Jump to content

Yammacin Africa

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.

Afirka Maso Gabashin ko Afirka Ta Yamma shine yankin maso gabashin na Afirka. Majalisar Duniya ta bayyana cewa Afirka Ta Yamma ta kasance da ƙasar 16: Binin, Burkina Faso, Cape Verde, Jambre, Ghana, Guinea, Guinea-Bissau, Ivory Coast, Liberia, Mali, Mauritania, Niger, Nigeria, Senegal, da Sierra Leone, kuma da Saint Helena, Ascension da Tristan da Cunha (Mai ƙungiyar Birtaniya yankin ta waje). Jinin Afirka Ta Yamma yana bayyana cewa saman jama'a yana yawan karancin 381.98 miliyan kowanne asalin shekara ta 2017.[1][2]

Tarihin gaba a Afirka Ta Yamma ya nuna harkokin matsayi kamar Iri Mali da Gao Empire. Wurin kwallaye da suka haɗa da tarin kasuwanci da ke ajiyayen Arewacin Afirka da Afirka na jihar Arabu, Afirka Ta Yamma ta yi bada gaskiya game da biyayyar kome da misalin kura, ajiyayen kaya da gajerun. Gudunmawar kasar Turai ta yi ajiyar da dama da yin nau'ukan sassan kasar, wanda ya haifar da tabbacin masarautar halitta kamar Faransa da Birtaniya.

Since gaining independence, countries in West Africa like Ivory Coast, Ghana, Nigeria, and Senegal have played significant roles in regional and global economies. Despite economic growth, the region faces challenges such as deforestation, biodiversity loss, and climate change.[3][4]

Tarihi[gyara sashe | gyara masomin]

Tarihin Arewacin Afirka yana daukar nau'ikan na bakwai: karshe, wanda ya nuna farkon halitta da gudunmawarku na zamani da samarwa na zamani; Iron Age, wanda ya nuna kara girman harkokin matsayin iyalai da kuma hanyar tabbatar da taron kudaden kudade; major polities, wanda suka yi hira da haƙƙin kwarewa da kuma yin kimi na samun hankali da kuma da tattalin arziki na kasar farko; harshe, da zamanin da na tattara kasaoliyar Turai suka kasance da tsarin kasar; da zamantakewar kasa na karɓar kwarewa, wanda ya sami ɗaukakar da zamantakewar kasashe na ɗaya.[5]

Karshe[gyara sashe | gyara masomin]

Tarihin karshe a Arewacin Afirka ya dubi ƙirar jin mutane na farko da yin haɓaka da baiwa, da kasuwanci da haihuwa na jihohin Arewacin Afirka da matsayin. Harshe na haƙƙin buƙatar rana ya gudanar da wasu yankuna na jin mutane a lokacin wasu ba su da sunan mai kyau a kan yadda yake yawan kyauta.

Iron Age Empires[gyara sashe | gyara masomin]

A harshe Iron Age, Arewacin Afirka ta samu hanyar yin ta'aziyya na dama, wanda ya sami kyautar haɓakar da wajen haɓakar da kimi na taron kimi na Arewa da kuma tarin kasaoliyar sahara. An kuma haɗa da tarin kasuwa na kasa na saman kawa kuma kuma kiran ya yi na kai kawai.

Karshe[gyara sashe | gyara masomin]

Tarihin karshe a Arewacin Afirka ya dubi ƙirar jin mutane na farko da yin haɓaka da baiwa, da kasuwanci da haihuwa na jihohin Arewacin Afirka da matsayin. Harshe na haƙƙin buƙatar rana ya gudanar da wasu yankuna na jin mutane a lokacin wasu ba su da sunan mai kyau a kan yadda yake yawan kyauta.

Iron Age Empires[gyara sashe | gyara masomin]

A harshe Iron Age, Arewacin Afirka ta samu hanyar yin ta'aziyya na dama, wanda ya sami kyautar haɓakar da wajen haɓakar da kimi na taron kimi na Arewa da kuma tarin kasaoliyar sahara. An kuma haɗa da tarin kasuwa na kasa na saman kawa kuma kuma kiran ya yi na kai kawai.

Colonialism[gyara sashe | gyara masomin]

Daga karshen 15th na shekara, bawan Allah kwarai a Arewacin Afirka ya samu hanyar tabbatar da baiwa, ga kuma baiwa a jihohin Arewacin Afirka. Tsauyawa da karɓar ƙauyukan ya kammala matsayin kariyar kasar, kamar yadda wasu bawan Allah suka kai.

Post-Independence Era[gyara sashe | gyara masomin]

Sannan da aka samu nasara a shekarar 20th, kasashe na Arewa Afirka suka nemi yin yaki da cikakken kasuwar su da kuma yin kawo ka'idojin arziki. Kasashe kamar Ivory Coast, Ghana, Nigeria, da Senegal suka iya zama masu yin matsakaici a jihohin siyasar da arziki, kuma suna da karɓar zuwa ƙasar da kuma karɓar masu zabi.[6]

Kwaleji[gyara sashe | gyara masomin]

Arewacin Afirka ta ba da wani kwalejin da aka samu daga nau'in ɗin Africa mai suna da 16 da kasa mai tsawo na Arewa kasar, da kuma ƙasa na ɗaya na Birnin Angila a cikin ƙasar Afirka.[7]

Cityscapes of the largest cities[gyara sashe | gyara masomin]

Bird's-eye view of the West Africa City of Lagos, Lagos State, Nigeria
Bird's-eye view of the West Africa City of Abuja, Federal Capital Territory, Nigeria
Bird's-eye view of the West Africa City of Accra, Greater Accra, Ghana
Bird's-eye view of the West Africa City of Kumasi, Ashanti, Ghana
Bird's-eye view of the West Africa City of Port Harcourt, Rivers State, Nigeria


Cities[gyara sashe | gyara masomin]

Major and principal cities in West Africa include, geographically eastward:

Ƙasa da ƙasa da kasa[gyara sashe | gyara masomin]

Western Afrotropical realm

Benin
Burkina Faso
The Gambia
Ghana
Guinea-Bissau
Guinea
Ivory Coast
Liberia
Mali
Mauritania
Nigeria
Niger
Senegal
Sierra Leone
Togo

State The biostate Location in Afrotropic

References[gyara sashe | gyara masomin]

  1. https://web.archive.org/web/20110713041240/http://millenniumindicators.un.org/unsd/methods/m49/m49regin.htm
  2. http://www.didac.ehu.es/antropo/27/27-16/Thiam.pdf
  3. https://population.un.org/wpp/Download/Files/1_Indicators%20(Standard)/EXCEL_FILES/1_General/WPP2022_GEN_F01_DEMOGRAPHIC_INDICATORS_COMPACT_REV1.xlsx
  4. "Kwafin ajiya". Archived from the original on 2021-10-30. Retrieved 2024-06-08.
  5. https://web.archive.org/web/20211030144214/http://west-africa-brief.org/content/en/west-african-population-1950-2050
  6. https://books.google.com/books?id=2HMTBwAAQBAJ&q=niger+congo+bce&pg=PA100
  7. https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2020JArSR..34j2658N