Harshen Gwandara

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Harshen Gwandara
Lamban rijistar harshe
ISO 639-3 gwn
Glottolog gwan1268[1]

Gwandara yare ne na Chadi ta Yamma, kuma shi ne mafi kusanci daga dangin harshen Hausa. Ana magana da yarukanta da yawa a arewacin Najeriya, galibi a yankin tsakiyar arewacin Najeriya da kusan mutane 30,000. Ana kuma samun su da yawa a Abuja, Niger, Kaduna, Kogi da kuma wani garin da aka tsugunar dasu a Sabuwar Karshi, ƙaramar hukumar Karu, jihar Nasarawa. Sabon Karshi yana da sarki mai daraja ta farko a Gwandara Muhammadu Bako III (PhD).

Al’umar Gwandara suna daga cikin kabilun asali na FCT Abuja, babban birnin tarayyar Najeriya.

Yaren Namibia yana da tsarin adadi na adadi guda biyu (sun lissafa a cikin tushe 12), yayin da sauran yarukan, kamar su Karshi da ke ƙasa, suna da tsarin adadi: [2]

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ten eleven twelve
Nimbia da bi ugu furu biyar shide bo'o tager tanran gwom kwada tuni
Karshi da bi uku huru biyari shida bakwe takushi tara gom gom sha da gom sha bi

Ana tunanin cewa Nimbia, wacce aka keɓe daga sauran Gwandara, ta sami tsarinta na yanayin furuci daga maƙwabtan Yaren Gabas . Yana da duodecimal har ma ga ikon tushe goma sha biyu:

tuni mbe da 13 (dozin da daya)
gume bi 24 (dozin biyu)
gume bi ni da 25 (dozin biyu da daya)
gume kwada ni kwada 143 (goma sha ɗaya da goma sha ɗaya)
kaito 144 ( babban )
wo bi 288 (biyu babba)

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

 

  1. Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2017). "Harshen Gwandara". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History.
  2. Matsushita, 'Decimal vs. Duodecimal'