Yemi Ajibade

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Yemi Ajibade
Rayuwa
Haihuwa Ota, Ogun, 28 ga Yuli, 1929
ƙasa Najeriya
Birtaniya
Harshen uwa Yarbanci
Mutuwa Landan, 24 ga Janairu, 2013
Karatu
Makaranta London Film School (en) Fassara
Harsuna Turanci
Yarbanci
Pidgin na Najeriya
Sana'a
Sana'a Jarumi da marubucin wasannin kwaykwayo
IMDb nm0014994

Yemi Ajibade (28 Yulin shekarar 1929 [1] [2] - 24 Janairu 2013 [3] ), yawanci yaba kamar yadda Yemi Ajibade, Yemi Goodman Ajibade ko Ade-Yemi Ajibade, wani danNijeriya marubucin wasannin kwaikwayo, actor kuma darekta wanda, bayan ya magance a Ingila a cikin shekara ta 1950s, sun ba da gudummawa mai mahimmanci ga gidan wasan kwaikwayo na Burtaniya da kuma kundin wasan kwaikwayo na Black. A cikin sana'ar da ta dauki tsawon rabin karni, ya bayar da umarni da rubuta wasannin kwaikwayo da dama da suka samu nasara, da kuma yin wasan kwaikwayo da dama na talabijin, da mataki, da rediyo da kuma fina-finai.

Asali da kuma ilimi[gyara sashe | gyara masomin]

An haifi Adeyemi Olanrewaju Goodman Ajibade a gidan sarauta na Ọràngún daga Ìlá Òràngún, [4] Jihar Osun, a kudu maso yammacin Najeriya . Ya halarci Makarantar Grammar Abeokuta, sannan ya yi karatu a Landan, a Kwalejin Shari'a da Kasuwanci ta Kennington (1955), a The Actors' Workshop (1960), sannan daga 1966 zuwa 1968 a Makarantar Fasaha ta Fina-Fina ta London (yanzu fim ɗin London. Makaranta ), [1] inda ya kasance tare da mai shirya fina-finai Horace Ové (wanda ya tuna cewa su ne kawai dalibai biyu baƙar fata a makarantar a lokacin). [5]

Ayyuka[gyara sashe | gyara masomin]

Tun farkon zamansa a Burtaniya, Ajibade ya yi wasan kwaikwayo na wasannin gidan rediyo na Sashen Afirka na BBC . Kamar yadda furodusa Fiona Ledger ta tuna a shekara ta 2007: “A shekarar 1960 ne shugaban Sashen Afirka ya nemi Marigayi furodusan BBC John Stockbridge ya tsara wani irin wasan kwaikwayo ga masu sauraron Afirka. Ya fito da jerin shirye-shirye, wasan opera na sabulu da aka saita a Landan. Babu kwafin da ya tsira, amma" Yemi Ajibade "ya ɗauki matsayin ma'aikacin zamantakewa, yana zagawa Ingila da sasanta rigima." [6]

A ci gaba da bunkasa aikinsa na wasan kwaikwayo, an yaba masa a shekarar 1963 a matsayin "daya daga cikin 'yan wasan da suka fi fice a Afirka ta Yamma". [4] Tare da masu yin wasan kwaikwayo waɗanda suka haɗa da Yulisa Amadu Maddy, Leslie Palmer, Eddie Tagoe, Karene Wallace, Basil Wanzira, da Elvania Zirimu, da sauransu, Ajibade ya fito a cikin wani shiri na Lindsay Barrett 's Blackblast! wanda aka yi fim a 1973 don bugu na musamman na BBC Biyu na shirin fasaha da nishadi Cikakken Gida wanda aka sadaukar da shi ga ayyukan marubuta, masu fasaha, mawaƙa da masu shirya fina-finai na Yammacin Indiya. [7] [8] [9]

Kundin wasanninsa ya ƙunshi ayyuka a cikin jerin wasannin talabijin kamar Armchair Theater (wanda ya yi tauraro a cikin 1963 a cikin "Bishiyar Chocolate" na Andrew Sinclair, tare da Earl Cameron da Peter McEnery ), [10] Mutumin Haɗari (1965), Dixon na Dock Green. (1968), Douglas Botting 's The Black Safari (1972), The Fosters (1976), Fursunonin Conscience (1981), da Silent Witness (1996), da kuma aiki a kan mataki - misali, a cikin "Plays Umbrella", kakar sabbin wasannin kwaikwayo guda biyar da aka ba da izini na musamman, a Riverside Studios (a cikin haɗin gwiwa tare da Drum Arts Center, London) a cikin watan Agusta 1980, [11] da Nicholas Wright 's suna wasa Day Fine Day [12] (1980 a Riverside Studios) da The Custom na Ƙasar (1983 a The Pit, Cibiyar Barbican ), [13] [14] da kuma a cikin Lorraine Hansberry 's Les Blancs ( Royal Exchange Theatre, 2001) [15] - da kuma bayyanar fina-finai ciki har da a cikin Terence Fisher 's The Devil Rides Out (1968), Monte Hellman 's Shatter (1974), [16] Hanif Kureshi 's London Kills Ni (1991), [17] Skin (1995, wr) itten ta Sarah Kane ), [18] Dirty Pretty Things (2002), Exorcist: The Beginning (2004) da Flawless tare da Demi Moore da Michael Caine (2007). [19]

