Dadin Kowa Dam

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Dadin Kowa Dam
Wuri
Ƴantacciyar ƙasaNajeriya
JihaJihar Gombe
Geographical location Gongola (kogi)
Coordinates 10°19′19″N 11°28′54″E / 10.3219°N 11.4817°E / 10.3219; 11.4817
Map
History and use
Opening1984
Maximum capacity (en) Fassara 800 1000000 (en) Fassara
Karatun Gine-gine
Yawan fili 300 km²

Dam ɗin Dadin Kowa yana a ƙaramar hukumar Yamaltu Deba a jihar Gombe a arewa maso gabashin Najeriya. Dadin Kowa yana da tazarar kilomita 41.6 daga cikin garin Gombe.[1] Dam ɗin yana da tazarar kilomita 37 daga gabashin garin Gombe da kuma 5 km daga kauyen Dadin Kowa,[2] da samar da ruwan sha ga garin. Gwamnatin tarayya ta kammala gina madatsar ruwa a shekarar 1984, da nufin samar da ban ruwa da wutar lantarki domin aikin noman sukari na Gongola.[3]

Bayani[gyara sashe | gyara masomin]

Tafkin da aka kera domin ya sami karfin ruwa na mita cubic biliyan 2.8 wanda ya zama madatsar ruwa ta 2 mafi girma a kasar[4][5] da faɗin ƙasa murabba'in kilomita 300, kuma yana da damar zama tushen kifi.[6][7] Mutane 26,000 ne tafki ya raba da muhallansu, inda suka sami ɗan taimako don sake tsugunar da su.[8] Ana zargin tafkin shine babban wurin kiwon bakar kwari, wanda ke haifar da makantar kogi.[9]

Kamfanin CGC Nigeria na ƙasar Sin ne ya gina aikin samar da ruwan sha a kan kudi kusan Naira biliyan 8.2 wanda aka kammala a zamanin gwamnatin Gwamna Mohammed Danjuma Goje. A shekarar 2010 tana samar da kusan mita 30,000 a kullum, ana yi musu magani a wata shuka mai nisan kilomita uku daga madatsar ruwa kafin a yi ta bututun ruwa zuwa tafkunan ajiya a Gombe yayin da take wadata al’umma a kan titin.[10]

A watan Agustan 2001 gwamnatin tarayya ta bayyana cewa za ta kashe dala miliyan 32 don kammalawa

Dadin Kowa Tafki

wuraren samar da wutar lantarki na Dam ɗin Daɗin Kowa Dam.[11] A watan Maris ɗin shekarar 2009 ne aka ware Naira biliyan 7 don kammala aikin samar da wutar lantarki na madatsar ruwan, da kuma wasu Naira miliyan 500 don kammala magudanar ruwa, wanda zai ba da ruwa mai faɗin hekta 6,600 na noma.[7] A watan Agustan 2009 Gwamna Goje ya ce ana bukatar kasa da Naira miliyan 600 don samar da magudanun ruwa.[12]

Bayan da gwamnati ta ba da fifiko don kammala aikin a cikin 2016, ma'aikatar ta kammala kammala aikin dam a watan Agusta 2021.[13] Tun daga watan Satumba na 2021, Ma'aikatar Wutar Lantarki ba ta ba da damar cikakken amfani da makamashi daga madatsar ruwa a matsayin wani ɓangare na grid ba.[14][13]

Bayyanar Hippopotamus a dadin kowa kowa dam[gyara sashe | gyara masomin]

A 2015 hippopotamus ya bayyana a dadin kowa kuma ya zama zare ga al’umma inda ta lalata amfanin gonakin da suke noma tare da hana su zuwa gona, a cewar daya daga cikin jami’in kula da namun daji, ya ce ta zo ne daga Kiri Dam. Ya kuma kara da cewa, Hippon ya bi ta karamar hukumar Shani ta wasu sassa na kananan hukumomin Nafada da Funakaye, sojoji tare da taimakon wasu mafarauta ne suka kashe shi.[15]

Gwamnatin tarayya ta kaddamar da aikin samar da wutar lantarki mai karfin mega watt 40 a Dadin Kowa Dam[gyara sashe | gyara masomin]

