Bauchi (birni)

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Bauchi


Wuri
Map
 10°18′57″N 9°50′39″E / 10.3158°N 9.8442°E / 10.3158; 9.8442
Ƴantacciyar ƙasaNajeriya
JihaJihar Bauchi
Babban birnin
Yawan mutane
Faɗi 693,700 (2016)
Labarin ƙasa
Altitude (en) Fassara 616 m
Tsarin Siyasa
Majalisar zartarwa supervisory councillors of Bauchi local government (en) Fassara
Gangar majalisa Bauchi legislative council (en) Fassara
Bayanan Tuntuɓa
Kasancewa a yanki na lokaci

Bauchi ko Bauci (a baya Yakoba Yakubu Bauchi) birni ne a arewa maso gabashin Najeriya, babban birnin jihar Bauchi, na karamar hukumar Bauchi a cikin wannan jihar, kuma na masarautar Bauchi ta gargajiya . Tana a gefen arewacin Jos Plateau, a tsayin mita 616. Karamar hukumar tana da fadin kasa 3,687 km2 kuma yana da yawan jama'a 493,810 a cikin 2006.

Birnin Bauchi na daga cikin kananan hukumomi ashirin da ke jihar Bauchi:

Bauchi, Tafawa Balewa, Dass, Toro, Bogoro, Ningi, Warji, Ganjuwa, Kirfi, Alkaleri, Darazo, Misau, Giade, Shira, Jamaare, Katagum, Itas/Gadau, Zaki, Gamawa and Damban .

Tarihi[gyara sashe | gyara masomin]

Yakub ibn Dadi ne ya kafa birnin wanda ba fulani ba ne kawai yake da tutar daular Sokoto . Sunan ya samo asali ne daga wani mafarauci mai suna Baushe, wanda ya shawarci Yakub ya gina birninsa a yammacin dutsen Warinje. Yakub kuwa ya yi alkawarin sanyawa birninsa sunan mafarauci.

An binne Abubakar Tafawa Balewa a cikin birnin, yayin da dajin Yankari ya kai 110 km daga babban birnin jihar. Birnin yana kan titin jirgin kasa na FatakwalMaiduguri . An kafa Hukumar Laburare ta Jihar Bauchi a shekarar 1976.

A watan Yulin 2009, hare-haren da Boko Haram suka kai a Bauchi bayan kama wasu mambobinta ya yi sanadin mutuwar mutane sama da 50 tare da kama sama da 100.

Bayan sace ‘yan matan Chibok a shekarar 2014, an mayar da sama da dalibai 200 zuwa Kwalejin ’Yan Mata ta Gwamnatin Tarayya da ke Bauchi. Galibin sun fito ne daga Kwalejin ’Yan Mata ta Gwamnatin Tarayya da ke Potiskum a Jihar Yobe .

Sufuri[gyara sashe | gyara masomin]

Tun da farko an yi wa Bauchi hidima ne da ƴan ƙaramar ma’auni 762 mm layin dogo mai sauƙi, amma daga baya an canza wannan zuwa ma'auni na yau da kullun na 1,067 mm .

Har zuwa Agusta, 2014, Bauchi ta kasance a filin jirgin sama na Bauchi, wanda ke cikin gari. Daga nan sai aka mayar da aikin jirgin da aka tsara zuwa sabon filin jirgin saman Sir Abubakar Tafawa Balewa da aka gina 14 miles (23 km) arewa da Bauchi, kusa da kauyen Durum.

Harsuna[gyara sashe | gyara masomin]

Sarkin Bauchi Karkashin Fararen Soja Akan Farar Doki, 1970-1973.
Sarkin Bauchi Karkashin Fararen Soja Akan Farar Doki, 1970-1973.
Attajiran dawakai a bukin Sallah a Bauchi, 1970–1973.

==Yanayi (Climate)==.

A Bauchi, lokacin noman rani yakan cika giza-gizai da zafi duk shekara, yayin da damina ke fama da zalunci. Matsakaicin zafin jiki na shekara-shekara yana daga 57 zuwa 100 Fahrenheit, tare da keɓance lokaci-lokaci idan ya faɗi ƙasa da 51 ko ya tashi sama da 104. Mafi girman lokacin ziyarar Bauchi domin gudanar da ayyukan dumin yanayi, bisa ga kididdigar yawon bude ido, shi ne daga farkon Disamba zuwa farkon Fabrairu. A bisa tsarin Köppen Climate Classification, Bauchi tana da yanayi mai zafi na savanna, wanda ake wa lakabi da “Aw” a taswirar yanayi.

Fitattun mutane[gyara sashe | gyara masomin]

  • John Egbunu (an haife shi a shekara ta 1994) ɗan Najeriya ɗan asalin ƙasar Amirka ne ɗan wasan ƙwallon kwando na Hapoel Jerusalem na gasar firimiya ta ƙwallon kwando ta Isra'ila.

Duba kuma[gyara sashe | gyara masomin]

Nassoshi[gyara sashe | gyara masomin]

Template:LGAs and communities of Bauchi StateTemplate:Cities in Nigeria