Arizona
![]() |
Wannan mukalar bata da Reference (Manazarta) ko daya, ka taimaka ta hanyar samar da Manazarta daga littafi ko yanar gizo, duba wannan shafin domin samun masaniya akan yanda zaka samar da Reference (Manazarta) a cikin wannan mukalar.
![]() |
![]() | |||||
---|---|---|---|---|---|
State of Arizona (en) | |||||
|
|||||
![]() | |||||
| |||||
Take |
The Arizona March Song (en) ![]() | ||||
| |||||
Kirari |
«Ditat Deus (mul) ![]() | ||||
Official symbol (en) ![]() |
Campylorhynchus brunneicapillus (mul) ![]() | ||||
Inkiya | The Grand Canyon State da Talaith y Grand Canyon | ||||
Wuri | |||||
| |||||
Ƴantacciyar ƙasa | Tarayyar Amurka | ||||
Babban birni | Phoenix | ||||
Yawan mutane | |||||
Faɗi | 7,151,502 (2020) | ||||
• Yawan mutane | 24.22 mazaunan/km² | ||||
Home (en) ![]() | 2,643,430 (2020) | ||||
Harshen gwamnati | Turanci | ||||
Labarin ƙasa | |||||
Bangare na |
Southwestern United States (en) ![]() ![]() | ||||
Yawan fili | 295,234 km² | ||||
• Ruwa | 0.35 % | ||||
Wuri a ina ko kusa da wace teku |
Colorado River (en) ![]() | ||||
Altitude (en) ![]() | 1,250 m | ||||
Wuri mafi tsayi |
Humphreys Peak (en) ![]() | ||||
Wuri mafi ƙasa |
Colorado River (en) ![]() | ||||
Sun raba iyaka da |
| ||||
Bayanan tarihi | |||||
Mabiyi |
Arizona Territory (en) ![]() | ||||
Ƙirƙira | 14 ga Faburairu, 1912 | ||||
Tsarin Siyasa | |||||
Majalisar zartarwa |
Government of Arizona (en) ![]() | ||||
Gangar majalisa |
Arizona State Legislature (en) ![]() | ||||
• Governor of Arizona (en) ![]() |
Katie Hobbs (en) ![]() | ||||
Majalisar shariar ƙoli |
Arizona Supreme Court (en) ![]() | ||||
Bayanan Tuntuɓa | |||||
Kasancewa a yanki na lokaci | |||||
Lamba ta ISO 3166-2 | US-AZ | ||||
GNIS Feature ID (en) ![]() | 1779777 | ||||
Wasu abun | |||||
| |||||
Yanar gizo | az.gov |




Arizona [1]jiha ce daga jihohin ƙasar Tarayyar Amurka, a Kudu maso Yammacin ƙasar. Jihar Tarayyar Amurka ce daga shekara ta alif 1912. Arizona ita ce jiha ta 48 kuma ta ƙarshe daga cikin jahohin da ke da alaƙa da za a shigar da su cikin Ƙungiyar, ta sami matsayin ƙasa a ranar 14 ga Fabrairu, 1912. A tarihi wani yanki na yankin Alta California da Nuevo México a New Spain, ya zama wani ɓangare na Mexico mai cin gashin kanta a 1821. Bayan da aka ci nasara a yakin Mexican-American, Mexico ta ba da yawancin wannan yanki ga Amurka a 1848, inda yankin ya zama wani yanki na New Mexico. An samu yankin kudancin jihar a cikin 1853 ta hanyar siyan Gadsden.
Tarihi
[gyara sashe | gyara masomin]Babban birnin jihar Arizona, Phoenix ne.[2] Jihar Arizona tana da yawan fili kimanin kilomita murabba’i 295,234, da yawan jama'a 7,016,270.[3]
Mulki
[gyara sashe | gyara masomin]Gwamnan jihar Arizona Doug Ducey ne, daga zaben gwamnan a shekara ta 2014.
Arziki
[gyara sashe | gyara masomin]Da alama sunan jihar ya samo asali ne daga sunan Mutanen Espanya na farko, Arizonac, wanda aka samo daga sunan O'odham alĭ şonak, ma'ana 'kananan bazara'. Da farko wannan kalmar 'yan mulkin mallaka na Spain ne kawai suka yi amfani da ita zuwa wani yanki kusa da sansanin hakar azurfa na Planchas de Plata, Sonora.[4][5][6] [7]Ga mazauna Turai, lafazin O'odham ya yi kama da Arissona.[8] Har yanzu ana kiran yankin da alĭ şonak a cikin yaren O'odham.[9]
Wani mahimmin asali shine kalmar Basque haritz ona 'kyakkyawan itacen oak', saboda akwai makiyayan Basque da yawa a yankin.[10][11][12] Wani ɗan asalin ƙasar Mexico na zuriyar Basque ya kafa ranchería (ƙananan mazaunin karkara) na Arizona tsakanin 1734 da 1736 a cikin jihar Sonora ta Mexico ta yanzu. Ya zama sananne bayan wani gagarumin binciken azurfa a wurin a wajen 1737.[13].
