Dutsen Dala
| Dutsen Dala | |
|---|---|
 | |
| General information | |
Height above mean sea level (en)  | 534 m |
| Labarin ƙasa | |
 | |
| Tsarin Daidaiton Labarin Kasa | 12°00′33″N 8°30′25″E / 12.00928°N 8.50698°E |
| Kasa | Najeriya |
| Territory | Kano |
 |
Wannan mukalar bata da Reference (Manazarta) ko daya, ka taimaka ta hanyar samar da Manazarta daga littafi ko yanar gizo, duba wannan shafin domin samun masaniya akan yanda zaka samar da Reference (Manazarta) a cikin wannan mukalar.
 . |
Dutsen Dalla (wanda kuma aka rubuta shi da Dala) wani tsauni ne a cikin garin kano, jihar kano, Nigeria. Yana da tsawon kafa 1,753 feet (534 m) babba, akwai matakala a kan tsaunin (Dala) wanda ke da kafa dari tara da casa'in da tara (999) A karni na bakwai, tudun din ya kasance wurin da jama'a suke shiga aikin karfe. Ana tunawa da shine gun tsafin Tsumburbura daga shekara ta 700 CE har zuwa lokacin da credo ya ruguje sakamakon mamayar musulunci daga baya a karni na 13.kano asalin sunansa da suna Dala, daga bayan tsauni.
Tarihi[gyara sashe | gyara masomin]
Dutsen muhimmin yanki ne na tarihin birnin Kano. An kuma yi imanin cewa wani mutum Barbushe, mutum ne mai girman matsayi da karfin gaske wanda ya yi farautar giwaye da sandarsa kuma ya dauke su a bayansa zuwa tsaunin, ya kuma zauna can shekaru daruruwan da suka gabata. An ce a can, Barbushe ya gina wurin bautar don bautar wani abin bauta da ake kira Tsumburbura wanda aka yi imanin cewa Hausawa sun bauta wa wannan Tsumburbura a lokacin kafin zuwan addinin Musulunci. Mutum daya tilo da aka bashi damar shiga wurin ibadar shine Barbushe kuma duk wanda ya shiga ciki ba tare da izininsa ba ance ya mutu da bakin ciki. Barbushe bai taba saukowa daga Dalla ba sai a ranakun Idi biyu. Lokacin da kwanaki suka gabato, mutanen da suke zaune a kusa da dutsen sun zo daga ko'ina tare da dabbobi don yin hadaya tare da fatan samun tagomashi ga Tsumburburai.
Wannan kuma yana da alaka da labarin Bayajidda a cikin tatsuniyoyin Hausa wanda lissafi ne na bakon da aka yi imanin cewa ya fito ne daga Bagadaza, wanda ya zo nan gaba a kasar Hausa, ya auri wani dangin mai mulki, kuma ya haifi sarakunan jihohin birni bakwai wadanda ya kamata su kasance da wancan na roba, amma mai nasara kungiya da aka sani da Hausa Bakwai. Duk da tudun wata alama ce ta bautar gumaka, amma har yanzu ta kiyaye muhimmancinta bayan zuwan Musulunci. fadin tudun ya kasance tsayayye sosai a al'adar farko ta Hausawa har ya zuwa karshen 1819, sarkin Fulani Musulmi na biyu ya kasance yana hawa dutsen a matsayin taron ruhaniya inda zai hadu da addu'o'insa na kwana arba'in ya yi su a saman tsaunin, don haka ana da tabbaci na nasara a yaki. Tsohuwar cibiyar "arna" wacce ake da Yakin tazo ne daga Ubangiji. Dutse na Dalla shine cibiyar wajen da duk al'amuran al'ada suke. A can jajirtattun kakanninmu, jagororin tsere, suka fara rayuwa. A can, yana da matansa da ’ya’ya bakwai kuma can ne farkon abin ya faru, kuma ya zuwa Dalla cewa dole ne zuriya su sake dawowa sau da yawa.