Gwamnatin tarayya ta kaddamar da aikin samar da wutar lantarki mai karfin megawatts 40 na Dadin Kowa a jihar Gombe kamfanin MABON GROUP, wani kamfani da ya samu kuma an ba shi kwangilar aikin samar da wutar lantarki na tsawon shekaru 25 dangane da aikin tashar Dadin Kowa a Najeriya. Mabon ta kammala aikin tashar samar da wutar lantarki kuma ta fara aiki tare da ba da gudummawar wutar lantarki ga tashar wutar lantarki ta kasa tun daga lokacin.[16]

Yanayi[gyara sashe | gyara masomin]

An ware yankin madatsar ruwan Daɗin Kowa a matsayin wani ɓangare na yanayin daɗaɗɗa da zafi mai tsanani tare da wasu watanni masu humid. Yankin yana cikin yankin sudano-sahelian a arewa maso gabashin Najeriya inda mafi yawan zafin wurin zai iya kaiwa sama da 33.50C a lokacin rani.[17] An bayyana yanayin yankin Dam na Daɗin Kowa yana da tasiri a kan yanayin haɗuwa tsakanin wurare masu zafi, kasancewar yanayi guda biyu daban-daban, rani da damina. Lokacin damina yana farawa a watan Afrilu/Mayu kuma yana ƙare a watan Satumba/Oktoba yayin da daga Nuwamba zuwa Afrilu shine lokacin bushewa.

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. "41.6 Km Distance from Gombe to Dadin Kowa". www.distancesto.com. Retrieved 2023-06-01.
  2. Reporters, Our (2022-11-05). "3 years after completion, 40mw Dadin-Kowa hydropower plant dormant". Daily Trust (in Turanci). Retrieved 2022-12-25.
  3. "Dadin Kowa Dam". Goodlife. Retrieved 2010-05-23.
  4. "Nigeria ICRC PPP Platform". ppp.icrc.gov.ng. Retrieved 2022-10-09.
  5. "Gombe community awaits 32-year power project's inauguration". Punch Newspapers (in Turanci). 2020-02-09. Retrieved 2022-10-09.
  6. Timawus Mathias (17 February 2010). "Jonathan Needs More Than Good Luck". Daily Trust. Retrieved 2010-05-23.
  7. 7.0 7.1 "FG earmarks N7bln for Dadin Kowa Dam project in Gombe". Radio Kwara. 2009-03-28. Archived from the original on 2011-07-15. Retrieved 2010-05-23.
  8. William Mark Adams (2001). Green development: environment and sustainability in the Third World. Routledge. p. 238. ISBN 0-415-14766-2.
  9. "Gombe Fights River Blindness". Leadership (Abuja). 29 October 2007. Archived from the original on 2011-07-14. Retrieved 2010-05-23.
  10. Mike Ogbu (23 March 2010). "Gombe Rural Communities Enjoy Potable Water -Isa". Daily Independent. Retrieved 2010-05-23.
  11. Kingsley Nwezeh (29 August 2001). "FG to Spend $32m On Gombe Dam Project". ThisDay. Retrieved 2010-05-23.
  12. Segun Awofadeji (29 August 2009). "Goje Urges FG On Mambila Power Project". ThisDay.
  13. 13.0 13.1 "Governor Inuwa makes case for full utilisation of completed Dadinkowa Hydro power plant". Tribune Online (in Turanci). 2021-09-14. Retrieved 2022-03-11.
  14. "Gombe: Governor makes case for Dadin Kowa multi-purpose dam". The Sun Nigeria (in Turanci). 2021-09-13. Retrieved 2022-03-11.
  15. "At Dadin Kowa Dam, it's locals vs. hippos - Daily Trust". dailytrust.com. Retrieved 2023-06-01.
  16. Onyedinefu, Godsgift (2023-05-22). "FG inaugurates hydropower project in Gombe". Businessday NG (in Turanci). Retrieved 2023-05-30.
  17. World Bank https://documents1.worldbank.org › ...PDF Environmental-and-Social-Impact-Assessment-for-the-Dadin-Kowa- ...