Jump to content

Arizona

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Arizona
State of Arizona (en)
Flag of Arizona (en) Seal of Arizona (en)
Flag of Arizona (en) Fassara Seal of Arizona (en) Fassara


Take The Arizona March Song (en) Fassara (1919)

Kirari «Ditat Deus (mul) Fassara»
Official symbol (en) Fassara Campylorhynchus brunneicapillus (mul) Fassara
Inkiya The Grand Canyon State da Talaith y Grand Canyon
Wuri
Map
 34°17′12″N 111°39′25″W / 34.2867°N 111.6569°W / 34.2867; -111.6569
Ƴantacciyar ƙasaTarayyar Amurka

Babban birni Phoenix
Yawan mutane
Faɗi 7,151,502 (2020)
• Yawan mutane 24.22 mazaunan/km²
Home (en) Fassara 2,643,430 (2020)
Harshen gwamnati Turanci
Labarin ƙasa
Bangare na Southwestern United States (en) Fassara da contiguous United States (en) Fassara
Yawan fili 295,234 km²
• Ruwa 0.35 %
Wuri a ina ko kusa da wace teku Colorado River (en) Fassara
Altitude (en) Fassara 1,250 m
Wuri mafi tsayi Humphreys Peak (en) Fassara (3,851 m)
Wuri mafi ƙasa Colorado River (en) Fassara
Sun raba iyaka da
Bayanan tarihi
Mabiyi Arizona Territory (en) Fassara
Ƙirƙira 14 ga Faburairu, 1912
Tsarin Siyasa
Majalisar zartarwa Government of Arizona (en) Fassara
Gangar majalisa Arizona State Legislature (en) Fassara
• Governor of Arizona (en) Fassara Katie Hobbs (en) Fassara (2 ga Janairu, 2023)
Majalisar shariar ƙoli Arizona Supreme Court (en) Fassara
Bayanan Tuntuɓa
Kasancewa a yanki na lokaci
Lamba ta ISO 3166-2 US-AZ
GNIS Feature ID (en) Fassara 1779777
Wasu abun

Yanar gizo az.gov
arizona
Hoton kogin
hoton canyon river a sahara
Tambarin Arizona

Arizona [1]jiha ce daga jihohin ƙasar Tarayyar Amurka, a Kudu maso Yammacin ƙasar. Jihar Tarayyar Amurka ce daga shekara ta alif 1912. Arizona ita ce jiha ta 48 kuma ta ƙarshe daga cikin jahohin da ke da alaƙa da za a shigar da su cikin Ƙungiyar, ta sami matsayin ƙasa a ranar 14 ga Fabrairu, 1912. A tarihi wani yanki na yankin Alta California da Nuevo México a New Spain, ya zama wani ɓangare na Mexico mai cin gashin kanta a 1821. Bayan da aka ci nasara a yakin Mexican-American, Mexico ta ba da yawancin wannan yanki ga Amurka a 1848, inda yankin ya zama wani yanki na New Mexico. An samu yankin kudancin jihar a cikin 1853 ta hanyar siyan Gadsden.

Babban birnin jihar Arizona, Phoenix ne.[2] Jihar Arizona tana da yawan fili kimanin kilomita murabba’i 295,234, da yawan jama'a 7,016,270.[3]

Gwamnan jihar Arizona Doug Ducey ne, daga zaben gwamnan a shekara ta 2014.

Da alama sunan jihar ya samo asali ne daga sunan Mutanen Espanya na farko, Arizonac, wanda aka samo daga sunan O'odham alĭ şonak, ma'ana 'kananan bazara'. Da farko wannan kalmar 'yan mulkin mallaka na Spain ne kawai suka yi amfani da ita zuwa wani yanki kusa da sansanin hakar azurfa na Planchas de Plata, Sonora.[4][5][6] [7]Ga mazauna Turai, lafazin O'odham ya yi kama da Arissona.[8] Har yanzu ana kiran yankin da alĭ şonak a cikin yaren O'odham.[9]

Wani mahimmin asali shine kalmar Basque haritz ona 'kyakkyawan itacen oak', saboda akwai makiyayan Basque da yawa a yankin.[10][11][12] Wani ɗan asalin ƙasar Mexico na zuriyar Basque ya kafa ranchería (ƙananan mazaunin karkara) na Arizona tsakanin 1734 da 1736 a cikin jihar Sonora ta Mexico ta yanzu. Ya zama sananne bayan wani gagarumin binciken azurfa a wurin a wajen 1737.[13].

