Canjin yanayi a Najeriya

Canjin yanayi a Najeriya
climate change by country or territory (en)
Bayanai
Ƙaramin ɓangare na	canjin yanayi
Bangare na	Canjin yanayi a Afirka
Facet of (en)	Najeriya da canjin yanayi
Nahiya	Afirka
Ƙasa	Najeriya
Yana haddasa	zafi, bad weather (en) da thunderstorm (en)
Wuri
9°04′55″N 8°40′31″E

canjin Yanayi na Najeriya yanda yake komawa.

Canjin yanayi a Najeriya, yana bayyana ne daga karuwar zafin jiki, bambancin ruwan sama (yawan ruwan sama a yankunan bakin teku da raguwar ruwan sama a yankunan nahiyar). Hakanan yana nuna fari, kwararowar hamada, hawan teku, zaizayar kasa, ambaliya, tsawa, konewar mai, gobarar daji, zabtarewar kasa, mutuwan dabbobin daji dana gida saboda iskan gas mara amfani daga ababen hawa da dai sauransu. Duk waɗannan za su ci gaba da yin mummunan tasiri ga rayuwar ɗan adam da kuma yanayin muhalli a Najeriya. Ko da yake ya danganta da wurin, yankuna suna fuskantar sauyin yanayi tare da yanayin zafi mai girma a lokacin rani yayin da ruwan sama a lokacin damina ke taimakawa wajen kiyaye yanayin zafi a matsakaicin matakan.

Akwai 'yan cikakkun rahotanni da ke ba da shaida mai amfani na tasirin sauyin yanayi da aka samu a Najeriya a yau. Yawancin wallafe-wallafen suna ba da shaidar canjin yanayi gaba ɗaya. Duk da haka, ya kamata a mai da hankali sosai kan harkar noma musamman yadda ake gudanar da rayuwa a yankuna daban-daban inda noma ya mamaye.

canjin yanayi daban daban ne a duk wurare na ƙasar Najeriya. Wannan ya faru ne saboda gwamnatocin damina guda biyu: yawan hazo a sassan Kudu maso Gabas da Kudu maso Yamma da kuma karancin ruwan sama a Arewa ne ya mamaye wannan al'amari na kasa. Wadannan gwamnatocin na iya haifar da fari, kwararowar hamada da fari a arewancin Najeriya; zaizayar kasa da ambaliya a Kudu da sauran yankuna.

Canje-canje a yanayi

Canjin yanayi a Najeriya yana canza yanayin yankuna. Yankin mataki na arewancin Najeriya zai fadada zuwa kudu, kuma yankunan damina mai zafi a kudu na tafiya zuwa arewa, suna maye gurbin dazuzzuka masu zafi.

Hukumar Kula da Yanayin Kasa ta Najeriya (NiMet) a shekarar 2019, ta yi hasashen cewa shekarar 2019 za a yi zafi. Matsakaicin bambancin shekara-shekara da yanayin ruwan sama a Najeriya a cikin shekaru sittin da suka gabata yana nuna canjyin yanayi da dama a tsakanin shekara da kuma haifar da matsanancin yanayi kamar fari da ambaliya a yawancin sassan kasar.

Tasiri akan mutane

Akwai yiyuwar Najeriya za ta fuskanci ambaliyar ruwa da fari da zafi da kuma hana noma a lokutan zafi.

Tasirin lafiya

Hukumar NIMET ta yi hasashen karuwar cutar zazzabin cizon sauro sakamakon canjin yanayi, da sauran cututtuka da za su karu a yankunan da yanayin zafi ya kai tsakanin 18-32°C kuma tare da dangi zafi sama da 60%.

Fahimtar jama'a

Wani bincike da aka yi a Jami'ar Jos, an gano cewa 59.7 na wadanda suka amsa suna da ilimi akan canjin yanayi, kuma sun fahimci cewa yana da alaka da batutuwan da suka hada da fossil man fetur, gurbacewar yanayi, saren gandun daji da ci gaban birane.

Al'ummai Karancin ilimi da al'ummai a yankunan karkara ba su da ilimin akan canjin yanayi ba. Wani bincike na mutane 1000 a yankunan karkara a kudu maso yammacin Najeriya ya nuna cewa yawancin mazauna a yankunan suna da camfi game da canjin yanayi, kuma wadanda su ka amsa ba su da masaniya kan musabbabi da illolinsu na canjin yanayi.

Duba kuma

• Geography of Nigeria
• Burin Ci Gaba Mai Dorewa da Nijeriya
• Noma a Najeriya