Peter Okebukola

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Peter Okebukola
shugaba


Deputy Vice Chancellor (en) Fassara

Rayuwa
Haihuwa 17 ga Faburairu, 1951 (73 shekaru)
ƙasa Najeriya
Ƙabila Yarbawa
Karatu
Makaranta Jami'ar Ibadan
Massachusetts Institute of Technology (en) Fassara
Jami'ar Harvard
Harsuna Turanci
Yarbanci
Sana'a
Sana'a Malami, Malami, docent (en) Fassara da university teacher (en) Fassara
Employers Jami'ar Jihar Lagos
The American Biology Teacher (en) Fassara
Federal Government of Nigeria (en) Fassara
Curtin University (en) Fassara
National Open University of Nigeria
board of directors (en) Fassara
Kyaututtuka
Mamba National Association for Research in Science Teaching (en) Fassara
Mathematics Education (en) Fassara
editorial board (en) Fassara
Journal of Research in Science Teaching (en) Fassara
UNESCO
International Council of Associations for Science Education (en) Fassara
UNICEF
United Nations Development Programme (en) Fassara
Communication of science and technology in developing countries (en) Fassara
Science and mathematics education. (en) Fassara
Journal of Social Psychology (en) Fassara

Peter Akinsola Okebukola (an haife shi 17 ga Fabrairu 1948) ɗan Najeriya ne mai ilimi, bincike, kuma mai gudanarwa. Ya rike mukamin fitaccen farfesa a fannin ilimin kimiyya da na'ura mai kwakwalwa a Jami'ar Jihar Legas (LASU) kuma yana ba da gudummawar ilimi tun 1984. Yana aiki a matsayin shugaban majalisa a Jami'ar Crawford kuma yana rike da shugabancin Cibiyar Sadarwar Jami'ar Duniya don Innovation (GUNi-Afrika), cibiyar sadarwar da ke inganta kirkire-kirkire da alhakin zamantakewa a cikin manyan makarantun Afirka. Okebukola shi ne mai karɓar lambar yabo ta UNESCO Kalinga don Sadarwar Kimiyya a cikin 1992 - ɗan Afirka na farko da ya sami irin wannan karramawa don ƙwararrun gudummawar da suka bayar ga shaharar kimiyya. 

Rayuwar farko da ilimi[gyara sashe | gyara masomin]

An haife shi a ranar 17 ga Fabrairun 1948 a Ilesa, Jihar Osun, Najeriya, [1] Okebukola ya yi tafiyarsa ta neman ilimi a Kwalejin St. Malachy's College, Sapele, Jihar Delta, inda ya kai ga samun takardar shaidar GCE Advanced Level a Remo Secondary School., Sagamu, Jihar Ogun, a 1969. Ya halarci Jami'ar Ibadan, inda ya sami digirinsa na farko a 1973, digiri na biyu a 1979, da digiri na uku a 1984 - duk a fannin Ilimin Kimiyya. [1] Da ya kware a fannin ilimin halittu, bunkasa manhajoji, da tantancewa, Okebukola ya kara inganta kwarewarsa ta hanyar horar da kwararrun kimiyya da fasaha a Cibiyar Fasaha ta Massachusetts (MIT) da Jami'ar Harvard da ke Cambridge, Amurka. [2]

Sana'a[gyara sashe | gyara masomin]

Okebukola ya fara aiki a matsayin mai kula da asusu a Kamfanin Fashe Fashe da Filastik na Najeriya, Legas, a 1969. Canja wurin ilimi, ya zama malamin kimiyya a Kwalejin Holy Saviour's College, Mushin, Nigeria, a cikin 1970, ya ci gaba har ya zama shugaban sashen kimiyya a makarantar Ososo Grammar School, Ososo, Nigeria, a 1973. [2] Ya yi aiki a matsayin shugaban sashen kimiyya a CAC Teacher's College, Efon-Alaye, Nigeria, daga 1974 zuwa 1978. [2] A 1978, ya shiga Kwalejin Ilimi ta Jihar Oyo, Ilesa, Najeriya, a matsayin babban malami a fannin ilimin kimiyya, inda ya koyar da kwasa-kwasan ilimin halittu, manhaja kimiyya da tantancewa, da hanyoyin bincike na ilimi. [2]