Fannin tsarotsaro

[gyara sashe | gyara masomin]

Kimiya da Fasaha

[gyara sashe | gyara masomin]

Sifirin Jirgin Sama

[gyara sashe | gyara masomin]

Sifirin Jirgin Kasa

[gyara sashe | gyara masomin]


Jihohin Taraiyar Amurka
Alabama | Alaska | Arizona Arkansas | California | Colorado | Connecticut | Delaware | Florida | Georgia | Hawaii | Idaho | Illinois | Indiana | Iowa | Kansas | Kentucky | Louisiana | Maine | Maryland | Massachusetts | Michigan | Minnesota | Mississippi | Missouri | Montana | Nebraska | Nevada | New Hampshire | New Jersey | New Mexico | New York | North Carolina | North Dakota | Ohio | Oklahoma | Oregon | Pennsylvania | Rhode Island | South Carolina | South Dakota | Tennessee | Texas | Utah | Vermont | Virginia | Washington | West Virginia | Wisconsin | Wyoming
  1. ˌærɪˈzoʊnə/ ARR-iz-OH-nə; Navajo: Hoozdo Hahoodzo [hoː˥z̥to˩ ha˩hoː˩tso˩]; O'odham: Alĭ ṣonak [ˈaɭi̥ ˈʂɔnak]
  2. Borrens, Lobby. "Francisco Vázquez de Coronado expedition to arizona". History. Archived from the original on December 7, 2021. Retrieved December 23, 2021
  3. Martínez Laínez, Fernando and Canales Torres, Carlos. Banderas lejanas: La exploración, conquista y defensa por parte de España del Territorio de los actuales Estados Unidos (in Spanish: Far flags. The exploration, conquest and defense by Spain of the Territory of the present United States). pp. 145–146. Fourth edition: September 2009.
  4. Bright, William (2004). Native American Place Names of the United States. Norman, OK: University of Oklahoma Press. p. 47. ISBN 9780806135984.
  5. Kitt, E.O.; Pearce, T.M. (1952). "Arizona Place Name Records". Western Folklore. 11 (4): 284–287. doi:10.2307/1496233. ISSN 0043-373X. JSTOR 1496233.
  6. Harper, Douglas. "Arizona". Online Etymology Dictionary. Archived from the original on July 28, 2011. Retrieved December 28, 2011.
  7. McClintock, James (1916). Arizona, Prehistoric, Aboriginal, Pioneer, Modern: The Nation's Youngest Commonwealth within a Land of Ancient Culture. Chicago: The S.J. Clarke Publishing Co. Archived from the original on February 1, 2015. Retrieved November 9, 2019.
  8. Thompson, Clay (February 25, 2007). "No, 'arid zone' not the basis of state's name". The Arizona Republic. Archived from the original on December 29, 2014. Retrieved March 14, 2023
  9. Saxton, Dean; Saxton, Lucille; Enos, Susie (1983). Dictionary: Tohono O'odham/Pima to English, English to Tohono O'odham/Pima. Tucson: University of Arizona Press. ISBN 9780816519422.
  10. Thompson, Clay (February 25, 2007). "A sorry state of affairs when views change". The Arizona Republic. Archived from the original on June 4, 2012. Retrieved March 3, 2007.
  11. Turner, Jim. "How Arizona Did NOT Get Its Name . . ". Arizona Historical Society. Archived from the original on October 13, 2007. Retrieved March 3, 2007
  12. Garate, Donald (2005). "Arizonac, a twentieth-century myth". Journal of Arizona History. 46 (2): 161–184. JSTOR 41696897.
  13. "The Meaning of Arizona". Arizona Almanac. Arizona State Library Archives & Public Records. Archived from the original on July 16, 2019. Retrieved March 20, 2019