Masarautar Warri

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Masarautar Warri
masarautar gargajiya a Najeriya
Bayanai
Ƙasa Najeriya
Wuri
Map
 5°31′N 5°45′E / 5.52°N 5.75°E / 5.52; 5.75

Masarautar Warri,Masarautar Warri ko Masarautar Iwere,(Itsekiri :Oye Iwere) an kafa ta ne a shekara ta 1480,tana cikin jihohin gargajiyar Najeriya babban birnin kakanninsa yana a Ode-Itsekiri,karamar hukumar Warri ta Kudu,Jihar Delta,Najeriya tare da gina gidan sarauta a shekarun 1950 a cikin garin Warri mai yawan kabilu da yawa,karamar hukumar Warri ta Kudu,Jihar Delta,Najeriya.

Olu na Warri na yanzu shine Ogiame Atuwatse III,wanda aka yi sarauta a ranar 21 ga Agusta 2021.

Tarihi[gyara sashe | gyara masomin]

Bisa ga tarihin Bini da Itsekiri,Olu Ginuwa,wani basarake na Masarautar Benin ya kafa masarautar Warri kimanin shekara ta 1480A cikin karni na 15 ’yan mishan na Portugal sun ziyarce ta. A farkon ƙarni na 17,an aika wani ɗan Olu mai sarauta zuwa ƙasar Portugal kuma ya dawo tare da matar ɗan Portugal.[1] Ɗansu Antonio Domingo shi ne Olu na Warri a cikin 1640s. Olu Erejuwa,wanda ya yi sarauta daga kimanin 1760 zuwa 1800,ya fadada masarautar a siyasance da kasuwanci,ta hanyar amfani da Portuguese don kara karfin ikonsa na kasuwancin kogi da kuma kafa iko a kan wani yanki mai fadi.

Daga baya Warri ya zama tushe ga masu cinikin bayi na Portuguese da Dutch.Warri ya zama birni mai tashar jiragen ruwa mafi mahimmanci a ƙarshen karni na 19, lokacin da ya zama cibiyar kasuwancin dabino da sauran manyan abubuwa kamar roba,kayan dabino, koko,gyada,fatu, da fatu.[2] Birtaniya ne suka kafa Warri a matsayin hedkwatar lardi a farkon karni na 20.

Girman Mulkin Warri[gyara sashe | gyara masomin]

Ancient Kingdoms and their boundaries
Girman Mulkin Warri

A cikin aikin Jean-François Landolphe da aka buga daga littafin littafinsa ya bayyana girman Masarautar Warri “Mai sarautar wannan jiha ba ta mallaki dukkan bankunan kogin Benin ba har ma da dukkan kogunan wadannan sassan har zuwa magudanan ruwa na Calabar ko kuma. suna kusa da shi."[3]

Soja[gyara sashe | gyara masomin]

A cikin 1656,kayan aikin soja na Warri sun mamaye kibau da javelins tare da amfani da ƴan muskets. A ƙarni na gaba,sojojin Warri sun saba da bindigogi. A ƙarshen karni na 18,jiragen ruwa na Warri suna sanye da jiragen ruwa masu sauƙi kuma tushen asali sun rubuta cewa irin waɗannan jiragen na iya ɗaukar wasu ma'aikata kusan 100.A cewar ɗan tarihi Thornton,sojojin ruwa na Warri ba su da masaniya game da kai hari.An gina garkuwa a kan tasoshin don ba da kariya ga ma'aikatan. Ta yiwu jiragen ruwa na Warri sun yi amfani da manyan bindigogi.Jean-François Landolphe ya ba da bayanin kwale-kwalen sarki a farkon karni na 19 wanda ya ambata cewa sun hau blunderbusses 7 da aka jera a jeri a kan swivel.A sakamakon haka,waɗannan bindigogi za su iya yin harbi lokaci guda kuma jihohin Landolphe ba a cika amfani da su ba.[4]

Rikicin Warri[gyara sashe | gyara masomin]

Template:Excerpt

Sarakunan Warri, 1480 zuwa yanzu[gyara sashe | gyara masomin]

Masarautar Warri ta ci gaba da zama Kiristanci tun lokacin da aka nada Sarkin Kirista na farko/Olu Atorongboye wanda aka fi sani da Sarki Sebastian I a shekara ta 1570,a cikin karni daya da kafuwar Masarautar Iwere.A ƙasa akwai jerin sunayen sarakunan Masarautar Warri tun daga farko.Lura cewa rubuce-rubucen sun fara ne da nadin sarautar Olu Atorongboye Sebastian I a 1570.Template:Succession table monarch

  1. Cite error: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Punch1
  2. http://www.greatestcities.com/Africa/Nigeria/Warri_city.htmlRetrieved 13 January 2008
  3. Landolphe, Jean Francois, 1747-, and Jaques Salbigoton Quesne. Memoires Du Capitaine Landolpe, Contenant L'histoire De Ses Voyages Pendant Trente-six Ans, Aux Cotes D'Afrique Et Aux Deux Ameriques. Paris: A. Bertrand [etc.], 1823.
  4. Empty citation (help)