Cibiyar Mawallafa ta Afirka

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Cibiyar Mawallafa ta Afirka
Bayanai
Iri nonprofit organization (en) Fassara
Aiki
Mamba na UNESCO Global Open Science Partnership (en) Fassara
Tarihi
Ƙirƙira 1992

Cibiyar Mawallafa ta Afirka (APNET) ta Afirka mai zaman kanta, cibiyar sadarwa mai haɗin gwiwa wacce ke wanzuwa don haɗa ƙungiyoyin wallafe-wallafen Afirka don musayar bayanai da haɓakawa da ƙarfafa wallafe-wallafen 'yan asalin.

Gabatarwa[gyara sashe | gyara masomin]

Kafin kafuwar APNET a shekarar 1992, [1] masu shela a Afirka sun sha wahala wajen musayar bayanai da koyo daga abubuwan da suka faru. Babu bayanan da ke kunshe da adiresoshin dakunan karatu, shagunan litattafai ko mawallafa, kuma babu tsarin sadarwar da ya hada hukumomin. [2]

Bayan tarurrukan da dama da tarukan karawa juna sani da aka mayar da hankali kan warware matsalolin da ke faruwa a cikin masana'antar buga littattafai da kasuwanci ta Afirka, an kammala cewa "bukatar sadarwar yanar gizo ta hanyar musayar bayanai ta zama mafi muhimmanci. Ya zama dole a kafa wata kungiya mai zaman kanta wacce za ta zama cibiyar sadarwa ta masu wallafawa a Afirka." [3] A cikin shekarar 1992, wakilai daga ƙasashe 9 sun kafa Cibiyar Mawallafa ta Afirka a wani taro a Harare, Zimbabwe. Kaura daga Zimbabwe zuwa Abidjan, Cote d'Ivoire, tare da cibiyar bincike da tattara bayanai dake Harare, Zimbabwe. Koyaya, saboda yanayin siyasa a Cote d'Ivoire, hedkwatar APNET yanzu tana Accra, Ghana.

APNET cibiyar sadarwa ce daban-daban da ke wakiltar duk yankuna daga ko'ina cikin Afirka. Ta jera ƙungiyoyin mawallafa na ƙasa guda 41 a matsayin mambobi. [4] Gudanar da APNET ya ƙunshi mahimman sassa huɗu waɗanda ke dogara da juna: Babban Majalisar yana wakiltar jimillar membobin Afirka kuma suna yin taro sau ɗaya a shekara; Hukumar ita ce wakilin Anglophone, Francophone, da Lusophone Afrika kuma ita ce bangaren zartarwa na majalisar; Sakatariyar, wadda ta ƙunshi Sakatare na Zartarwa da Jami'in Gudanarwa, tana kula da matsalolin yau da kullum na APNET kuma ta tabbatar da cewa komai yana tafiya yadda ya kamata. Suna kuma gudanar da ayyuka da yawa kamar shirya tarurrukan horo da taro da tara kudade; kwamitocin ayyukan suna kula da ayyukan da suka dace waɗanda aka ba su musamman kamar cika damar bincike.

Bugu da kari, zama memba ga APNET ya kunshi matakai hudu: cikakken memba (wanda aka baiwa kungiyoyin buga littattafai na kasa); kafa membobin (cikin mawallafa daga ƙasashe tara waɗanda suka fara APNET); membobin haɗin gwiwa (ga waɗanda ke sha'awar aikin APNET masu siyar da littattafai, masu gyara, masu bugawa, masu zanen kaya, da sauransu); da kuma haɗa zama memba ga waɗanda ke da "fitaccen rikodin hidima ga wallafe-wallafen Afirka".

Nasara[gyara sashe | gyara masomin]

APNET na iya da'awar cim ma nasarori da yawa tun lokacin da aka kafa ta; gabaɗaya, kamar yadda wani kimantawa na APNET ya ce: "Kafa da kuma farfado da yawancin ƙungiyoyin wallafe-wallafen ƙasa ne sakamakon ayyukan sadarwar APNET kai tsaye, yawanci ta hanyar tuntuɓar mutum-da-mutum da kuma buga Binciken wallafa wa na Afirka". [5] Binciken wallafa wa na Afirka (APR) wata jarida ce ta wata-wata da ake aika wa ƙungiyoyin mawallafa, majalisar bunƙasa littattafai, ɗakunan karatu, da sauransu, da sauran masu biyan kuɗi. Ga masu wallafa wa a Afirka, APR kyauta ce; duk da haka, sauran masu biyan kuɗi dole ne su biya ƙaramin kuɗi. Binciken wallafa wa na Afirka ita ce kawai mujallar buga jaridun Afirka da aka buga a Afirka tare da labarai, nazari, da zurfafan ra'ayoyin wallafa wa na Afirka. An gudanar da bincike kuma ya nuna cewa APR ita ce “mafi mahimmancin tushen bayanai na biyu” [5] ga masu shela bayan ƙungiyoyin masu shela na ƙasa. Wani bincike da SIDA yayi ya nuna cewa APR ita ce nau'in sabis na APNET da aka fi amfani da shi akai-akai. APNET ta samar da wasu wallafe-wallafe guda shida, ciki har da Labari na APNET, Littafin Ci Gaba na Buga 'Yan Asalin, Afirka "Hakkokin" Indaba, APNET Littafin Littattafan Yara, Kasidar Littattafan Noma da aka buga a Afirka, da kuma Zuwa Cibiyar wallafa wa ta Afirka.

