Daular Kitara

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Daular Kitara

Wuri
Map
 0°19′55″N 32°25′05″E / 0.3319°N 32.4181°E / 0.3319; 32.4181
Bayanan tarihi
Ƙirƙira <abbr title="Circa (en) Fassara">c. 940
Rushewa 13 century

Masarautar Banyakitara, wacce aka fi sani da Union of Kitara (Union of Chwezi) ko Chwezi Union, ko wacce aka fi sani da Daular Kitara, daula ce a Gabashin Afirka. Ta wanzu a yankin tun daga farkon bronze age zuwa kusan 500 AZ A lokacin da take kololuwa a karkashin sarakunan Chwezi masu ban mamaki, daular ta ƙunshi Uganda ta zamani, Gabashin Kenya, Gabashin DR Kongo, Ruwanda, Burundi, Tanzania, Malawi, Zimbabwe da Angola. [1]

Tarihi[gyara sashe | gyara masomin]

wani waje kenan a daukar kirata

Dangane da al'adun baka na yammacin Uganda, daular Kitara ta wargaje a cikin ƙarni na 14-15, kuma ta balle zuwa sabbin masarautu masu cin gashin kansu waɗanda zuriyar Chwezi ke mulka waɗanda, ta hanyar baka, ta ɓace ba tare da wata alama ba.[2] Sabbin masarautun sun haɗa da Bunyoro, Tooro, Ankole, Buganda, Busoga a Uganda, Masarautar Ruwanda, Burundi, da Karagwe dake arewacin Tanzaniya da sauran su a gabashin Jamhuriyar Dimokaradiyyar Kwango.[3] An bayar da rahoton cewa dauloli biyu ne suka yi mulki a Kitara, gumakan Batembuzi da waɗanda suka gaje su sarakunan Bachwezi. Ana tunanin daular Chwezi tana da alaƙa da ɗan Isaza ɗan sarkin Tembuzi Ngonzaki. Ana kyautata zaton Isaza shine shugaban daular Batembuzi na karshe, ya auri Nyamata, diyar Nyamiyonga, “Sarkin duniya”.[4] Wannan ƙungiyar ta haifar da sarki Isimbwa wanda daga baya ya haifi Ndahura a Runyakitara (wanda aka fi sani da Rwanda Ndahiro I Bamara da kuma a Buganda a matsayin Wamala Ndawula), na farko na sarakunan daular Chwezi. Sarki Ngonzaki ɗan Sarki Bada neh. Bada shi ne dan Kakama (Kayima) wanda mahaifinsa Hanga ya sauko daga heaven.[5]

Masu mulki[gyara sashe | gyara masomin]

