Oliver Mobisson

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Oliver Mobisson
Rayuwa
Cikakken suna Oliver Udemmadu Ogbonna Mobisson
Haihuwa Port Harcourt, 23 ga Afirilu, 1943
ƙasa Najeriya
Ƙabila Tarihin Mutanen Ibo
Mutuwa 18 ga Faburairu, 2010
Yanayin mutuwa Sababi na ainihi (Ciwon zuciya)
Ƴan uwa
Yara
Karatu
Makaranta Massachusetts Institute of Technology (en) Fassara
Harsuna Turanci
Pidgin na Najeriya
Sana'a
Sana'a entrepreneur (en) Fassara, computer scientist (en) Fassara da Malami

Oliver Udemmadu Ogbonna Mobisson (23 ga Afrilu, 1943 - Fabrairu 18, 2010)[1] masanin kimiyar Najeriya ne, farfesa, mai fafutuka, kuma ɗan kasuwa. [2] Ya kuma taɓa zama Farfesa a Jami’ar Fasaha ta Jihar Anambra (yanzu Jami’ar Kimiyya da Fasaha ta Jihar Enugu, Jami’ar Nnamdi Azikiwe da Jami’ar Jihar Ebonyi).[3]

Rayuwar farko[gyara sashe | gyara masomin]

An haifi Mobisson a Fatakwal, Jihar Ribas, Najeriya. Ya girma tare da iyalinsa a Umuezike, Edenta a Awo Idemili, Orsu LGA, Jihar Imo, ɗan mai palm wine ne. Tun yana ƙarami, ya halarci makarantar firamare ta St. Martins, Edenta Awo-Idemili (wanda ake kira Pioneer Primary School (PPS) Edenta Awo-Idemili ) a jihar Imo sannan ya wuce zuwa kwalejin Christ the King College (CKC) da ke Onitsha. Nasarar da ya yi a fannin ilimi ya ɗauki hankalin masu aikin sa kai na US Peace Corps waɗanda suka ba da shawarar ya ci gaba da karatun jami'a a Amurka ko Burtaniya. Ya amince ba tare da son rai ba, yana mai tunani game da rawar da Amurka da Birtaniya suka taka a Afirka a lokacin mulkin mallaka. Ma'aikatar Ilimi ta Najeriya ta ba shi haɗin gwiwa don halartar Cibiyar Fasaha ta Massachusetts (MIT) a Cambridge, Massachusetts.[4]

Rayuwar kwaleji da gwagwarmaya[gyara sashe | gyara masomin]

Mobisson ya yi rajista a MIT a shekarar 1965 kafin a fara yakin basasar Najeriya (1967-1970). Da yake dan ƙabilar Igbo ne masu fafutukar kafa kasar Biafra, sai da ya zaɓi tsakanin kammala karatunsa na makaranta ko kuma ya sadaukar da kansa ga fafutukar kafa ƙasar Biafra.[5] Karatunsa ya ba da damar shirya ƙungiyar masu fafutukar kafa ƙasar Biafra a yankin Boston. Tare, sun ba da kuɗaɗe da albarkatu ga 'yan tawayen Biafra tare da yin zanga-zanga a bainar jama'a a Amurka da sauran ƙasashen Yamma don amincewa da yancin Biafra. Tare da matarsa, Tama, ya kafa kungiyar jin kai, Lifeline For Biafra. Lokacin da yaƙi ya ƙare a shekarar 1970, Mobisson ya zauna a Amurka don ya koyi ilimin fasaha don sake gina Najeriya.[6]

Komawa Najeriya da gabatar da kwamfutocin ASUTECH[gyara sashe | gyara masomin]