Jami'o'in Afirka ba su da shirye-shirye da azuzuwan don ƙirƙirar ƙwararrun masu wallafa wa: horar da jami'a a cikin wannan fagen yana samuwa ne kawai a cikin Kenya, Uganda da Afirka ta Kudu, kuma waɗannan darussan sun gaza ga abin da ake buƙata. Dangane da tsarin karatun da aka kirkiro don cibiyar, APNET ta gudanar da bita sama da 30 a kasashe 18.

Sauran wallafe-wallafen na APNET sun haɗa da littafin tarihin ci gaba wanda ya ƙunshi shigarwar 70 akan mahimman ƙungiyoyin ci gaban littattafan Afirka da ƙungiyoyin ƙwararru; kasidu da rahotanni kan bugu a Afirka; cibiyar albarkatu wadda ita ce tushen bincike da aka wallafa kuma ba a buga ba a kan wallafa wa a Afirka.

Shawara[gyara sashe | gyara masomin]

APNET tana ba da goyon baya ga masana'antar wallafe-wallafen Afirka ta hanyar halartar baje kolin littafai, a Afirka da na duniya. APNET ta wuce halarta da kuma samar da kayan aikin baje kolin littattafai; tana baiwa sauran masu baje kolin Afirka damar halarta ta hanyar tallafin kuɗi. Bugu da kari, yayin da ake gudanar da bikin baje kolin littafai a Afirka, APNET tana ba da goyon bayanta ta hanyar tsara manyan tarukanta da za su gudana a ranakun taron ta yadda kowa zai kasance a yankin da za a halarta.

Tattaunawa da Bankin Duniya ya tabbatar da nasara ga APNET. Yayin da Bankin Duniya ya samu kyakkyawar fahimta game da APNET kuma an ci gaba da tattaunawa a tsakanin bangarorin biyu, “APNET ta kasance cikin ikon aika bayanan ayyukan Bankin Duniya na wata-wata zuwa ga Kungiyoyin Mawallafa na Kasa, wanda ke ba da bayanai da damammaki ga masu wallafa wa” [5]

Ana gudanar da shirin kasuwanci da haɓakawa ta hanyar APNET, wanda ke keɓance kasida na littattafai da tushe na Afirka tare da ba da umarni ga masu bugawa.

UNESCO ta ba da tallafi ga aikin KAWI (kuma aikin SAP KAWI) don samarwa da kuma kwatanta shahararrun littattafan kimiyya ga yara a cikin harsunan ƙasa da na tsiraru a Afirka.[6] An yi amfani da marubuta da masu zane na Afirka don ƙirƙirar abubuwan da aka fassara zuwa harsuna daban-daban.[7]

Ayyukan da aka ambata[gyara sashe | gyara masomin]

  • Chakava, Henry, wallafa wa a Afirka: Ra'ayin Mutum Daya, Nairobi: Bellagio Publishing Network, wanda aka wallafa tare da Mawallafin Ilimi na Gabashin Afirka, 1996.
  • Christensen, Lars P., da sauransu, Ƙarfafa wallafa wa a Afirka: Ƙimar Apnet, Sweden: Sida, 1998.
  • Dekutsey, Woeli, Labarin APNET, Harare: Cibiyar Mawallafin Afirka, UNESCO ta ba da izini, 1995.
  • Kotei, S, Littafin Yau a Afirka, Faransa: UNESCO, 1981.
  • Makotsi, Ruth, Fadada Cinikin Littafin A Faɗin Afirka: Nazari Kan Shingaye Na Yanzu Da Yiwuwar Gaba, Harare: Ƙungiyar Aiki ta ADEA akan Littattafai da Kayayyakin Koyo, 2000.

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. Marcia J. Bates, ed. (2010), Encyclopedia of Library and Information Sciences , Boca Raton, Florida: CRC Press, p. 5126, ISBN 9780849397127
  2. Kiarie, Kamau; Kirimi, Mitambo (2016-05-03). Coming of Age: Strides in African Publishing Essays in Honour of Dr Henry Chakava at 70 . East African Educational Publishers. ISBN 978-9966-56-184-8
  3. Dekutsey, Woeli, The Story of APNET, African Publishers Network, commissioned by UNESCO. 1995.pg 4.
  4. "Apnet:: African Publisher Networks" . african-publishers.net . Retrieved 2021-03-10.
  5. 5.0 5.1 5.2 Christensen, Lars P., and others, Strengthening Publishing in Africa: An evaluation of Apnet, Sweden: Sida, 1998.
  6. "Information concerning the implementation of the Programme and Budget for 2000-2001" . unesdoc.unesco.org . Retrieved 2021-03-10.
  7. "Cultural diversity: common heritage, plural identities" . unesdoc.unesco.org . Retrieved 2021-03-10.