Abakama (Sarakuna) na Daular Kitara
Daular King/Omukama Kabila Uba Uwa Kabilar Uwa Mulki Wurin binne shi
1 Batembuzi (Mulkin alloli) Kintu Ba a sani ba Ba a sani ba Ba a sani ba Ba a sani ba Shekarun Bronze Jinja
2 Kakama Bagabu Kintu Kati Ba a sani ba Shekarun Bronze Ba a sani ba
3 Itwale Bagabu Kakama Ba a sani ba Ba a sani ba Shekarun Bronze Ba a sani ba
4 Hangi Bagabu Itwale Ba a sani ba Ba a sani ba Shekarun Bronze Ba a sani ba
5 Ira lya Hangi Bagabu Hangi Ba a sani ba Ba a sani ba shekarun tagulla Ba a sani ba
6 Kabengera Kazooba ka Hangi Bagabu Hangi Ba a sani ba Ba a sani ba Shekarun Bronze Ba a sani ba
7 Nyamuhanga Bagabu Kazoba Ba a sani ba Ba a sani ba Shekarun Bronze Ba a sani ba
8 Nkya I Bagabu Nyamuhanga Nyabagabe Ba a sani ba Late Bronze shekarun Ba a sani ba
9 Nky II Bagabu Nyaka I Ba a sani ba Ba a sani ba Late Bronze shekarun Ba a sani ba
10 Baba Bagabu Nka II Ba a sani ba Ba a sani ba Late Bronze shekarun Ba a sani ba
11 Kamuli Bagabu Baba Ba a sani ba Ba a sani ba marigayi Bronze shekaru Ba a sani ba
12 Nseka Bagabu Kamuli Ba a sani ba Ba a sani ba marigayi Bronze shekaru Ba a sani ba
13 Kudidi Bagabu Nseka Ba a sani ba Ba a sani ba Shekarun ƙarfe Ba a sani ba
14 Ntozi Bagabu Kudidi Ba a sani ba Ba a sani ba Farkon shekarun Iron Ba a sani ba
15 Nyakahongerwa Bagabu Ntozi Ba a sani ba Ba a sani ba tsakiyar shekarun ƙarfe Ba a sani ba
16 Mukonko Bagabu Nyakahongerwa Ba a sani ba Ba a sani ba Tsakanin Iron zamani Ba a sani ba
17 Ngozaki Rutahinduka Bagabu Mukonko Ba a sani ba Ba a sani ba marigayi Iron zamani Ba a sani ba
18 Isaza Waraga Rugambanabato Bagabu Ngozaki Rutahinduka Ba a sani ba Ba a sani ba marigayi Iron zamani Ba a sani ba
19 Bukuku Omuranzi Baranzi Ba a sani ba Ba a sani ba Ba a sani ba Farkon shekarun Iron Kisegwe kya Nyinamwiru, Karamar Hukumar Birembo, Bugangaizi
20 Bachwezi (Mulkin demi-alloli) Ndahura Kyarubumbi Bachwezi Isimbwa Ba a sani ba Ba a sani ba marigayi tagulla shekaru Ba a sani ba
21 Mulindwa Nyabweliza Ngango Bachwezi Isimbwa Nyakwahya Basaigi marigayi tagulla shekaru Ba a sani ba
22 Wamara Bwigunda Bachwezi Ndahura Nyante Ba a sani ba farkon shekarun tagulla Ba a sani ba

Timeline[gyara sashe | gyara masomin]

Wanda ya gabata:

Wanda ya gaje shi:

  • Masarautar Bunyoro
  • Masarautar Buganda
  • Masarautar Tooro
  • Masarautar Busoga
  • Masarautar Ankole
  • Masarautar Rwenzururu


Duba kuma[gyara sashe | gyara masomin]

  • Daulolin Afirka
  • Tarihin Afirka
  • Tarihin Afirka
  • Tarihin Gabashin Afirka
  • Tarihin Uganda
  • Jerin masarautu a Afirka kafin mulkin mallaka
  • Daular Solomon

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. "Empire of Kitara: One of the oldest African Empires that existed since the early bronze age to date". Theafricanhistory.com.
  2. Stokes, Jamie (2009). Encyclopedia of the Peoples of Africa and the Middle East, Volume 1 . Infobase Publishing. pp. 506–509.
  3. "AfriWetu Ep14- Bachwezi Dynasty (Kitara Empire)- African Civilisation Series by AfriWetu". Anchor.fm .
  4. Empire of Kitara: One of the oldest African Empires that existed since 900 AD to date". Theafricanhistory.com. 2 May 2021. 7. "The Bachwezi powers". Newvision.co.ug .
  5. AfriWetu Ep15-Origins of the Bachwezi - Legends Series by AfriWetu". Anchor.fm. Retrieved 10 January 2022.

Hanyoyin haɗi na waje[gyara sashe | gyara masomin]

 
  • Organization & Mystification in an African Kingdom
  •  
  • P6 Materials | PDF | East Africa | Archaeology
  • Empty citation (help)
  • Uganda Bantu Languages Archived 2016-04-01 at the Wayback Machine
  • PanAfrican L10n page