Esi Sutherland-Addy

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Esi Sutherland-Addy
Minister for Education (en) Fassara

1997 - 1997
Rayuwa
Haihuwa Ghana
ƙasa Ghana
Ƴan uwa
Mahaifiya Efua Theodora Suntherland
Karatu
Makaranta Achimota School
Harsuna Turanci
Sana'a
Sana'a Malami, marubuci, Malami da gwagwarmaya
Employers University of Ghana
Institute of African Studies University of Ghana (en) Fassara

Esi Sutherland-Addy ƴar makaranta ce ƴar Ghana, marubuciya, ƙwararriyar ilimi, kuma mai fafutukar kare haƙƙin ɗan adam. Ita ce farfesa a Cibiyar Nazarin Afirka, inda ta kasance babbar jami'ar bincike, shugabar sashin harshe, adabi, da wasan kwaikwayo, kuma mataimakiyar darakta na Cibiyar Nazarin Dan Adam ta Afirka a Jami'ar Ghana. An yaba mata fiye da 50 wallafe-wallafe a fannonin manufofin ilimi, ilimi mai zurfi, ilimin mata, adabi, wasan kwaikwayo da al'adu,[1] kuma yana aiki a kan kwamitoci da yawa, kwamitoci da kwamitocin gida da waje.[2] Ita ce 'yar marubuci kuma mai fafutukar al'adu Efua Sutherland.[3]

Tarihin rayuwa[gyara sashe | gyara masomin]

An haife ta a Ghana a matsayin Esi Reiter Sutherland, ita ce babba a cikin yara uku[4] na marubucin wasan kwaikwayo kuma mai fafutukar al'adu Efua Sutherland da kuma Ba'amurke Bill Sutherland (1918-2010),[5] ɗan rajin kare hakkin jama'a na mulkin mallaka wanda ya je Ghana a 1953 bisa shawarar George Padmore to Kwame Nkrumah.[6] Ta yi karatu a Makarantar Sakandare ta St. Monica, Mampong da Achimota School (inda ta hadu da mijinta).[6]

Ta rike mukamai daban-daban a cibiyoyin ilimi a Turai da Amurka, ciki har da matsayin babbar jami'a a Cibiyar Ilimi ta kasa da kasa a Jami'ar Manchester, UK, da kuma matsayin malami mai ziyara a Jami'ar Indiana, Bloomington, Amurka, Cibiyar Nazarin Afirka. Jami'ar Birmingham, UK da L'Institut des Hautes Etudes en Sciences Sociales, Paris, Faransa.[7]

Ta yi aiki da gwamnatin Ghana a matsayin mataimakiyar minista mai kula da ilimi mai zurfi, al'adu da yawon shakatawa (1986-93) sannan daga 1994 zuwa 1995 a matsayin ministar ilimi da al'adu.[7] Ta gudanar da karatu musamman a fannin ilimi ga kungiyoyin kasa da kasa da dama da suka hada da UNESCO, UNICEF, Bankin Duniya da kuma kungiyar ci gaban ilimi a Afirka,[8] ta taka muhimmiyar rawa a kungiyoyi masu zaman kansu ciki har da kwamitin zartarwa. na Forum for African Women Educationalists (FAWE)[9] da Mmofra Foundation.[10]

Kyauta[gyara sashe | gyara masomin]

Sutherland-Addy ta kasance mai karɓar lambobin yabo da yawa, ciki har da Fellowship Fellowship na Kwalejin Preceptors, UK (1998), Kyautar Rukuni ta Gidauniyar Rockefeller (2001 da 2002) don Aikin Rubutun Mata na Afirka, Babban Doctorate na Daraja na girmamawa. Haruffa daga Jami'ar Ilimi, Winneba (2004), da Kyautar Kyautar Ilimin Nisa daga Commonwealth of Learning (2008).[6][8]

Littafin da aka zaɓa[gyara sashe | gyara masomin]

Edita
  • (Edita) Perspectives on Mythology (Proceedings of a Conference organized by the Goethe-Institut and the Institute of African Studies, University of Ghana, between 21 and 24 October 1997), Goethe-Institut/Woeli Publ. Services, 1999. 08033994793.ABA
  • (Mai edita tare da Aminata Diaw) Women Writing Africa: West Africa and the Sahel, The Feminist Press at CUNY, 2005 ISBN 978-1558615007 .
  • (Mai edita tare da Anne V. Adams) The Legacy of Efua Sutherland: Pan-African Cultural Activism, Banbury: Ayebia Clarke Publishing, 2007. ISBN 978-0-9547023-1-1 .
  • (Tare da Ama Ata Aidoo ) Ghana, where the Bead Speaks, Foundation for Contemporary Art-Ghana, 2008. ISBN 9789988153601 .
  • (Mai edita tare da Takyiwaa Manuh) Africa in Contemporary Perspective: A Textbook for Undergraduate Students. Ghana: Sub-Saharan Publishers, 2013. ISBN 9789988647377 .
Takardu
  • "Gender Equity in Junior and Senior Secondary Education in Sub-Saharan Africa", World Bank Publications, The World Bank, number 6500, November 2008.
  • "WOMEN, INTANGIBLE HERITAGE AND DEVELOPMENT: PERSPECTIVES FROM THE AFRICAN REGION", ich unesco.

Ci gaba da karatu[gyara sashe | gyara masomin]

  • Sutherland-Addy, E. (2018). "Ama Ata Aidoo in Conversation with Esi Sutherland-Addy" (2017). Obsidian: Literature in the African Diaspora, 44(2), 124+.
  • Sharma, Veena, and Esi Sutherland-Addy. "A Conversation with Esi Sutherland-Addy", India International Centre Quarterly, vol. 38, no. 1, 2011, pp. 124–133.

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. Kofi Akosah-Sarpong, "Integrating and Differentiating the Enlightenment Voices" Archived 2019-07-07 at the Wayback Machine, Newstime Africa, 12 April 2012.
  2. "Faculty", New York University.
  3. "The Legacy of Efua Sutherland: Pan–African Cultural Activism" Archived 2019-07-07 at the Wayback Machine, Ayebia Clarke Publishing.
  4. Kwekudee, "Efua T Sutherland: Africa's Female Pioneer Dramatist, Cultural Visionary and Activist and "Black Africa's Most Famous Woman Writer", Trip Down Memory Lane, 2 October 2014.
  5. Esi Sutherland-Addy, Ralph Sutherland, Amowi Sutherland Phillips and Matt Meyer, "Bill Sutherland, Pan-African pacifist", Pambazuka News, 14 January 2010.
  6. 6.0 6.1 6.2 "Efua Sutherland-Addy — Associate Professor" Archived 2015-08-11 at the Wayback Machine , Institute of African Studies.
  7. 7.0 7.1 Genevieve Ruha, "Dr. Esi Sutherland-Addy" Archived 2016-04-28 at the Wayback Machine , Ghana Nation, 17 September 2013.
  8. 8.0 8.1 Members of the Board of Trustees, Voluntary Fund for Technical Cooperation in the Field of Human Rights, Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights.
  9. "General Assembly" Archived 2017-10-24 at the Wayback Machine, FAWE.
  10. "Board of Directors" Archived 2022-03-28 at the Wayback Machine, Mmofra Foundation.