Kongo Basin

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Kongo Basin
Ruwan ruwa
Bayanai
Drainage basin (en) Fassara Atlantic Ocean drainage basin (en) Fassara
Nahiya Afirka
Wuri a ina ko kusa da wace teku Kogin Congo
Wuri
Map
 0°N 22°E / 0°N 22°E / 0; 22
Course da magudanar ruwa na Kogin Kongo

Basin Kongo ( French: Bassin du Congo) shi ne magudanar ruwa na kogin Kongo. Kogin Kongo yana cikin Afirka ta Tsakiya, a yankin da aka sani da yammacin equatorial Africa. Yankin Basin Kongo wani lokaci ana kiransa da Kongo kawai. Ya ƙunshi wasu dazuzzukan wurare masu zafi a duniya kuma muhimmin tushen ruwa ne da ake amfani da su wajen noma da samar da makamashi. [1]

Dajin da ke cikin Tekun Kwango shi ne dajin mafi girma a Afirka kuma na biyu a girman dajin Amazon, inda yake da hekta miliyan 300 idan aka kwatanta da hekta miliyan 800 na Amazon.[2] Saboda girmansa da bambancinsa, ƙwararru da yawa sun siffanta dajin dajin da ke da mahimmanci don rage sauyin yanayi saboda rawar da yake takawa a matsayin sinadari na carbon. [3] Duk da haka, sare gandun daji da lalatar halittu ta hanyar tasirin sauyin yanayi na iya ƙara damuwa a kan yanayin dajin, wanda hakan zai sa yanayin yanayin ruwa ya zama mai canzawa. [4] Wani bincike na shekarar 2012 ya gano cewa bambancin hazo da sauyin yanayi ke haifarwa zai yi mummunan tasiri ga ayyukan tattalin arziki a cikin kwandon shara.

Rubuce-rubuce takwas na Basin Kongo an rubuta su a cikin jerin abubuwan tarihi na duniya, biyar kuma suna cikin jerin abubuwan tarihi na duniya a cikin haɗari (dukansu biyar suna cikin Jamhuriyar Demokradiyyar Kongo). Kashi 14 cikin 100 na gandun dajin danshi an keɓe shi a matsayin kariya.[5]

Bayani[gyara sashe | gyara masomin]

Kwas da magudanar ruwa na Kogin Kongo tare da alamun ƙasashe

Kongo sunan gargajiya ne na tsakiyar Afirka ta tsakiya wanda ke tsakanin Tekun Ginea da Manyan Tafkunan Afirka. Basin yana farawa ne a cikin tsaunukan Rift na Gabashin Afirka tare da shigar da bayanai daga kogin Chambeshi, kogin Uele da Ubangi da ke sama da kogin Lualaba yana zubar da dausayi a tsakiya. Saboda matashin shekaru da yunƙurin haɓaka Rift na Gabashin Afirka a mashigar ruwa, nauyin ruwan kogin yana da girma sosai, amma magudanar ruwa ya mamaye manyan wuraren da ba su da sauƙi a cikin mafi yawan yankinsa. [6] An keɓe shi ta hanyar kumbura da suka haɗa da Bie, Mayumbe, Adamlia, Nil-Congo, Gabashin Afirka, da Swells na Zambia. [7]

Basin ya ƙare inda kogin ya malalo zuwa Tekun Guinea a Tekun Atlantika. Basin yana da fadin murabba'in kilomita miliyan 3.7 kuma ya kasance gida ga wasu manya-manyan dazuzzukan dazuzzukan duniya da ba su da matsala, baya ga manyan dausayi.

Kasashe gaba daya ko wani bangare a yankin Kongo:


Angola

Gabon

Burundi

Cameroon

Central African Republic

Democratic Republic of the Congo Republic of the Congo

Rwanda

Tanzani

Zambia  

Tarihi[gyara sashe | gyara masomin]

An yi imanin mazaunan farko na yankin Basin Kongo su ne pygmies, kuma a wancan lokacin, dazuzzuka masu yawa da daskararrun yanayi sun sa al'ummar yankin ƙasa da ƙasa, tare da hana al'ummomin mafarauta, waɗanda ragowar al'adunsu suka tsira zuwa ga na yanzu. Daga karshe mutanen Bantu sun yi hijira zuwa can suka kafa Masarautar Kongo.

Belgium, Faransa, da Portugal daga baya sun kafa ikon mulkin mallaka a duk yankin a ƙarshen karni na 19. Babban Dokar taron Berlin na 1885 ya ba da ma'anar ma'anar "basin na al'ada" na Kongo, wanda ya haɗa da dukkanin ainihin ramin da wasu wurare. Babban Dokar ta ɗaure waɗanda suka sanya hannu a cikin tsaka-tsaki a cikin kwandon na al'ada, amma ba a mutunta wannan ba lokacin yakin duniya na farko.

Cibiyar Albarkatun Duniya ta yi kiyasin cewa mutane miliyan 80 ne ke rayuwa a ciki da wajen Basin Kongo.[8]



Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

Mafarauta Pygmy a Jamhuriyar Afirka ta Tsakiya.
  1. "Climate Change Impacts on the Congo Basin Region" . WUR . 2012-09-28. Retrieved 2021-09-20.Empty citation (help)
  2. The State of Forests in the Amazon basin and Southeast Asian (PDF). Brazzaville, Republic of Congo: Food and Agriculture Organization of the United Nations (FOA). ISBN 978-92-5-106888-5 . Retrieved 14 April 2012.
  3. "The Congo Rainforest Is Losing Ability to Absorb Carbon Dioxide. That's Bad for Climate Change" . Pulitzer Center . Retrieved 2021-09-20.
  4. "The Congo Rainforest Is Losing Ability to Absorb Carbon Dioxide. That's Bad for Climate Change" . Pulitzer Center . Retrieved 2021-09-20.
  5. Centre, UNESCO World Heritage. "Natural World Heritage in the Congo Basin" . UNESCO World Heritage Centre . Retrieved 2021-05-13.
  6. Mineral deposits & Earth evolution . Geological Society. 2005. ISBN 978-1-86239-182-6 .
  7. Empty citation (help)
  8. "You can't spell Congo without NGO" . Africa Reports . 2021-02-28. Retrieved 2021-05-13.