Ibok Ekwe Ibas
![]() | |||
---|---|---|---|
![]() | |||
13 ga Yuli, 2015 - 26 ga Janairu, 2021 | |||
Rayuwa | |||
Haihuwa | Jahar Cross River, 27 Satumba 1960 (64 shekaru) | ||
ƙasa | Najeriya | ||
Karatu | |||
Makaranta | Jami'ar Tsaron Nijeriya | ||
Harsuna | Turanci | ||
Sana'a | |||
Sana'a | soja | ||
Digiri |
admiral (en) ![]() |
Ibok-Ete Ekwe Ibas i CFR psc+ GSS AM ndc MSc (an haife shi 27 Ga watan Satumba 1960) mataimakin admiral na Sojan Ruwa ne mai ritaya, wanda shine Babban Jami'in Sojan Ruwa (CNS) na Sojan ruwa na Najeriya daga 2015 zuwa 2021.[1] Ya yi aiki a matsayin Mai Gudanarwa na Jihar Rivers tun daga 18 Maris 2025, biyo bayan dakatar da Gwamna Siminalayi Fubara da Shugaba Bola Tinubu bayan ya ayyana dokar ta baci.[2][3][4][5][6][7][8]
Tarihi da ilimi
[gyara sashe | gyara masomin]An haifi Ibas a Nko, Jihar Cross River, Kudancin Najeriya . [1] Ya shiga cikin Kwalejin Tsaro ta Najeriya a matsayin memba na 26 Regular Course a ranar 20 ga Yuni 1979 kuma an ba shi izini a ranar 1 ga Janairun 1983. Ya fara karatun firamare a makarantar firamare ta Nko, Nko, a shekarar ta 1966 kuma ya kammala a makarantar firimare ta Big Qua, Calabar a shekarar 1971. Daga nan sai ya ci gaba zuwa Cibiyar Horar da Hope Waddell, Calabar daga 1972 zuwa 1976. Tsakanin 1977 da 1979, ya halarci Makarantar Nazarin asali ta Ogoja kafin ya ci gaba zuwa Kwalejin Tsaro ta Najeriya a 1979.
Darussan soja da aka halarta da kuma cancanta
[gyara sashe | gyara masomin]Ibas ya halarci darussan soja da yawa a gida da waje, gami da Darussan Fasaha na Mataimakin Lieutenant a INS Venduruthy a Indiya daga Afrilu 1983 zuwa Mayu 1984 da kuma Horar da Jirgin Sama na Firamare a Makarantar Horar da Fuka ta Firamare 301 a sansanin Sojan Sama na Najeriya a Kaduna daga Afrilu 1986 zuwa Oktoba 1987. Ya ci gaba zuwa Kwalejin Kwamandan Sojoji da Ma'aikata, Jaji, Kaduna a watan Janairun 1990 kuma ya kammala karatun Junior Staff a watan Yunin wannan shekarar. A watan Yulin 1992, ya ba da rahoto a Makarantar Yakin Amphibious na Jami'ar Marine Corps ta Amurka a Quantico, Virginia, Amurka, kuma ya kammala karatu tare da difloma a yaƙin amphibious a watan Mayu 1993. A watan Fabrairun shekara ta 1994, Ibas ya fara karatun Jami'ai na dogon lokaci wanda ke ƙwarewa a yaƙin karkashin ruwa a Makarantar Yakin Ruwa, NNS Quorra kuma ya kammala wannan a watan Fabrairu na shekara ta 1995. Daga watan Agustan 1996 zuwa watan Yulin 1997, ya koma babbar Kwalejin Sojoji da Ma'aikata ta Jaji, inda ya kammala Babban Ma'aikata tare da kyawawan maki. Ya kuma kasance tsohon jami'in Kwalejin Tsaro ta Kasa, Islamabad, Pakistan, bayan ya halarci Darasi na Tsaro na Kasa daga Agusta 2005 zuwa Yuni 2006. Bugu da kari yana da digiri na biyu a fannin tsaro da nazarin dabarun daga Jami'ar Quaid-i-Azam da ke Islamabad, Pakistan . [2]