A cikin shekara ta 1966 Ajibade ya jagoranci tawagar 'yan Burtaniya, Indiya ta Yamma da Afirka zuwa bikin Baƙar fata ta Duniya a Dakar, Senegal, inda ya jagoranci shirya wasan kwaikwayo na Obi Egbuna na Wind Versus Polygamy ; a Bikin Bakar Fata na Duniya karo na biyu da aka yi a Legas a shekarar 1977 Ajibade ya kasance mai kula da al’amuran wasan kwaikwayo. [1] A cikin 1975 Hukumar Ilimi ta London ta nada shi a matsayin mai koyarwa, kuma ya zama daraktan fasaha na Cibiyar Keskidee da ke arewacin Landan, [1] inda ya ba da umarnin shirya fim ɗin Wole Soyinka 's The Swamp Dwellers (13-23 Maris). 1975). [20]

Daga cikin sanannun aikin Ajibade a matsayin marubucin wasan kwaikwayo shine Parcel Post, wanda anyi amfani dasu wajen wasanni 29 na Kamfanin Turanci na Stage Company a gidan wasan kwaikwayo na Royal Court a 1976-77, wanda Donald Howarth ya jagoranta, [21] tare da simintin gyare-gyaren da ke nuna irin su Rudolph Walker, Christopher. Asante, [22] da Taiwo Ajai (wanda ta ce nata aikin wasan kwaikwayo ya fara ne kwatsam "lokacin da ta yi tuntuɓe a kan Yemi Ajibade akan wani shiri"). [23] Wasan kwaikwayo na Ajibade na baya sun haɗa da Fingers Only (asali mai suna Lagos, Yes Lagos lokacin da BBC ta watsa shi a cikin 1971 kuma aka buga shi a cikin Nine African Plays for Radio a 1973), [24] wanda a cikin 1982 ya shirya don Ƙungiyar Ƙwallon Kwando ta Black Theater ( Yanzu NitroBeat ) Mustapha Matura ne ya jagoranci shi a The Factory Theatre, Battersea Arts Center, [25] [26] [27] da Albany Empire . Ana jiran Hannibal ya buɗe a watan Yuni 1986 a Drill Hall, sannan kuma yawon shakatawa na ƙasa ya biyo baya, tare da Burt Caesar da Ajibade suna jagorantar simintin gyare-gyare wanda ya haɗa da Judith Jacobs, Wilbert Johnson da sauransu; [28] da Dogon Hanya Daga Gida Nicolas Kent ne ya samar da shi [29] a gidan wasan kwaikwayo na Tricycle a 1991, tare da Ajibade da kansa ya jagoranci wasan kwaikwayo. [30] [31]

Ajibade ya kuma yi aiki a Ibadan a karshen shekarun 1970, [32] a matsayin marubuci kuma mai bada umurni tsakanin (1976 – 79) tare da Masallatan Unibadan, kamfanin wasan kwaikwayo na Jami’ar Ibadan . [24] [33]

A cikin Fabrairu shekara ta 2008, a All-Star Gala da aka gudanar a gidan wasan kwaikwayo Royal Stratford East a kan bikin 10th na Tiata Fahodzi, Ajibade an karrama shi a matsayin jagoran gidan wasan kwaikwayo na Birtaniya da Afirka, tare da Taiwo Ajai-Lycett, Dotun Adebayo, Dona Croll, Femi Oguns, Chiwetel Ejiofor, Hugh Quarshie da sauransu. [34] [35]

Yemi Ajibade ya rasu a kasar Birtaniya a ranar 13 ga watan Janairun 2013 a lokacin yana da shekaru 83. [21]

Wasanni[gyara sashe | gyara masomin]

  • Kyauta (ba a samar da shi ba) [27]
  • Bayan Dutsen – wanda aka fara samar da shi: Masallatan Unibadan, 1977
  • Fingers Only – wanda aka fara samar da shi: The Factory, Battersea Arts, London (Black Theater Co-operative, wanda Mustapha Matura ya jagoranta), 1982. Kamar Legas, Ee Legas, Rediyon BBC, 1971.
  • Hanya mai tsayi daga Gida - wanda aka fara samarwa: Gidan wasan kwaikwayo na Tricycle, London (Nicolas Kent ne ya jagoranci), 1991
  • Mokai – wanda aka fara samarwa: Masallatan Unibadan, 1979
  • Parcel Post - wanda aka fara samarwa: Gidan wasan kwaikwayo na Royal Court, London, 16 Maris 1976 [27]
  • Jiran Hannibal - wanda aka fara samarwa: Drill Hall, London (Haɗin gwiwar Gidan wasan kwaikwayo na Black, wanda Ajibade ya jagoranta tare da Burt Caesar), 1986
  • Para Ginto (baƙin sigar Peer Gynt ) [27] - Gidan wasan kwaikwayo na Tricycle, 1995

