye da kashi 20%. Har ila yau, shi ne birni mafi girma a cikin jihar da yanki. Cigaban ya yi fice ta kowane bangare inda aka samar da Bamako zuwa Kudu maso Gabas, Unguwar Dankawu da Titin Makara-huta Inuwa Dahiru zuwa Arewa, Federal Lowcost-GRA zuwa Arewa maso Yamma da kuma ci gaban da aka samu a kudu wanda ya ga gari ya mamaye wurare. kamar Chilankori da Chara-Chara Yelwa.

Mutanen Azare galibinsu Musulmai ne, kuma asalinsu hausawa ne, kuma zuriyar kabilar hausa ne. Babban aikin tattalin arzikin garin shine noma . [8]

Nassoshi[gyara sashe | gyara masomin]

  1. Abdullahi Adamu (Manga) Azare
  2. Abdulhadi Abba Kyari Azare Diamond Plaza Aminu Saleh College of Education, Azare
  3. Bashir Ibrahim Aliyu 'Aminu Saleh College of Education Azare e_Library' Page 19, Golden Plaza
  4. Usman Ahmad, 12 January 2015
  5. "Kwafin ajiya". Archived from the original on 2022-03-12. Retrieved 2022-07-19.
  6. Samiul Haqq (Cyber Haqq)[permanent dead link] Retrieved 18 July 2016
  7. Abdulhadi Abba Kyari Retrieved 12 July 2016
  8. Encyclopædia Britannica entry for Azare. Retrieved 18 February 2007.