Kajuru

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Kajuru


Wuri
Map
 9°30′N 7°42′E / 9.5°N 7.7°E / 9.5; 7.7
Ƴantacciyar ƙasaNajeriya
JihaJihar Kaduna
Yawan mutane
Faɗi 148,200 (2006)
• Yawan mutane 60.15 mazaunan/km²
Labarin ƙasa
Yawan fili 2,464 km²
Bayanan Tuntuɓa
Lambar aika saƙo 800105
Kasancewa a yanki na lokaci
Kajuru castle

Kajuru ( Adara: Ajure) karamar hukuma ce a kudancin jihar Kaduna, Najeriya. Hedkwatarta tana cikin garin Kajuru. Karamar hukumar tana kan Longitude 9° 59'N da 10° 55'N da latitude 7° 34'E da 8° 13'E, mai fadin 2,229 km2 .

Tarihi[gyara sashe | gyara masomin]

An sassaka ta ne daga karamar hukumar Chikun a watan Maris a shekara ta 1997 da gwamnatin mulkin soja ta Gen. Gwamnatin Sani Abacha . A lokacin halitta, ta ƙunshi gundumomi biyu na gargajiya, Kajuru da Kufana. An ƙirƙiri ƙarin gundumomi, wanda ya kawo adadin zuwa gundumomi 14 (Toro 2001), yanzu 10.

Iyakoki[gyara sashe | gyara masomin]

Karamar hukumar Kajuru tana da iyaka da karamar hukumar Igabi a arewa, karamar hukumar Chikun daga yamma, karamar hukumar Kauru a gabas, karamar hukumar Zangon Kataf da karamar hukumar Kachia a kudu maso yamma da kudu.

Ƙungiyoyin gudanarwa[gyara sashe | gyara masomin]

Karamar hukumar Kajuru ta kunshi sassa 10 (bangaren gudanarwa na biyu), wato:

  1. Afogo
  2. Buda
  3. Idon
  4. Kajuru
  5. Kallah
  6. Kasuwan Magani
  7. Kufana
  8. Maro
  9. Rimau
  10. Tantattu

Yawan jama'a[gyara sashe | gyara masomin]

Karamar Hukumar Kajuru ( Ajure ) tana da yawan jama'a 109,810 bisa ga kidayar jama'ar kasa ta shekarar 2006. Hukumar Kididdiga ta Najeriya da Hukumar Kididdiga ta Kasa ta yi hasashen yawanta zai kai 148,200 nan da 21 ga watan Maris a shekara ta 2016.

Mutane[gyara sashe | gyara masomin]

Babbar kabilar ita ce Adara . Bahaushe na kiran mutanen Adara da Kadara .

Sauran sun hada da Hausawa da mazauna yankin kamar Hausawa, Fulani, Yarbawa, da Igbo, da dai sauransu daga sassa daban-daban na jiha da kasa.

Addini[gyara sashe | gyara masomin]

Manyan addinai guda uku a kasar, Kiristanci, Musulunci da kuma Addinin Afirka na gargajiya, ana yin su a yankin.

Yanayi[gyara sashe | gyara masomin]

Bisa ga rabe-raben yanayi na Köppen, karamar hukumar Kajuru na yankin Aw ne da ke dauke da damina da rani daban-daban. Mafi mahimmancin sauyin yanayi a yankin binciken sun haɗa da yanayin zafi, ruwan sama da ɗanɗano zafi.

Zazzabi[gyara sashe | gyara masomin]

Yankin binciken yana fuskantar babban zafin jiki a duk shekara, wanda shine yanayin yanayin zafi. Matsakaicin zafin rana a yankin na iya kaiwa sama da 34 °C tsakanin watannin Maris da Mayu. Zazzabi zai iya zama ƙasa da 20 °C tsakanin Disamba zuwa Janairu. Wannan ƙananan zafin jiki yana ƙaruwa da zafi saboda bushewar iskar harmattan.

Ruwan sama da yanayin zafi[gyara sashe | gyara masomin]

Yankin binciken yana da yanayi guda biyu kamar yadda aka ambata a baya. Wadannan yanayi guda biyu an ƙaddara su ta hanyar iska guda biyu masu rinjaye da ke kadawa a yankin a lokuta daban-daban a cikin shekara.

Daya daga cikin yawan iska shine arewa maso gabas, wanda shine yawan iskar nahiyoyin da ke tashi daga watan Nuwamba zuwa farkon Maris. A wannan lokacin, hazo yana da ƙasa sosai ko ba ya nan. Yawan iska ya bushe kuma yana ɗauke da ƙura.

Yawan iska na biyu shine kudu maso yamma, wanda ke farawa daga ƙarshen Maris kuma ya ƙare a kusa da watan Oktoba. A wannan lokacin, hazo da zafi suna da yawa sosai kuma ruwan sama ya wuce 1,300mm a shekara. Ana samun mafi yawan ruwan sama a cikin watan Agusta; a wannan lokacin, ruwan sama yakan yi yawa sosai tare da tsawa.

Dangantakar zafi tana tsakanin kashi 65 zuwa 70% a lokacin damina da tsakanin 18% zuwa 38% a lokacin rani.