Ayyuka
[gyara sashe | gyara masomin]Ibas ya rike alƙawura da yawa a cikin Sojojin Ruwa na Najeriya. A matsayinsa na midshipman, ya yi aiki a cikin jirgin NNS Ruwan Yaro, NNS <i id="mwXg">Obuma</i> da NNS <i id="mwYA">Aradu</i> . Daga baya ya yi aiki a cikin jirgin NNS Ayam da NNS Ekpe a matsayin jami'in tsaro bayan an ba shi izini. Daga baya ya zama babban jami'in NNS Siriya, NNS Ekun da NNS Ambe tsakanin Yuli 1993 da Agusta 1996 a matsayin mataimakin kwamandan. Ya kasance kwamandan jami'in Sojan Ruwa na Najeriya daga watan Agustan 1997 zuwa Satumba 1998 kuma daga baya, kwamandan jami-kashen Gudanar da Cibiyar Ibaka daga Satumba 1998 zuwa Yuni 2000. Saboda kyawawan ayyukansa a kan Babban Ma'aikata, an nada shi a matsayin ma'aikacin jagora a Kwalejin Sojoji da Ma'aikata ta Rundunar Sojoji, Jaji daga Yuni 2000 zuwa Yuni 2002. Daga baya ya koma kwalejin a watan Janairun 2009 a matsayin darektan Sashen Yakin Ruwa, matsayin da ya rike har zuwa Nuwamba 2010. Lokacinsa na karshe a kwalejin ya kasance a matsayin mataimakin kwamandan daga Janairu zuwa Fabrairu 2014.
Ibas ya kasance marshal na sojan ruwa daga Afrilu 2003 zuwa Yuni 2004 kuma daga baya ya kasance babban jami'in ma'aikata a lokacin CNS daga Yuni 2004 zuwa Yuli 2005. Ya kasance jami'in aiki na kwamandan a hedkwatar rundunar sojan ruwa ta Yamma, Legas, daga Yuni zuwa Disamba 2006, kuma daga Disamba 2006 zuwa Janairu 2009, ya kasance kwamandan Naval Air Base, Ojo. Daga baya aka nada babban jami'in a matsayin babban jami'i a hedikwatar, Naval Training Command, Legas, daga Satumba 2010 zuwa Maris 2011. Don nuna godiya ga iyawarsa a cikin ayyukan ma'aikata da gudanarwa, an nada babban jami'in zuwa hedikwatar sojan ruwa da farko, a matsayin shugaban gudanarwa daga Maris 2011 zuwa Fabrairu 2012 kuma daga baya a matsayin Sakataren Sojan Ruwa daga Fabrairu 1992 zuwa Janairu 2013. Bayan haka, ya zama jami'in tutar da ke jagorantar Rundunar Sojan Ruwa ta Yamma daga Janairun 2013 zuwa Janairun 2014. An nada shi shugaban dabaru a watan Fabrairun 2014 sannan kuma GMD / Shugaba na Rundunar Sojan Ruwa ta Najeriya a watan Disamba na wannan shekarar. Wannan shi ne nadin da ya rike har sai an nada shi shugaban 22 na Ma'aikatan Sojan Ruwa a ranar 13 ga Yulin 2015.
