Bindiga daɗi

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Bindiga daɗi
Bayanai
Ƙaramin ɓangare na deadly force (en) Fassara, shooting (en) Fassara da violent crime (en) Fassara
Facet of (en) Fassara Bindiga
Hashtag (en) Fassara GunViolence
Handled, mitigated, or managed by (en) Fassara gun control (en) Fassara
Adadin kisan gilla da ke da alaƙa da bindiga (ja) da kunar bakin wake (blue) a cikin manyan ƙasashe OECD, 2010. Ana ba da umarnin ƙasashen da ke cikin jadawali ta jimlar adadin kisa (kisan kai da kashe kansa da sauran mutuwar da ke da alaƙa da bindiga). [1]

Ta'addanci da ke da nasaba da bindiga ko Bindiga daɗi ta'addanci ne da ake yi ta hanyar yin amfani da bindigu. Ta'addancin ne da ke da alaƙa da bindiga wanda babban laifi ne a dokar kasa. Ta'addancin nan sun haɗa da kisan kai a gida (sya danganta da yanayin tsari na shari'a), kai hari da muggan makamai, da kisan kai, ko ƙoƙarin kashe kansa, ya danganta da hurumi. Ta'addancin da ba na laifi ba ya haɗa da rauni ko mutuwa ta hanyar tsautsayi (sai dai a lokuta na sakaci). Har ila yau, gabaɗaya an haɗa su cikin kididdigar ta'addanci na sojoji har da ma'aikatan farar hula.

Dangane da tsarin GunPolicy.org, farar hula ne ke amfani da kusan kashi 75 na bindigogi miliyan 875 na duniya.[2] Kusan rabin wadannan bindigogi (kashi 48) suna cikin Amurka, wadanda ke da mafi girman adadin mamallaka bindiga a duniya.[3] A duniya, ana raunata miliyoyin mutane ta hanyar amfani da bindigogi.[2] Harin bindiga ya yi sanadin mutuwar mutane 180,000 a cikin 2013 har zuwa kisan mutum 128,000 a 1990.[4] Haka kuma an sami mutuwar mutane akalla 47,000 ta hanyar tsausayi a shekara ta 2013.[4]

Matakan ta'addanci da ke da alaƙa da bindiga sun bambanta sosai tsakanin yankuna, ƙasashe, har ma da yanayi na ƙasa.[5] Adadin mutuwa ta hanyar bindiga ya kai ƙasa da 0.03 da 0.04 cikin mutane 100,000 a Singapore da Japan, zuwa 59 da 67 a 100,000 a Honduras da Venezuela.[6] Mafi girman adadin mace-macen tashin hankali ta hanyar bindiga a duniya yana faruwa ne a kasashenmasu karamin karfi na kudu da tsakiyar Amurka kamar irinsu Honduras, Venezuela, Colombia, El Salvador, Guatemala, Brazil da Jamaica.[6]

Amurka itace ta 11 a yawan ta'addancin 'yan bindiga da ake fama da shi a duniya sannan kuma yawan kisan gilla da bindiga ya ninka sau 25 fiye da matsakaicin adadin sauran kasashe da suka cigaba.[7][8] Ksar Amirka na da adadin mutuwar bindigogi wanda ya ninka sau 50-100 fiye da na ƙasashe masu arziki irin su Japan, Birtaniya, da Koriya ta Kudu.[8] Kusan duk binciken da aka yi ya sami kyakkyawar alaƙa tsakanin mallakar bindiga da kisan kai da ke da alaƙa da bindiga da adadin kisan gilla.[9][10] :29[11]

A cewar Majalisar Dinkin Duniya, kananan bindigu sun kai kusan rabin makaman da ake amfani da su wajen kashe mutane,[12] kuma mutane da yawa ke mutuwa a kowace shekara sakamakon ta'addanci da ke da nasaba da bindiga fiye da harin bam na atomic na Hiroshima da Nagasaki a hade.[13] Adadin wadanda suka mutu a duniya sakamakon amfani da bindigogi na iya kaiwa ga mutuwar mutane 1,000 a kowace rana.[13]

Mafita[gyara sashe | gyara masomin]

 

Manufar jagorancin makamai ta ƙasa bisa ga Jami'ar Sydney . [14]

An gabatar da ra'ayoyi da dama kan yadda za a rage yawan ta'addanci da ya shafi bindiga.