Taimako da magudanar ruwa[gyara sashe | gyara masomin]

Yankin na daga cikin filayen fadada arewacin Najeriya. Gabaɗaya taimako na yankin yana da kyau a sarari, tare da keɓantattun ɓangarorin dutse na inselbergs da aka samu a yankin, don haka haifar da rashin daidaituwa. Inselbergs asalinsu granitic ne, waɗanda aka samo su daga rikitattun duwatsun ginshiƙan ƙasa. Ana samun damuwa tare da darussan ruwa inda koguna ke faruwa.

Yankin binciken yana gudana ta hanyar hanyar sadarwa na koguna waɗanda ke samun tushen su galibi a cikin keɓantattun wurare masu tuddai da aka samu a kusa da su. R. Rimau, R. Iri, R. kKutura.

Geology da ƙasa[gyara sashe | gyara masomin]

An gano yankin da ake binciken a kan katafaren ginin kasa na kristal na arewacin Najeriya. Duwatsun ginshiƙan ƙaƙƙarfan duwatsu ne masu katsalandan da suka kasance tun zamanin Precambrian.

A cewar Hukumar Abinci da Aikin Noma ta FAO, karamar hukumar Kajuru tana kunshe da kasa mai zafi mai zafi wacce ta samo asali daga yanayin yanayi mai tsanani da kuma granitisation na ginshiki, wanda ita kanta ta kunshi migmatites, gneiss, granite da schist. Gabaɗaya waɗannan ƙasa suna da magudanar ruwa da yawa kuma galibi yashi-loam da ƙasa mai laushi a cikin filayen, yayin da a cikin kwaruruka akwai wuraren da ke da ƙasa mai ruwa, waɗanda ke mamaye filayen koguna. Ƙasar da ke yankin na da ma'adinan ma'adinai don haka tana goyon bayan yawan amfanin gona a yankin.

Tsire-tsire[gyara sashe | gyara masomin]

Karamar hukumar Kajuru tana yankin savannah na arewacin Najeriya-Guinea bisa la'akari da ciyayi. Tsire-tsire a nan suna fama da rikice-rikice na ɗan adam ta hanyar sare bishiyoyi don itacen mai, noma, da ayyukan gine-gine. Haka nan kiwo na dabbobi yana da yawa, hade da kona daji na yanayi wanda ya shahara a lokacin rani. An rage ciyayi zuwa ciyawa, shrubs da filin shakatawa; Ana samun 'yan dogayen bishiyu, galibi a kan hanyoyin ruwa.

Ana samun bishiyoyin wuraren shakatawa a fili da ake noma, inda kusan ko'ina ake samun ciyayi sai wuraren da ake noman. Bishiyoyin gama gari da aka samu a yankin sun hada da Isoberlinia doka, African locust bean, gao tree, African mahogany, mango, da dai sauransu.

Haka kuma ana kashe ciyayi masu yawa musamman a lokacin damina. Wannan yana tallafawa yawancin shanu da sauran dabbobi masu ciyawa a lokacin damina. Nau'in ciyawa na kowa shine Albazia zygia, Tridax procumbens, da Landolphia spp da sauransu. A lokacin damina ciyayi suna koraye amma suna yin launin ruwan kasa a lokacin rani.

Ayyukan tattalin arziki[gyara sashe | gyara masomin]

Kajuru tattalin arzikin noma ne mai tushen noma tare da noma a matsayin babban aikinsa na tattalin arziki, wanda ke zama tushen sauran ayyukan. Wadannan ayyuka sun hada da noman abinci da tsabar kudi, kiwon dabbobi, cinikin kaji da sana'o'in hannu.

Babban tsarin noma da ake yi shi ne noman da manoma ke nomawa, inda mutane kalilan ne suka saka hannun jarin noma na kasuwanci wanda ke samar da dimbin kayan amfanin gona. Ana yin noman rani kadan a yankin ta mutanen da ke kusa da koguna. Ana noman tumatir, barkono, kayan lambu, albasa, okra da rake a yankin Fadama. Waɗannan ƙarin samfuran suna jawo hankalin 'yan kasuwa daga garuruwan da ke kewaye kamar Kachia, Kafanchan da garin Kaduna, wanda hakan ya zama babbar hanyar samun kuɗi.

Kiwon Dabbobi kuma sana’a ce mai matukar muhimmanci wacce ake gudanar da ita ta hanyar hada-hadar noma, baya ga Fulanin yankin da suka dogara da kiwon shanu. Wadannan dabbobin suna ba da taki ga gonaki, suna ba da kudin shiga kuma ana amfani da su don amfani. Dabbobi irin su shanu, awaki, alade, tumaki da kaji su ne manyan dabbobin da ake kiwo a yankin. Har ila yau, ayyukan ciniki sun zama wata muhimmiyar sana'a wadda ta haɗa duka kayan aikin noma da na noma da aka yi daga sana'a.

Abubuwan jan hankali da gine-gine[gyara sashe | gyara masomin]

Kajuru Castle is a Kajuru LGA.

Daban-daban[gyara sashe | gyara masomin]

Lambar gidan waya na yankin ita ce 800.

Duba kuma[gyara sashe | gyara masomin]

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

Template:Kaduna State