Ayyukan diflomasiyya
[gyara sashe | gyara masomin]A watan Yulin 2021, an nada Ibas a matsayin Babban Kwamishinan Najeriya a Ghana, wanda ya gaji Olufemi Michael Abikoye. A lokacin mulkinsa (2021-2023), ya:
- Ya sauƙaƙa Majalisar Kasuwancin Najeriya da Ghana don ƙarfafa dangantakar tattalin arziki [3]
- Gudanar da ayyukan yaki da satar teku a Tekun Guinea tare da rundunar sojan ruwa ta Ghana
- Ya kafa Ofishin Taimako na 'yan asalin Najeriya a Accra don tallafawa jin daɗin ƙasashen waje [4]
Mai gudanarwa na Jihar Rivers
[gyara sashe | gyara masomin]A ranar 18 ga Maris 2025, Shugaba Bola Tinubu a cikin wani watsa shirye-shiryen hukuma ya ayyana dokar ta baci a Jihar Rivers, inda ya dakatar da Gwamna Siminalayi Fubara, mataimakinsa Ngozi Odu, da mambobin majalisar dokokin jihar.[5][6]
“𝐁𝐲 𝐭𝐡𝐢𝐬 𝐝𝐞𝐜𝐥𝐚𝐫𝐚𝐭𝐢𝐨𝐧, 𝐭𝐡𝐞 𝐆𝐨𝐯𝐞𝐫𝐧𝐨𝐫 𝐨𝐟 𝐑𝐢𝐯𝐞𝐫𝐬 𝐒𝐭𝐚𝐭𝐞, 𝐌𝐫 𝐒𝐢𝐦𝐢𝐧𝐚𝐥𝐚𝐲𝐢 𝐅𝐮𝐛𝐚𝐫𝐚, 𝐡𝐢𝐬 𝐝𝐞𝐩𝐮𝐭𝐲, 𝐌𝐫𝐬 𝐍𝐠𝐨𝐳𝐢 𝐎𝐝𝐮, 𝐚𝐧𝐝 𝐚𝐥𝐥 𝐞𝐥𝐞𝐜𝐭𝐞𝐝 𝐦𝐞𝐦𝐛𝐞𝐫𝐬 𝐨𝐟 𝐭𝐡𝐞 𝐇𝐨𝐮𝐬𝐞 𝐨𝐟 𝐀𝐬𝐬𝐞𝐦𝐛𝐥𝐲 𝐨𝐟 𝐑𝐢𝐯𝐞𝐫𝐬 𝐒𝐭𝐚𝐭𝐞 𝐚𝐫𝐞 𝐡𝐞𝐫𝐞𝐛𝐲 𝐬𝐮𝐬𝐩𝐞𝐧𝐝𝐞𝐝 𝐟𝐨𝐫 𝐚𝐧 𝐢𝐧𝐢𝐭𝐢𝐚𝐥 𝐩𝐞𝐫𝐢𝐨𝐝 𝐨𝐟 𝐬𝐢𝐱 𝐦𝐨𝐧𝐭𝐡𝐬."[7]
Bayan sanarwar, Shugaban ya sanar da nadin mataimakin Admiral mai ritaya a matsayin mai kula da harkokin jihar na wucin gadi: [8][9]
"A halin yanzu, na zabi Mataimakin Admiral Ibokette Ibas (Rtd) a matsayin Mai Gudanarwa don ɗaukar al'amuran jihar don amfanin mutanen kirki na Jihar Rivers. Don kauce wa shakku, wannan sanarwa ba ta shafar bangaren shari'a na Jihar Rivers, wanda zai ci gaba da aiki daidai da umarnin kundin tsarin mulki. Mai gudanarwa ba zai yi sabbin dokoki ba. Duk da haka, zai kasance da 'yanci ya tsara ka'idoji kamar yadda ya kamata don yin aikinsa, amma irin waɗannan ka'idojin za su buƙaci Majalisar Zartarwa ta Tarayya ta yi la'akari da su kuma ta amince da su kuma Shugaban kasa ya gabatar da su ga jihar."[10][11]
Kyaututtuka da kayan ado
[gyara sashe | gyara masomin]A yayin wani aiki na musamman a cikin Sojojin Ruwa na Najeriya, Ibas ya sami kyaututtuka masu daraja da yawa, gami da Medal na Jubilee na Azurfa, Medal na ECOMOG, Star na Sabis na Sojoji, Meritorious Service Star, Distinguished Service Star da General Service Star. Sauran su ne Darasi na Ma'aikata (DAGGER) da kuma Fellow na NDC.