Nassoshi[gyara sashe | gyara masomin]

  • Yatsu Kawai Kuma Wani Mutum Yayi Suna Mokai . Ibadan: Y-Book Drama series, 2001, 142 pp. 
  • Rubutun Parcel da Bayan Dutsen . Ibadan: Y-Book Drama series, 2001, 147 pp. ISBN 978-2659-89-4
  • Gwyneth Henderson da Cosmo Pieterse (eds), Wasan Afirka Tara don Rediyo (ya haɗa da "Lagos, Yes Lagos" na Yemi Ajibade), Littattafan Ilimi na Heinemann, AWS, 127, 1973.

Fina-finai[gyara sashe | gyara masomin]

 

Hanyoyin haɗi na waje[gyara sashe | gyara masomin]

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 Africa Who's Who, London: Africa Journal Ltd, for Africa Books, 1981, p. 82.
  2. Later sources give his birth year as 1933.
  3. Yemi Ajibade Archived 2018-11-05 at the Wayback Machine at Aveleyman.
  4. 4.0 4.1 "The African Scene", Negro Digest, October 1963, p. 32.
  5. Josanne Leonard, interview with Horace Ové, 5 October 2007[permanent dead link], Caribbean 360.
  6. Fiona Ledger, "History of African Performance", BBC World Service, African Performance 2007.
  7. Cast and credits, Full House (03/02/73), BFI.
  8. Full House 03/02/73, BFI.
  9. "Full House", Radio Times, Issue 2569, 1 February 1973, p. 15.
  10. Leonard White, Armchair Theatre: The Lost Years, Kelly Publications, 2003, p. 103.
  11. "Plays Umbrella", Riverside Studios, August 1980. Peter Gill, "Scrape Off the Black", 15 March 2012.
  12. Cast list in Nicholas Wright, Five Plays, Nick Hern Books, 2000, p. 81.
  13. Cast list in Nicholas Wright, The Custom of the Country, RSC Playtexts, London: Methuen, 1983, p. 26.
  14. Cast list in Nicholas Wright, Five Plays, London: Nick Hern Books, 2000, p. 149.
  15. Les Blancs, UK Theatre Web.
  16. Brad Stevens, Monte Hellman: His Life and Films, Jefferson, North Carolina: McFarland & Company, 2003, p. 96.
  17. Credits – London Kills Me"[permanent dead link], in Kenneth C. Kaleta, Hanif Kureishi: Postcolonial Storyteller, University of Texas Press, 1998, p. 275.
  18. "Skin (1995)", IMDb.
  19. Yemi Ajibade page at IMDb.
  20. "Swamp Dweller's, The - By Wole Soyinka"[permanent dead link], National Theatre, Black Plays Archive.
  21. 21.0 21.1 Femi Elufowoju Jr, Yemi Ajibade obituary, Other Lives, The Guardian, 18 April 2013.
  22. "Parcel Post by Yemi Ajibade", Black Plays Archive, National Theatre.
  23. "Nigeria: CORA Celebrates Taiwo Ajayi-Lycett @ 70"[permanent dead link], BHR, 2012.
  24. 24.0 24.1 Review of Ade-Yemi Ajibade, Fingers Only and A Man Names Mokai and Parcel Post and Behind the Mountain (Ibadan: Y-Book Drama series, 2001), in Ernest Nneji Emenyonu (ed.), New Directions in African Literature: A Review, 25; p. 161.
  25. "Fingers Only", Black Plays Archive, National Theatre.
  26. "Records relating to 'Fingers Only'" held at Future Histories – Black Performance and Carnival Archive, The National Archives.
  27. 27.0 27.1 27.2 27.3 "Yemi Ajibade at Dollee.com". Archived from the original on 2017-12-24. Retrieved 2021-12-09.
  28. "Waiting For Hannibal"[permanent dead link], Black Plays Archive, National Theatre.
  29. "Nicolas Kent Productions". Archived from the original on 2016-03-04. Retrieved 2021-12-09.
  30. "Tricycle Theatre (1991), A Long Way From Home" Archived 2014-05-14 at the Wayback Machine, Theatre – TRPW.org.
  31. "A Long Way From Home"[permanent dead link], Black Plays Archive, National Theatre.
  32. "My Happiest Moment In Acting" Archived 2021-12-09 at the Wayback Machine – interview with Olu Jacobs, Naijarules.com, 13 December 2006.
  33. "Post Dra 310", Dra 310.
  34. "All African Stars Gala", 2008, Tiata Fahodzi.
  35. "Tiata Fahodzi" Archived 2016-03-04 at the Wayback Machine, Naija Konnections, Volume 5, Issue 1, February 2008.