Ibrahim Sulu-Gambari

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Ibrahim Sulu-Gambari
ruler (en) Fassara


mai shari'a

Rayuwa
Haihuwa Ilorin, 20 century
ƙasa Najeriya
Karatu
Makaranta University of London (en) Fassara
Makarantar Koyan Lauya ta Najeriya
(1967 - 1968)
Matakin karatu Bachelor of Laws (en) Fassara
Harsuna Fulani
Sana'a
Sana'a mai shari'a

Ibrahim Kolapo Sulu Gambari Dan Bawa CFR (an haife shi 22 Afrilu shekarar 1940) shine Sarkin Ilorin na 11 kuma na yanzu mai ci. Shi ne sarkin gargajiya na masarautar Fulani ta Ilorin. Ya hau ƙaragar mulki a shekarar 1995 ya gaji kawunsa Aliyu ɗan Abdulkadir. Shi ne Shugaban Majalisar Sarakunan Gargajiya ta Jihar Kwara.[1][2][3] Yana ɗaya daga cikin manyan sarakunan gargajiya guda 10 a arewacin Najeriya.

Rayuwar farko[gyara sashe | gyara masomin]

Ya fara makarantar farko a makarantar Native Authority a 1953 ya kammala a 1956 sannan ya koma Offa Grammar School ya kammala a shekarar 1960, daga baya a 1961 zuwa 1962 ya yi karatu a Oakham Schools England da City Westminster College ya gama a 1963 kuma ya koma Middle Temple School. Daga 1964 zuwa 1967 har wayau a 1966 ya halarci Jami'ar Landan zuwa 1969 sannan ya yi makarantar koyon aikin lauya ta Najeriya a 1969 zuwa 1971.

Ya yi aiki a matsayin sakatare na din-din-din da lauyan gwamnati a lokacin Gongola sannan ya zama alƙali a babbar kotun Bauchi a shekarar 1976 daga baya a 1978 ya zama mai shari'a a kotun ɗaukaka ƙara.[4][5] Kane ne ga shugaban ma'aikatan fadar shugaban Najeriya Muhammadu Buhari Ibrahim Gambari. [6]

Arewacin Najeriya[gyara sashe | gyara masomin]

Riƙe Sarkin Ilorin, na ɗaya daga cikin sarakuna uku masu riƙe da sarautar Shehu a Arewacin Najeriya. Sauran sun haɗa da Shehu Usman Danfodio na Sokoto, Shehu El-Kanemi na Borno da Shehu Alimi Dan Janta na Ilorin.[7]

Marigayi mahaifinsa kuma Sarkin Ilorin na 9, Alhaji Zulkarnaini Muhammadu Gambari, ya naɗa Alhaji Ibrahim Sulu-Gambari a matsayin Ciroman Ilorin a shekarar 1984, a lokacin da yake aiki a matsayin Alkalin Alkalan Kotun Daukaka Kara ta Ibadan.

Sarkin Ilorin na bakwai, Shehu Shuaibu Dan Bawa wanda ya yi sarauta daga shekarar 1915 zuwa 1919, shi ne kakansa na wajen uwa (Shuaibu-Abdulkadir-Ayisatu-Ibrahim) da kakan uba (Shuaibu -Muhammadu Laofe-Zulkarnaini-Ibrahim) ya sanya shi a matsayin kakansa sarki kuma daga karshe sarki.

Mahaifiyar Sulu Gambari, Hajiya Nma (ta rasu ranar Litinin 4 ga watan Yuni, 2019) gimbiya ce. A lokacin da Mai Martaba Sarki ya tafi aikin Hajji tare da mahaifiyarsa, yayin da sauran alhazai ke shagaltuwa da daukar kaya, Ibrahim Sulu-Gambari ya ɗauki mahaifiyarsa, yana mai nuna soyayyarsa.[8]

Sana'a[gyara sashe | gyara masomin]

Ya kasance ɗaya daga cikin mutane 138 da suka sanya hannu kan buɗaɗɗiyar wasiƙar A Common Word Tsakanin Mu da Kai ta shugabannin Musulunci zuwa ga shugabannin majami'un Kirista a ko'ina.[9]

Waɗannan su ne zuriyar Shehu Alimi waɗanda su ma sarakunan Ilorin ne.

Sulu Gambari ya zama Sarkin Ilorin na 11 a ranar 28 ga watan Agusta, 1995, kuma ya yi sarauta a ranar 11 ga Nuwamba, 1995, yayin da ya ajiye muƙaminsa na alƙalin kotun ɗaukaka ƙara da ke Legas.[10][11][12]

A zamanin mahaifinsa Shehu Zulkarnaini Muhammadu Gambari (1959-1992), Kwara State College of Technology now Kwara State Polytechnic, Ilorin, Kwara state College of Education, Ilorin da Jami'ar Ilorin aka kafa.