Wasanni
[gyara sashe | gyara masomin]Fannin tsarotsaro
[gyara sashe | gyara masomin]Kimiya da Fasaha
[gyara sashe | gyara masomin]Sifiri
[gyara sashe | gyara masomin]Sifirin Jirgin Sama
[gyara sashe | gyara masomin]Sifirin Jirgin Kasa
[gyara sashe | gyara masomin]Al'adu
[gyara sashe | gyara masomin]Mutane
[gyara sashe | gyara masomin]Yaruka
[gyara sashe | gyara masomin]Abinci
[gyara sashe | gyara masomin]Tufafi
[gyara sashe | gyara masomin]Ilimi
[gyara sashe | gyara masomin]Addinai
[gyara sashe | gyara masomin]Musulunci
[gyara sashe | gyara masomin]Kiristanci
[gyara sashe | gyara masomin]Hotuna
[gyara sashe | gyara masomin]-
Code Talker Memorial a Navajo National Monument.
-
Roosevelt Lake Bridge
-
Totem Pole, Monument Valley
-
Mogollon Rim National Firefighter Memorial - Rim Country Museum - Payson, Arizona. Tambarin ya lissafa ranakun, gobara da sunayen ma’aikatan kashe gobara da suka halaka
Manazarta
[gyara sashe | gyara masomin]
Jihohin Taraiyar Amurka |
Alabama | Alaska | Arizona Arkansas | California | Colorado | Connecticut | Delaware | Florida | Georgia | Hawaii | Idaho | Illinois | Indiana | Iowa | Kansas | Kentucky | Louisiana | Maine | Maryland | Massachusetts | Michigan | Minnesota | Mississippi | Missouri | Montana | Nebraska | Nevada | New Hampshire | New Jersey | New Mexico | New York | North Carolina | North Dakota | Ohio | Oklahoma | Oregon | Pennsylvania | Rhode Island | South Carolina | South Dakota | Tennessee | Texas | Utah | Vermont | Virginia | Washington | West Virginia | Wisconsin | Wyoming |
- ↑ ˌærɪˈzoʊnə/ ⓘ ARR-iz-OH-nə; Navajo: Hoozdo Hahoodzo [hoː˥z̥to˩ ha˩hoː˩tso˩]; O'odham: Alĭ ṣonak [ˈaɭi̥ ˈʂɔnak]
- ↑ Borrens, Lobby. "Francisco Vázquez de Coronado expedition to arizona". History. Archived from the original on December 7, 2021. Retrieved December 23, 2021
- ↑ Martínez Laínez, Fernando and Canales Torres, Carlos. Banderas lejanas: La exploración, conquista y defensa por parte de España del Territorio de los actuales Estados Unidos (in Spanish: Far flags. The exploration, conquest and defense by Spain of the Territory of the present United States). pp. 145–146. Fourth edition: September 2009.
- ↑ Bright, William (2004). Native American Place Names of the United States. Norman, OK: University of Oklahoma Press. p. 47. ISBN 9780806135984.
- ↑ Kitt, E.O.; Pearce, T.M. (1952). "Arizona Place Name Records". Western Folklore. 11 (4): 284–287. doi:10.2307/1496233. ISSN 0043-373X. JSTOR 1496233.
- ↑ Harper, Douglas. "Arizona". Online Etymology Dictionary. Archived from the original on July 28, 2011. Retrieved December 28, 2011.
- ↑ McClintock, James (1916). Arizona, Prehistoric, Aboriginal, Pioneer, Modern: The Nation's Youngest Commonwealth within a Land of Ancient Culture. Chicago: The S.J. Clarke Publishing Co. Archived from the original on February 1, 2015. Retrieved November 9, 2019.
- ↑ Thompson, Clay (February 25, 2007). "No, 'arid zone' not the basis of state's name". The Arizona Republic. Archived from the original on December 29, 2014. Retrieved March 14, 2023
- ↑ Saxton, Dean; Saxton, Lucille; Enos, Susie (1983). Dictionary: Tohono O'odham/Pima to English, English to Tohono O'odham/Pima. Tucson: University of Arizona Press. ISBN 9780816519422.
- ↑ Thompson, Clay (February 25, 2007). "A sorry state of affairs when views change". The Arizona Republic. Archived from the original on June 4, 2012. Retrieved March 3, 2007.
- ↑ Turner, Jim. "How Arizona Did NOT Get Its Name . . ". Arizona Historical Society. Archived from the original on October 13, 2007. Retrieved March 3, 2007
- ↑ Garate, Donald (2005). "Arizonac, a twentieth-century myth". Journal of Arizona History. 46 (2): 161–184. JSTOR 41696897.
- ↑ "The Meaning of Arizona". Arizona Almanac. Arizona State Library Archives & Public Records. Archived from the original on July 16, 2019. Retrieved March 20, 2019