Wannan mukalar bata da Reference (Manazarta) ko daya, ka taimaka ta hanyar samar da Manazarta daga littafi ko yanar gizo, duba wannan shafin domin samun masaniya akan yanda zaka samar da Reference (Manazarta) a cikin wannan mukalar.
Ma'anar ilimi a sauƙaƙaƙƙen harshe shine "sani" wato sanin abubuwan da suke gaskiya, saɓanin ra'ayi. Bayanin da yake dai-dai shi ne ilimi. Ilmi ko yaushe ana iya goyan bayansa da shaida. Idan kuma ba a tabbatar da magana da hujja ba, to ba ilimi ba ce.
Ilmi na iya komawa ga fahimtar ka'ida ko kuma fahimtar aikata wani batu. Wannan shi ne batun bambancin Ra ayi tsakanin "sanin haka" da "sanin yadda" Yana iya zama a fakaice (kamar yadda yake da fasaha mai amfani ko ƙwarewa) ko a bayyane (kamar yadda tare da fahimtar ka'idar batun); yana iya zama fiye ko kasa da na yau da kullun ko na tsari. A cikin falsafa, ana kiran binciken ilimi epistemology. Masanin falsafar Plato ya bayyana ilimi a matsayin “ gaskatawar gaskiya”. Wannan ma'anar ita ce batun matsalolin Getier.
Bincike hanya ce ta samu ilimi a wannan zamani da ba kamarta.
IYAYE
Hanya ta farko: Iyaye; Ana fara samun ilimin farko ne daga iyaye, musamman Mahaifiya. Daga gareta ne mutum yake fara koyar abubuwa iri-iri. Kamar su cin abinci, sanya tufafi, tarbiyyar rayuwa, tsafta da dai sauransu. Da taimakon mahaifi kuma yaro ya ke samun Juriya, Dogaro da Kai, Nagarta da kuma tabbatuwa a kan turba ta gari.Sannan ne yasa masu iya dance sukace mahaifiyya itace malamar farko ta kowa ne mutum.
DANDALI.
Hanya ta biyu: Ita ce Dandali ko kuma mu ce rariya ko kan layi. Anan ne yaro yake koyon gane wadansu mutane daban da na gidan su. Kuma a nan ne yaro yake koyon wasanni da koyon zama da jama'a daban.
MAKARANTA.
Hanya ta uku: Makaranta; Daga hannun Iyaye kuma, sai makaranta. Anan mutum ya ke koyon ilimin Addini dana Boko. A Makarantar ne za a koyawa mutum ilimi daban-daban, tun daga Firamare zuwa Sakandire, har zuwa Jami'ah. A nan a ke samun shaidar karatu babba da karama don aiki a manya ko kananan ma'aikatu.
Shi ilimin zamani ko kuma muce boko kamar yarda akasarin hausawa muke kiran shi. Ya samo asaline daga Turawa wadanda suka yi mulkin mallaka a kasar mu Najeriya.
Turawan kasar Ingila su ne suka kawo mana ilimin boko a kasarmu ta Najeriya. Sun fara kaddamar da tsarin ilimin boko ne a sashen kudancin Najeriya kafin su gabatar da shi a yankin Arewacin Najeriya. Duk da dai lokacin turawa sun sha wahala harma da yake-yake
kafin samun nasarar kaddamar da ilimin zamani a yankin Arewacin Najeriya amma kuma yanzu jama'ar yankin sun karbeshi hannu bibbiyu.
tsarin ilimin boko
Ilimin boko ilimine wanda yake da tsare tsare kafin, bayan da kuma lokacin da ake koyar da shi.
Akwai tsare-tsare kafin a koyar da ilimin boko, kamar hukumomi daban-daban na ilimi su tsara abin da za'a koyar a shekara-shekara, zangunan karatu da kuma sati-sati, wanda ake kira da (SYLLABUS) a harshen Turanci. Sannan malami yana da tsare-tsaren da zai yi kafin shigar shi cikin aji wanda ake kira [LESSON PLAN] da kuma [LESSON NOTE] a turance.
Ilimin addini, ilimine da ya samo asali bayan zuwan addinin Musulunci a Kasar Hausa .
tsarin Ilimin Addini.
Hanyar da ake bi wajen koyar da ilimin addini a gargajiya shine, idan yaro ya kai kamar shekara bakwai da haihuwa. Ana kaishi makarantar Alkur'ani wadda akafi sani da makarantar allo . Bayan yaro yayi saukar Kur'ani kuma, sai ya tafi makarantar da zai koyi karatun litattafai. Akasarin wannan karatun an fi yin sa ne a masallaci ko a gidan malamin da zai koyar.
Ilimin gargajiya ilimi ne wanda ake koyon shi akasari a wajen da ake aiwatar da shi. Misali idan anaso yaro ya koyi yarda ake wata sana'a kamar kira , noma , kafinta kokuma jima to ana zaunar da shi ne a inda ake aiwatar da ita wannan sana'a din. A haka har ya koya kuma ya iya.
To amma dayake yanzu zamani ya can kuma al'amurra da yawa sun sauya, duk sauran abubuwan da ake koyo a gargajiyance a yanzu an zamanantar dasu. Misali ana koyon noma, kafinta, saka a makaranta tun daga matakin firamare har yazuwa Jami'a.
.
sani
