Emotan

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Emotan
Rayuwa
Haihuwa Kazaure, 14 century
ƙasa Masarautar Benin
Mutuwa 15 century
Karatu
Harsuna Harshen Edo
Sana'a
Sana'a ɗan kasuwa

Emotan (karni na 15) mace ce ta kasuwa wacce ta yi cinikin kayan abinci a kewayen Kasuwar Oba a tsohuwar masarautar Benin a zamanin mulkin Oba Uwaifiokun da Prince Ogun, wacce daga baya ta dauki sunan " Oba Ewuare Mai Girma " bayan ta zama Oba na Benin .[1][2][3] Ita ce majagaba a cibiyar kula da rana ta farko a birnin Benin ; Tarihin baka ya ce ta taimaka wa Oba Ewuare wajen maido da sarautar Oba na Benin bayan ta kwashe shekaru da dama tana gudun hijira.

Rayuwa[gyara sashe | gyara masomin]

Emotan (ainihin suna Uwaraye), an haife shi a Eyaen tsakanin 1380 zuwa 1400. Bayan rasuwar mijinta, ta gina wata bukka inda take kula da bukatun yara.[4]


Emotan dai ya taka rawar gani wajen ganin Ewuare ya kwato karagar mulki a matsayin Oba na Benin bayan ta shaida masa wani shirin kisan kai da Uwaifiokun da wasu sarakuna suka yi masa a lokacin da yake gudun hijira. Ewuare ya ci gaba da nada Emotan a matsayin Iyeki ( Turanci : shugaban kungiyar Ekpate mai izini), matsayin da aka ba wani mai aiki na tabbatar da dokokin kasuwa da duba al'amuran tsaro.

Deification[gyara sashe | gyara masomin]

Bayan rasuwar Emotan, Oba Ewuare ya bauta mata ta hanyar ba da umarnin dasa bishiyar Uruhe mai alfarma a daidai wurin da take baje kolin kayayyakinta. Ya ci gaba da ba da doka cewa dole ne a yi mubaya'a ga Emotan ta mutanen da ke bikin kowane nau'i na taron biki.

Mutum-mutumi na Emotan[gyara sashe | gyara masomin]

Girman rayuwa, mutum-mutumi na Emotan tagulla an tsara shi don girmama gadon da Emotan ya kafa bayan bishiyar Uruhe guda biyu, waɗanda aka dasa a lokuta daban-daban, sun faɗi. John A. Danford ne ya kera wannan mutum-mutumin kuma Oba Akenzua II tare da hadin gwiwar hukumomin mulkin mallaka na Burtaniya ne suka kaddamar da shi a ranar 20 ga Mayu, 1954. Yanzu haka dai wannan mutum-mutumin yana nan a kasuwar Oba da ke cikin birnin Benin a jihar Edo .[5]

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. S. B. Omoregie (1972). Emotan and the Kings of Benin. Longman Group (Far East), Limited. ISBN 978-0-582-60925-9.
  2. Kola Onadipe (1980). Footprints on the Niger. National Press. p. 28. ISBN 9789781780066.
  3. Christy Akenzua (1997). Historical tales from ancient Benin. 2. July Seventeenth Co. (Indiana University). p. 40. ISBN 978-9-7831-74139.
  4. "MEET OBA EWUARE THE GREAT : ONE OF THE WORLD'S MOST ILLUSTRIOUS ANCIENT KINGS". The New Black Magazine. 21 December 2009. Archived from the original on 19 September 2015. Retrieved 31 August 2015.
  5. "Benin Kingdom Historical Sites". Edo World. Retrieved 31 August 2015.