Kungiyar Okebukola da Jami’ar Jihar Legas (LASU) ta fara ne a shekarar 1984 lokacin da ya zama daraktan sashen ilimin kimiyya. [1] Ci gaba ta hanyar ilimi, ya zama farfesa a fannin kimiyya da ilimin kwamfuta a 1989. [1] Kwasa-kwasansa sun haɗa da ilimin kimiyya, ilimin kwamfuta, ilimin muhalli, ilimin e-learing, tabbatar da inganci a cikin manyan makarantu, da kimanta ilimi. Ya kula da daliban digiri sama da 100 da kuma sama da dalibai 200 na masters. [1] Ya taba zama shugaban tsangayar ilimi, daraktan cibiyar kimiyar muhalli, daraktan cibiyar nazarin ilimin Najeriya gaba daya, daraktan cibiyar nazarin tsare-tsare, kuma shugaban kwamitin malamai. [1] A shekarar 2017, an nada shi a matsayin fitaccen farfesa a fannin kimiyya da kwamfuta a LASU. [1]

Okebukola yana aiki a matsayin shugaban majalisa a Jami'ar Crawford, mukamin da ya rike tun 2015. Bugu da ƙari, shi ne shugaban kwamitin amintattu a Jami'ar Caleb, wata jami'a mai zaman kanta a jihar Legas, Najeriya. [1] Mamba ne a kwamitin amintattu na Jami’ar Fasaha ta Bells, Jami’ar Afe Babalola, da Jami’ar Budaddiyar Jami’ar Nijeriya. [1] Ya jagoranci cibiyar sadarwa ta Jami'ar Duniya don Innovation (GUNi-Afirka) tun daga 2000 kuma yana aiki a matsayin shugaban zartarwa na Gidauniyar Kimiyya ta Okebukola, kungiya mai zaman kanta wacce ke daukar nauyin ilimin kimiyya da bincike a Afirka. [1]

Okebukola ya yi aiki a matsayin mai ba da shawara ga UNESCO, UNICEF, Bankin Duniya, UNDP, Tarayyar Afirka, Ƙungiyar Jami'o'in Afirka, da Majalisar Ƙungiyoyin Ƙungiyoyin Ilimin Kimiyya ta Duniya. [1] Ya shiga cikin samar da ingantaccen tsarin tabbatar da inganci da tsarin tabbatar da inganci na Afirka, da kafa tsarin tantance ingancin ingancin Afirka, da aiwatar da dabarun daidaita ilimi mafi girma na Afirka. [1] Ya kasance jagorar gudanarwa, inda ya ba da horo ta yanar gizo ga malamai sama da 10,000 a jami'o'i 62 a fadin Afirka, kuma ya jagoranci shirin koyo ta yanar gizo ga ma'aikatan gwamnatin tarayya a Najeriya, wanda ya kunshi mahalarta sama da 70,000.

Tun daga 1986, Okebukola ya ba da gudummawar haɓaka kimiyya a Afirka. Ya taba zama mai ba da shawara ga kasashen Afirka da dama, yana ba da taimako wajen rayawa da aiwatar da dabarun inganta ilimin kimiyya da sadarwa. Bugu da ƙari, ya shirya kuma ya shirya shirye-shiryen rediyo da talabijin da yawa kan kimiyya da fasaha, da kuma rubuce-rubucen ayyuka, gami da littattafai da kasidu kan ilimin kimiyya da sadarwa.