A watan Oktoba na shekara ta 2022, Shugaba Muhammadu Buhari ya ba shi lambar yabo ta kasa ta Najeriya ta Kwamandan Order of the Federal Republic (CFR).
Haɗin sana'a
[gyara sashe | gyara masomin]Ibas tana da membobin kungiyoyi masu sana'a da yawa, kamar Cibiyar Harkokin Kasashen Duniya ta Najeriya (NIIA) da Cibiyar Gudanarwa ta Najeriya. Ibas ya kuma halarci wasu tarurruka da nune-nunen a gida da waje. Ya halarci baje kolin tsaron gida na kasa da kasa na 25 da kuma baje kolin kasa da kasa ta 3 don raka'a masu aiki a Tel Aviv, Isra'ila, a watan Yunin 2011. A watan Agustan shekara ta 2012, ya kuma halarci Kwalejin Jagorancin Duniya ta London a London, Ingila. Ya kasance a Amurka a watan Janairun 2013 don karatun ci gaba a Makarantar Harvard Kennedy, don haka ya zama tsohon jami'in Harvard Kennedy a Amurka. Ya kasance a Naval Dockyard, Legas a watan Fabrairun 2013 don halartar taron injiniyan ruwa da kayan aiki.
Rayuwa ta mutum
[gyara sashe | gyara masomin]Ya auri Theresa Ibas kuma an albarkace su da yara 3.
Abubuwan da suka fi so
[gyara sashe | gyara masomin]Ibas yana jin daɗin karatu, kallon shirye-shirye da kuma buga golf.[1]
Dubi kuma
[gyara sashe | gyara masomin]Manazarta
[gyara sashe | gyara masomin]- ↑ 1.0 1.1 Usman, Talatu. "Buhari names new Service Chiefs, NSA". Nigerian Navy. Archived from the original on 15 March 2018. Retrieved 14 March 2018.
- ↑ "Mass Retirement Looms In Army Following Appointment Of New Army Chief". Information Nigeria. 14 July 2015. Retrieved 18 July 2015.
- ↑ "Nigeria-Ghana trade volume grows under Ambassador Ibas". Business Ghana. 12 January 2023.
- ↑ "High Commissioner Ibas inaugurates Nigerian support desk". GhanaWeb. 5 October 2022.[permanent dead link]
- ↑ Kalu, Chioma (2025-03-18). "Tinubu Declares State of Emergency in Rivers, Suspends Governor Fubara, Deputy, Assembly Members". Arise News (in Turanci). Retrieved 2025-03-19.
- ↑ Oyero, Kayode (2025-03-18). "Tinubu Declares State Of Emergency In Rivers, Suspends Fubara". Channels Television (in Turanci). Retrieved 2025-03-19.
- ↑ olufemiajasa (2025-03-18). "Full text: President Tinubu's broadcast declaring state of emergency in Rivers". Vanguard News (in Turanci). Retrieved 2025-03-19.
- ↑ Abiodun, Alao (2025-03-18). "BREAKING: Tinubu appoints Ibas as Rivers Sole Administrator". The Nation Newspaper (in Turanci). Retrieved 2025-03-19.
- ↑ Sobowale, Adetutu (2025-03-19). "ICYMI: Meet Rivers administrator, ex-Naval chief Ibas". Punch Newspapers (in Turanci). Retrieved 2025-03-19.
- ↑ Oyero, Kayode (2025-03-18). "FULL TEXT: Tinubu's Declaration Of State Of Emergency In Rivers State". Channels Television (in Turanci). Retrieved 2025-03-19.
- ↑ Ugwu, Francis (2025-03-18). "Full text: Tinubu declares state of emergency in Rivers". Daily Post Nigeria (in Turanci). Retrieved 2025-03-19.
- All articles with dead external links
- Articles with dead external links from June 2025
- Articles with invalid date parameter in template
- Articles with permanently dead external links
- CS1 Turanci-language sources (en)
- Rayayyun mutane
- Haihuwan 1960
- Webarchive template wayback links
- Shafuka masu fassarorin da ba'a duba ba