A lokacin mulkinsa, manyan makarantun sun ƙaru tare da kafa Jami'ar Al-Hikmah, Jami'ar Jihar Kwara Malete da Kwalejin Ilimi ta Muyideen a tsakanin sauran kamfanoni masu zaman kansu da na gwamnati a faɗin jihar irin su Kwalejin Jiragen Sama na kasa da kasa da Cibiyar Bincike ta Advanced Diagnostic Archived 2023-03-24 at the Wayback Machine .

Ya ƙaddamar da gyare-gyaren babban masallacin Ilorin (wanda marigayi mahaifinsa ya gina a 1979) don zama babban gini na duniya kuma kusa da na Annabi Muhammad a Madina, Saudi Arabia .

Har zuwa kwanan nan lokacin da aka mayar da shi Jami’ar Aikin Gona ta Makurdi, Jihar Binuwai, Sarkin ya riƙe muƙamin Shugaban Jami’ar Nnamdi Azikiwe, Awka, Jihar Anambra tsawon shekaru 14 (2001-2015).

A lokacin bikin naɗin sarauta karo na 11 a shekara ta 2006, Sarkin ya naɗa wasu mutane 11 a matsayin masu riƙe da muƙaman gargajiya a cikin al’umma, daga cikin su akwai; Dr. Abubakar Bukola Saraki (Turaki'n Ilorin) kuma kwararre a shari'a wanda shine babban dansa, Barista Abubakar Bature Sulu-Gambari (Ciroma'n Ilorin).

Sulu-Gambari ya kasance wakili a taron kundin tsarin mulki na baya-bayan nan inda ya ba da gudummawa ga tattaunawar ƙasa.[13]

Ya kafa gidauniyar zaman lafiya da ci gaba ta Shehu Alimi tare da kwamitin mutum 11 sannan ya sanya Sheikh Dr. AbdulKadir Oba-Solagberu shugabanta na ƙasa.[14]

Nassoshi[gyara sashe | gyara masomin]

  1. "HRH Ibrahim Sulu-Gambari: 20 years on the Ilorin throne". Vanguard News (in Turanci). 2015-11-11. Retrieved 2020-04-23.
  2. "Nigerian traditional polities". www.rulers.org. Retrieved 2020-04-12.
  3. "Nigerian Traditional States". www.worldstatesmen.org. Retrieved 2020-04-12.
  4. Babah, Chinedu (2017-03-24). "SULU-GAMBARI, Justice Ibrahim Kolapo". Biographical Legacy and Research Foundation (in Turanci). Retrieved 2020-04-29.
  5. Yaaqub_A.S (2020-11-11). "[OPINION]: 25TH CORONATION ANNIVERSARY: WHEN A KING HAS GOOD COUNSELORS, HIS REIGN IS PEACEFUL BY BASHEER LUQMAN OLAREWAJU-UNIQUE". Team Boma Reports (in Turanci). Archived from the original on 2021-06-02. Retrieved 2021-05-30.
  6. cablegatesearch.net
  7. Abaka, Edmund (2011-12-08), "Uthman Dan Fodio", African American Studies Center, Oxford University Press, doi:10.1093/acref/9780195301731.013.50169, ISBN 978-0-19-530173-1
  8. editor (2019-06-13). "Profile of the 11th Emir of Ilorin, His Royal Highness Alhaji Ibrahim Sulu-Gambari". Royal News (in Turanci). Retrieved 2019-06-13.CS1 maint: extra text: authors list (link)
  9. "Signatories". A Common Word. October 13, 2007.
  10. "Dailytrust News, Sports and Business, Politics | Dailytrust". Daily Trust (in Turanci). Retrieved 2021-05-30.
  11. "HRH Ibrahim Sulu-Gambari: 20 years on the Ilorin throne". Vanguard News (in Turanci). 2015-11-11. Retrieved 2021-05-30.
  12. Freshinsight (10 November 2020). "25 Garlands for Emir of Ilorin @ 25". Freshinsight (in Turanci). Archived from the original on 2021-06-02. Retrieved 2021-05-30.
  13. "Tinubu Hails Emir of Ilorin at 80". THISDAYLIVE (in Turanci). 2020-04-24. Retrieved 2021-05-30.
  14. "Profile of the 11th Emir of Ilorin, His Royal Highness Alhaji Ibrahim Sulu-Gambari" (in Turanci). 13 June 2019. Retrieved 2021-05-30.