Eudoxus na Cnidus

   

Eudoxus of Cnidus
Born	c. 400 BC Knidos, Asia Minor (now Yazıköy, Muğla, Turkey)
Died	c. 350 BC Knidos, Asia Minor
Known for	Kampyle of Eudoxus Concentric spheres
Scientific career
Fields	Mathematics Physics Geography Astronomy Medicine Philosophy

Eudoxus na Cnidus / / ˈjuːdə ksəs / ; Tsohuwar Girkanci, Eúdoxos ho Knídios ; c. 408 – c. 355 BC ) tsohon masanin falaki ne na Girka, masanin lissafi, masani kuma dalibin Architas da Plato. Dukkannin ayyukansa na asali sun ɓace, ko da yake an adana wasu 'yan kadan a cikin sharhin Hipparchus a waƙen Aratus akan ilmin taurari. Sphaerics na Theodosius na Bithynia na iya dogara ne akan aikin Eudoxus.

Rayuwa

An haifi Eudoxus kuma ya mutu a Cnidus (wanda kuma aka rubuta Knidos ), wanda birni ne a kudu maso yammacin yankin maras rinjaye na Asiya. Ba'a san ainihin shekarun haihuwar Eudoxus da mutuwarsa ba amma yana iya kasancewa tsakanin c. 408 – c. 355 BC, ko tsakanin c. 390 – c. 337 BC . Sunansa Eudoxus yana nufin "girmamawa" ko "suna mai daraja" ( εὔδοξος , daga eu "mai kyau" da kuma doxa "ra'ayi, imani, shahara"). Yana kama da sunan Latin Benedictus .

Mahaifin Eudoxus, Aeschines na Cnidus, yana matukar sha'awar kallon taurari da dare. Eudoxus ya fara tafiya Tarentum don yin karatu tare da Archytas, wanda daga wurinsa ya koyi ilmin lissafi. Yayin da yake Italiya, Eudoxus ya ziyarci Sicily, inda ya karanci ilimin magunguna a wajen Philiston .

Sa’ad da yake ɗan shekara 23, ya yi tafiya tare da likita Theomedon —wanda (bisa ga Diogenes Laërtius ) wasu sun gaskata cewa masoyinsa ne — zuwa Athens don nazarin mabiyan Socrates. A ƙarshe ya halarci laccocin Plato da sauran masana falsafa na wasu watanni, amma saboda rashin jituwa sun sami sabani. Eudoxus ya kasance talaka kuma yana iya samun gida kawai a Piraeus . Don halartar laccocin Plato, yana yin tafiyar mil 7 miles (11 km) a kowace rana. Saboda talaucinsa, abokansa sun tara kuɗi da suka isa su tura shi zuwa Heliopolis, Masar, don ci gaba da karatunsa na ilimin taurari da lissafi. Ya zauna a can tsawon watanni 16. Daga Masar, sai ya yi tafiya zuwa arewa zuwa Cyzicus, wanda ke kudu maso kudancin Tekun Marmara, Propontis. Ya tafi kudu zuwa kotun Mausolus . A cikin tafiye-tafiyensa ya tara ɗalibai da yawa a karkashinsa.

A shekarar 368 BC, Eudoxus ya komo Athens tare da dalibansa. A cewar wasu majiyoyin. a kusa da 367 ya ɗauki shugabancin ( malanta ) a Kwalejin a lokacin Plato a garin Syracuse, kuma ya koyar da Aristotle. ya koma mahaifarsa wato Cnidus, inda ya yi aiki a majalisar birnin. Yayin da yake Cnidus, ya gina gidan bincike kuma ya ci gaba da rubuce-rubuce da lacca akan tiyoloji, ilmin taurari, da yanayin yanayi . Yana da ɗa guda, Aristagoras, da 'ya'ya mata uku, Actis, Philtis, da Delphis.

A fannin ilmin lissafin taurari, shahararsa ta samo asali ne a dalilin gabatar da "Concentric spheres", da kuma gudunmawarsa na farko wajen fahimtar motsin duniyoyi .

Ayyukansa akan ma'auni yana nuna basira cikin lambobi na zahiri ; yana ba da damar kulawa mai tsauri na ci gaba da yawa ba kawai lambobi gabaki daya ba ko kuma lambobi dake rabuwa biyu ba.

Ana kiran sunayen ramuka a duniyar Mars da Moon da sunanssa don girmama shi. Har wayau akwai kuma wani sifa na aljebra da aka sanya sunansa ( Kampyle of Eudoxus )

Lissafi

Wasu suna ɗaukar Eudoxus a matsayin daya daga cikin manya masanan lissafi na Girka, sannan shine na biyu a fannin Antiquity bayan Archimedes. Eudoxus tabbas shine tushen yawancin littafin V na Euclid's Elements . Ya ci gaba da haɓaka hanyar gajiyawar Antiphon, madaidaicin ƙididdiga mai mahimmanci wanda kuma Arkimidus yayi amfani da shi ta da salo na musamman a ƙarni na gaba.