Wasu suna ba da shawarar ajiye bindiga a gida don kariya. Bincike ya nuna cewa bindigogi a cikin gida suna da alaƙa da haɗarin mutuwa ta ta'addanci a cikin gida.[15] A cewar jaridar Huffington Post, bayanan FBI sun nuna cewa tashin hankalin da ke da alaka da bindiga yana da alaƙa da mallakar bindiga kuma ba aiki ne ko kuma sakamakon aikata laifuka ba. Sun bayyana cewa, bayanan FBI sun nuna cewa kasa da kashi 10% na kashe-kashen bindigogi za a iya kawar da su idan aka daina aikata laifukan ta'addanci, don haka tashin hankali na bindigogi ne ke haddasa shi.[16] Mother Jones ta ba da rahoton cewa "[a] binciken Philadelphia ya gano cewa alamu na harbe dan bindiga ya ninka sau 4.5 idan ya ɗauki bindiga" kuma "[h] alamun kashe shi ya ninka sau 4.2" da zarar y rike makami.[17] Wasu kuma sun ba da shawarar baiwa fararen hula makamai domin dakile harbe-harbe da ake yi a cikin jama'a. Binciken FBI ya nuna cewa tsakanin 2000 zuwa 2013, "A al'amurran ta'addanci 5 (3.1%), harbe-harbe na ƙarewa ne yayin fararen hula masu dauke da makamai ke musayar wuta da junansu."[18] Wata shawara kuma ita ce fadada dokokin kare kai ga shari'o'in da ake cin zarafin mutum, kodayake "an danganta waɗannan manufofin da karuwar kashe-kashen kashi 7 zuwa 10" (wato harbe-harbe inda ba za a iya yin ikirarin cewa kare kai ne ba).[17] Yayin da CDC ke nazarin hanyoyin da za a iya hana ta'addancin bindiga, ba su kai ga cimma matsaya da yawa kan rigakafin tashin hankali ba.[19]

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

Wannan Muƙalar guntuwa ce: tana buƙatar a inganta ta, kuna iya gyara ta.
  1. Empty citation (help) (Table 4). (PDF).
  2. 2.0 2.1 Alpers, Philip; Wilson, Marcus (2013). "Global Impact of Gun Violence". gunpolicy.org. Sydney School of Public Health, The University of Sydney. Retrieved 2014-02-25.
  3. Kara Fox, CNN Graphics by Henrik Pettersson. "America's gun culture vs. the world". CNN.
  4. 4.0 4.1 GBD 2013 Mortality and Causes of Death Collaborators (December 17, 2014). "Global, regional, and national age-sex specific all-cause and cause-specific mortality for 240 causes of death, 1990–2013: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2013". Lancet. 385 (9963): 117–71. doi:10.1016/S0140-6736(14)61682-2. PMC 4340604. PMID 25530442.
  5. "Global Study on Homicide 2011". United Nations Office on Drugs and Crime (UNODC). Retrieved 2012-12-18.
  6. 6.0 6.1 "Countries With The Highest Rates Of Firearm Related Deaths". WorldAtlas. April 25, 2017.
  7. Grinshteyn, Erin; Hemenway, David (March 1, 2016). "Violent Death Rates: The US Compared with Other High-income OECD Countries, 2010". The American Journal of Medicine. 129 (3): 266–273. doi:10.1016/j.amjmed.2015.10.025. PMID 26551975– via www.amjmed.com.
  8. 8.0 8.1 "Gun Violence: Comparing The U.S. With Other Countries". NPR.org.
  9. Wintemute, Garen J. (March 18, 2015). "The Epidemiology of Firearm Violence in the Twenty-First Century United States". Annual Review of Public Health. 36 (1): 5–19. doi:10.1146/annurev-publhealth-031914-122535. PMID 25533263.
  10. Cook, Philip J.; Ludwig, Jens (2000). Gun Violence: The Real Costs. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-513793-4. OCLC 45580985.
  11. Morris, Hugh (October 22, 2016). "Mapped: The countries with the most guns (no prizes for guessing #1)". The Telegraph.
  12. "Half of all violent deaths involve small arms and light weapons". UN News. February 5, 2020.
  13. 13.0 13.1 "Global Impact of Gun Violence: Firearms, public health and safety". www.gunpolicy.org.
  14. GunPolicy.org – Facts. The only countries with permissive gun legislation are: Albania, Austria, Chad, Republic of Congo, Honduras, Micronesia, Namibia, Nigeria, Pakistan, Senegal, Tanzania, the United States, Yemen and Zambia. Accessed on August 27, 2016.
  15. Dahlberg, Linda L.; et al. (November 15, 2004). "Guns in the Home and Risk of a Violent Death in the Home: Findings from a National Study". American Journal of Epidemiology. 160 (10): 929–936. doi:10.1093/aje/kwh309. PMID 15522849.
  16. "The Gun Violence Stats the NRA Doesn't Want You to Consider". The Huffington Post. January 20, 2015. Retrieved 2016-04-05.
  17. 17.0 17.1 "10 Pro-Gun Myths, Shot Down". Mother Jones.
  18. Blair, J. Pete; Schweit, Katherine W. (2014). A Study of Active Shooter Incidents in the United States between 2000 and 2013 (Report). Washington, DC: Texas State University and Federal Bureau of Investigation, U.S. Department of Justice. Archived from the original on 2015-12-10. Retrieved 2015-12-03.
  19. Jaffe, Susan (June 23, 2018). "Gun violence research in the USA: the CDC's impasse". The Lancet. 391 (10139): 2487–2488. doi:10.1016/S0140-6736(18)31426-0. PMID 29976460. S2CID 49701539.