Bincike[gyara sashe | gyara masomin]

Ana yaba Okebukola a matsayin wanda ya kafa tsarin al'adu-techno-contextual (CTC) don koyar da ilimin kimiyya. [3] Wannan tsarin koyarwa, wanda aka ɗauka a ƙarshen 1980s da farkon 1990s, yana haɗa abubuwan al'adu, fasaha, da muhalli cikin ilimin kimiyya. Binciken Okebukola, wanda ya samo asali daga binciken tasirin al'adun mu'amala akan koyon kimiyya, yana jaddada ingancin tsarin CTC wajen haɓaka sha'awar ɗalibai, kuzari, nasara, da riƙewa a kimiyya. [4] Okebukola yana ba da daidaita tsarin CTC a cikin manhajojin kimiyya, litattafai, ilimin malamai, da tantancewa. [4]

Fayil ɗin binciken Okebukola ya ƙunshi fannoni daban-daban kamar na'urar kwamfuta a cikin ilimi da koyan e-e-koyo, koyon haɗin gwiwa, dabarun fahimtar ilimin kimiyya, ilimin muhalli, tabbatar da inganci a manyan makarantu, da kimanta ilimi.[ana buƙatar hujja] Ya haɗa da ayyuka sama da 160 na duniya da aka buga da kuma gabatarwa sama da 200 na ƙasa da na duniya. [1] Okebukola ya kasance edita ko memba na hukumar edita don mujallu na ƙasa da ƙasa da yawa a kimiyya, kwamfuta, da ilimin muhalli. Ya sami lambar yabo ta 1992 UNESCO Kalinga Prize for Communication of Science, [1] 1994 Distinguished Research Award from the 1994 Teachers Association of Nigeria, and 1997 Distinguished Researcher Award from the National Association for Environmental Education. [1]

Kyaututtuka da karramawa[gyara sashe | gyara masomin]

  • Lambar Zinariya ta 1989 daga Majalisar Ƙungiyoyin Ƙungiyoyin Ƙasa ta Duniya don Ilimin Kimiyya, Medal na Zinariya na 1991 daga Ƙungiyar Ƙasa ta Duniya don Fasaha a Ilimi, da Medal na Zinariya na 1993 daga Ƙungiyar Ƙasa ta Duniya don Ƙimar Nasarar Ilimi .[1]
  • UNESCO Kyautar Kalinga don Sadarwar Kimiyya, UNESCO ta ba da kyauta a cikin 1992, tare da fahimtar manyan gudummawar da aka bayar ga shaharar kimiyya. Okebukola shine dan Afirka na farko da ya samu wannan lambar yabo .[1]
  • Digiri na digiri na girmamawa daga Jami'ar Jos, Nigeria (2000), Jami'ar Ilorin, Nigeria (2001), Jami'ar Uyo, Nigeria (2002), Jami'ar Abuja, Nigeria (2003), da Jami'ar Benin , Najeriya (2004). *Shugaban hukumar Order of the Federal Republic (OFR),Shugaban Najeriya ne ya bayar a shekarar 2004.[1]

Rayuwa ta sirri[gyara sashe | gyara masomin]

Okebukola ya auri Olufunmilayo Okebukola, farfesa a fannin zamantakewar al’umma kuma tsohon shugaban tsangayar ilimin zamantakewa a LASU. Ma'auratan suna da 'ya'ya hudu. Wani Kirista, Okebukola mamba ne na Cocin Redeemed Christian Church of God . [5]

Nassoshi[gyara sashe | gyara masomin]

ambato[gyara sashe | gyara masomin]

  1. 1.00 1.01 1.02 1.03 1.04 1.05 1.06 1.07 1.08 1.09 1.10 1.11 1.12 1.13 1.14 1.15 1.16 1.17 Isola 2022.
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 Cite error: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Oyeweso Amusa 2020 d327
  3. Onowugbeda et al. 2022.
  4. 4.0 4.1 Das Kundu & Ngalim 2021.
  5. Cite error: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Biographical Legacy and Research Foundation 2017 k830

Sources[gyara sashe | gyara masomin]

  • Empty citation (help)
  •