Ya yanke shawarar barin Amurka a shekarar 1981 lokacin da marigayi Farfesa Kenneth Dike ya kira shi da ya dawo Najeriya ya taimaka ya samo jami'ar fasahar kwamfuta ta farko a Afirka, Jami'ar Kimiyya da Fasaha ta Jihar Anambra, ASUTECH. A ASUTECH, ya yi aiki a matsayin shugaban cibiyar bunƙasa masana’antu (IDC). A IDC a shekarar 1983 ne Mobisson ya gabatar da na'urar kwamfutoci da sabar sabar na farko na Bakar fata na Afirka ta hanyar kasuwanci, kokarin da shugaban ƙasa Muhammadu Buhari ya bayyana a matsayin "inda ke haskaka hanyar Najeriya na neman ci gaban fasaha". Gwamna Jim Nwobodo ne ya kaddamar. Mobisson ya sa masu karatun digiri na farko a ASUTECH musamman ma’aikata wajen bunƙasa tsarin ASUTECH 800 da 8000 na PC.[7]

Bayan aiki[gyara sashe | gyara masomin]

Yayin koyarwa a ASUTECH, Mobisson ya ci gaba da aiki a masana'antar sadarwa ta Najeriya tare da NITEL. Tare da taimakon ASUTECH da suka kammala karatun digiri, injiniyoyin NITEL, da tallafin kuɗi na tsohon shugaban ƙasa Ibrahim Babangida, ya gina tsarin sadarwa wanda zai iya hada duk wani ɗan Najeriya ta wayar tarho.

An naɗa Mobisson shugaba a Awo Idemili a shekarar 2005.

Matsalolin lafiya da mutuwa[gyara sashe | gyara masomin]

Mobisson ya ci gaba da aikinsa tare da NITEL har zuwa shekara ta 1995, lokacin da ya yi fama da babban hawan jini wanda ya tilasta masa yin ritaya.Ya rayu a Norwood, Massachusetts har sai da ya mutu sakamakon bugun zuciya a ranar 18 ga watan Fabrairu, 2010.[8]

Rayuwa ta sirri[gyara sashe | gyara masomin]

Shi ne mahaifin Jidenna, ɗan wasan kwaikwayo na hip hop na Amurka,[9] da Nneka Mobisson likita kuma ɗan kasuwa, wanda Ƙungiyar Tattalin Arziƙi ta Duniya ta kira Matashin Jagoran Duniya.[10]

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. Dr. ENEH, Joseph .O. "History and Philosophy of Science: An Outline"[permanent dead link], University of Nigeria, Nsukka, 2000. Retrieved on 2010-05-20.
  2. Dr. ENEH, Joseph .O. "History and Philosophy of Science: An Outline"[permanent dead link], University of Nigeria, Nsukka, 2000. Retrieved on 2010-05-20.
  3. Editorial (2019-12-11). "Meet Jidenna's Parents: Father, Mother, State of Origin & Facts". Daily Media NG (in Turanci). Retrieved 2022-09-06.
  4. "MIT: Progressions (1969)". MIT Black History (in Turanci). MIT. Retrieved 25 August 2019.
  5. THISDAYonline. "Rise of the Biafran Spirit" Archived 2005-11-29 at the Wayback Machine, THISDAYonline, Lagos, January 25, 2004. Retrieved on 2010-05-20.
  6. Adinuba, C. Don (23 November 2010). "Farewell to Fidel Odum and Oliver Mobisson". Vanguard News. Vanguard News Media Nigeria, Ltd. Vanguard News. Retrieved 25 August 2019.
  7. "Worldwide Report - Telecommunications Policy Research and Development No. 281" (PDF). Foreign Broadcast Information Service. Defense Technical Information Center. 281 (281): 33. 2 August 1983. Archived (PDF) from the original on August 25, 2019. Retrieved 25 August 2019.
  8. Oliver Mobisson Memorial "Oliver Mobisson Memorial", Oliver Mobisson Memorial, Boston, April 3, 2010. Retrieved on 2010-05-20. Archived ga Maris, 25, 2010 at the Wayback Machine
  9. "Bout to Blow: 10 Dope Songs You Should Be Hearing Everywhere SoonJidenna "Classic Man"". Complex (in Turanci). Retrieved 2017-10-20.
  10. "Nneka Mobisson". World Economic Forum. Retrieved 2018-12-14.